نحوه اثبات جرم سرقت

نحوه اثبات جرم سرقت بدین شکل است که بايد به دلايل و مستندات مشخصی استناد نمود. پس از اينکه ارکان سرقت در دادسرا مورد بررسی قرار گرفت و مشخص شد که متهم مرتکب سرقت شده است، با صدور حکم جلب، دادرسی پرونده به دادگاه ارسال می‌گردد.

در این مرحله قاضی مستندات پرونده را بررسی می‌کند و در صورتی که ادله‌ای که ارائه شده است، مورد قبول دادگاه و محکمه پسند باشد، فرد مجرم شناخته شده و به مجازات محکوم می‌شود.

راه‌های اثبات جرم سرقت

راه های اثبات جرم سرقت مختلف است که شرايط هريک را مورد بررسی قرار خواهیم داد.

اقرار

از اصلی‌ترین راه های اثبات جرم سرقت اقرار است که بايد از سوی مرتکب مباشرتا به عمل بیايد. وکیل يا فرد ديگری نمی‌تواند از جانب شخص اقرار نمايد. اقرار بايد واضح و بی قید و شرط باشد. اقرار کننده بايد عاقل، بالغ و با اراده باشد. بلوغ برای پسران ۱۵ سال قمری و برای دختران ۹ سال قمری است.

طبق ماده ۱۶۴ قانون مجازات اسلامی اقرار عبارت است از اعتراف به ارتکاب جرم از جانب خود شخص.

در خصوص اقرار ماده ۱۷۲ قانون مجازات اسلامی مقرر داشته است که در کلیه جرايم، يک بار اقرار کافى است؛ مگر در جرايم زير :

• چهار بار در زنا، لواط، تفخیذ و مساحقه.
• دو بار در شرب خمر، قوادى، قذف و سرقت موجب حد.

بنابراين در سرقت حدی دو و در سرقت های تعزيری يکبار اقرار کافی است. اين اقرار بايد نزد قاضی صادرکننده رای (عندالحاکم) باشد و اقرار نزد پلیس و در دادسرا ثابت کننده اين جرم نیست.

طبق تبصره ۲ ماده ۲۱۸ اقرار در صورتی اعتبار شرعی دارد که نزد قاضی در محکمه صورت گیرد.

البته در فرضی که اقرار نزد پلیس يا دادگاه به عمل آمده باشد، می‌تواند موجب اطلاع قاضی گردد. به موجب تبصره ۱ ماده ۱۷۲ براى اثبات جنبه غیر کیفرى کلیه جرايم، يک بار اقرار کافى است. اين جمله بدان معناست که اگر در سرقت حدی يک بار اقرار انجام شود بايد مال مسترد شود اما جنبه کیفری ثابت نمی‌شود.

به عنوان مثال، اگر کسی به سرقت شمش طلای ديگری يکبار اقرار کرده باشد دادگاه او را محکوم به رد مال خواهد کرد اما نمی‌تواند او را به جرم سرقت حدی محکوم نمايد.

شهادت از راه‌های اثبات جرم سرقت

از دیگر راه های اثبات جرم سرقت شهادت شهود است. در اين خصوص ماده ۱۹۹ قانون مجازات و دعاوی کیفری مقرر داشته است که لازمه شهادت در کلیه جرايم، دو شاهد مرد است. این دو شاهد طبق ماده ۱۷۷ بايد شرايطی را داشته باشند که به شرح زیر است.

• بلوغ
• سلامت عقل
• ايمان
• عدالت
• طهارت مولد
• ذی نفع نبودن در موضوع
• نداشتن خصومت با طرفین یا يکى از آنها
• عدم اشتغال به تکدى
• ولگرد نبودن

شرايط فوق الذکر بايد توسط قاضى احراز شود. در صورتی که شاهدان اين شرايط را نداشته باشند اظهارات آنها شهادت محسوب نمی‌شود اما می‌تواند قاضی را به علم برساند.

علم قاضی در نحوه اثبات جرم سرقت

مهم ترين نحوه اثبات جرم سرقت و همه جرايم علم قاضی است. علم قاضی اگر از طرق متعارف حاصل شده باشد تمامی جرايم را ثابت می‌نماید.

نحوه اثبات جرم سرقت با توجه به علم قاضی در تعارض با ساير ادله اعتبار بیشتری دارد يعنی ممکن است شاهدانی نیز وجود داشته باشند اما قاضی بر خلاف شهادت آنها و بر اساس علم خود رای دهد. در اين صورت قاضی بايد دليل نپذيرفتن شهادت يا ادله ديگر را ذکر کند.

در اين خصوص ماده ۲۱۲ قانون مجازات اسلامی مقرر داشته : در صورتى که علم قاضى با ادله قانونى ديگر در تعارض باشد؛ اگرعلم از طرق معتبر و متعارف اخذ گردد سایر ادله براى وی معتبر نخواهد بود و قاضى با ذکر مستندات علم خود و جهات رد ادله ديگر، رأى صادر مى‌کند.

چنانچه براى قاضى علم حاصل نشود، ادله قانونى در نحوه اثبات جرم سرقت معتبر است و  براساس آنها رأى صادر می‌گردد. اگر قاضی به استناد به يک رویا یا حدس حکم محکومیت متهم را صادر کرده باشد اين رای قابل نقض در مراجع بالاتر است.

در پايان بايد گفت که در پرونده‌های کیفری، سوگند نیز از راه‌ های اثبات جرم سرقت است اما در نحوه اثبات جرم سرقت به تنهايی نمی‌تواند کمک نماید. طبق ماده ۲۰۸ قانون مجازات اسلامی، حدود و تعزيزات صرفا با ادای سوگند، نفی يا اثبات نمی‌شوند.

به منظور دریافت مشاوره از بهترین وکیل برای نحوه اثبات جرم سرقت می‌توانید از مشاورین دادفروز یاری بخواهید.