حجر چیست؟

حجر چیست؟ حجر در لغت به معنی منع، احاطه کردن و بازداشت از امری یا کاری است.

در علم حقوق، عدم اهلیت استیفا را حجر می‌نامند.

در اصطلاح فقها ممنوع کردن کسی از تصرف در مال خود و به تعبیر دیگر منع از تصرفات مالی گفته می‌شود.

به نظر حقوق دانان اصولا حجر به اهلیت اجرای حق یا استیفای حق مربوط می‌شود نه اهلیت دارا شدن حق.

شخص دارای حجر کسی است که به طرق مختلف از انجام امور خود به نحو مستقل و بدون دخالت دیگری به وسیله قانون منع شده باشد.

این امور می‌تواند در مسائل مالی و هم در مسائل غیر مالی مطرح شود.

اسباب حجر چیست؟

اسباب حجر عوامل مختلفی دارد. از مهم‌ترین اسباب حجر می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد.

• نابالغ بودن.
• دیوانگی.
• سفاهت.

محجور کیست؟

برای شناخت کسی که محجور است، قانون مدنی اوصاف سه گانه حجر را این طور بیان می‌دارد که با توجه به مواد ۲۱۱ و ۱۲۰۷ قانون مدنی به شرح زیر است.

ماده ۲۱۱ قانون مدنی

برای این که متعاملین اهل محسوب شوند باید بالغ و عاقل و رشید باشند.

ماده ۱۲۰۷ قانون مدنی

اشخاص ذیل محجور و از تصرف در اموال و حقوق مالی خود ممنوع هستند.

• صغیر.
• اشخاص غیر رشید.
• مجانین.

مستفاد از قوانین فوق الذکر این گونه استنباط می‌شود که شخص محجور کسی است که از تصرف در اموال و حقوق مالی و غیر مالی خود منع شده است.

محجورین به ۳ دسته صغار، افراد غیر رشید و مجانین تقسیم می‌شوند.

فلسفه ایجاد گروه محجورین حمایت از تصرفات آنها در امور مالی و غیر مالی است، لذا نصب قیم و امین برای این افراد الزامی است.

انواع حجر

در پاسخ به این موضوع که حجر چیست می‌توان گفت حجر انواع مختلفی دارد که تعریف آنها در ادامه آورده شده است.

حجر عام

شخص به طور کلی از اجرای حق و انجام دادن اعمال حقوقی ممنوع باشد.

مثل حجر مجنون که حجر عام است چرا که دیوانه در کلیه امور خود ممنوع از تصرف است و به علت فقدان اراده هیچ گونه عمل حقوقی نمی‌تواند انجام دهد.

حجر خاص

پاره‌ای از تصرفات شخص ممنوع باشد نه همه آن‌ها.

مثل حجر سفیه که حجر خاص است چرا که حجر و ممنوعیت تصرف او، محدود به امور مالی است.

حجر حمایتی

منظور قانون‌گذار حمایت از محجور است که او را در مقابل دیگران تحت حمایت خود قرار دهد تا دیگران از حجر و وضعیت او سوء استفاده نکنند.

حجر سوء ظنی

حمایت قانون‌گذار از دیگران در مقابل محجورین را گویند.

برای مثال حجر تاجر ورشکسته که محدودیت قانون‌گذار برای تاجر ورشکسته به دلیل حمایت از طلبکاران است.

حجر قانونی

قانون مستقیما آن شخص را محجور می‌داند.

حجر قضایی

حکم حجر توسط دادگاه صادر شده باشد.

حجر مبتنی بر نقص اراده

این مورد به دلیل نبود قوه درک شعور و اراده و یا عدم کفایت اراده، از اقسام حجر در نظر گرفته می‌شود.

حجر در امور مالی و غیر مالی

به نوع حجر شخص محجور بستگی دارد که نوع حجر او مالی یا غیر مالی است.

حجر با غایت معین و نامعین

گاهی حجر محدود به زمان خاصی است.

مثل حجر صغیر که پس از رسیدن به سن بلوغ و رشد مرتفع می‌شود.

ولی گاهی غایت معنی ندارد مثل حجر مجنون که معلوم نیست برطرف شود یا خیر و تا چه زمانی ادامه دارد.

به منظور دریافت مشاوره در خصوص مسائل مربوط به حجر می‌توانید از وکلای موسسه دادفروز یاری بخواهید.