چرا حضانت فرزند با پدر است؟

چرا حضانت فرزند با پدر است؟ حضانت، عبارت از اقتداری است که قانون به منظور نگاهداری و تربیت اطفال به پدر و مادر آنان اعطا کرده است.

در این اقتدار، حق و تکلیف به هم آمیخته است.

اگر این پو عنصر به درستی مورد توجه قرار نگیرند ممکن است در خصوص آنها دعاوی خانواده مطرح گردد.

حقوق پدر و مادر وسیله اجرای تکالیف آنان است و می توان آن را به دو عنصر نگاهداری و تربیت طفل تجزیه کرد.

این دو عنصر با توجه به دعاوی حضانت و دشواری در عمل جدای از هم تصور می‌شود.

زیرا شیوه نگاهداری کودک در پرورش استعدادهای او مؤثر است و زمینه آموزش به او را فراهم می سازد.

با وجود این، آنچه به طور مستقیم ناظر به پذیرفتن کودک و پرستاری و تأمین نیازهای مادی و معنوی او است، مانند تهیه غذا و مسکن و لباس و پرستار در زمره کارهای مربوط به نگاهداری است.

هدایت او در شناسایی محیط و آموختن تجربه زندگی و عادات و رسوم آن و تأمین وسیله تحصیل و .. در شمار تکالیف مربوط به تربیت کودک است.

چرا حضانت فرزند با پدر است؟

بعضی به نقل از بخشی از آیه ۲۳۳ سوره بقره، ادعا می‌کنند که حضانت فرزند با پدر است.

بخشی از این آیه را مورد توجه قرار می‌دهیم.

مادران بايد فرزندان خود را دو سال تمام شير دهند.

اين حكم‌ براى كسى است كه بخواهد دوران شيرخوارگى را تكميل كند.

خوراک و پوشاک مادران‌، به طور شايسته، بر عهده پدر است.

هيچ كس جز به قدر وسعش مكلف نمى‌شود.

همچنین هيچ مادرى نبايد به سبب فرزندش زيان ببيند و هيچ پدرى نبايد به خاطر فرزندش ضرر ببيند.

اما این ادعا موجه نیست.

زیرا این آیه شریفه در هیچ قسمتی به حق انحصاری پدر در داشتن حضانت طفل اشاره نمی‌نماید.

حتی در تفسیر نمونه، اشاره شده که هر چند ولایت بر اطفال صغیر، به عهده پدر گذاشته شده است، اما حق شیر دادن به وی در دو سال شیر خوارگی به مادر داده شده است.

مادر است که می‌تواند در این مدت، از فرزند خود نگاهداری کند و به اصطلاح حق حضانت در این مدت از آن مادر است.

این یک حق دو جانبه است که هم برای رعایت حال فرزند است و هم رعایت عواطف مادر.

البته هزینه زندگی مادر، از نظر غذا و لباس در دوران شیر دادن، بر عهده پدر نوزاد است تا مادر با خاطری آسوده بتواند فرزند را شیر دهد.

بررسی حضانت فرزند با توجه به آیه ۲۳۳ سوره بقره

در این آیه شریفه، گویی قرآن می‌خواهد عواطف پدر را در راه انجام وظیفه مزبور، بسیج کند.

یعنی اگر هزینه کودک و مادرش در این موقع بر عهده مرد گذاشته شده، به خاطر این است که طفل، فرزند او و میوه دل اوست، نه یک فرد بیگانه.

همچنین این عبارت به هیچ وجه به معنای حق انحصاری پدر در داشتن حضانت نیست.

علاوه بر این، حضانت و پرورش کودک و شیر دادن به او تا دو سال حتی در صورت طلاق حقّ زن است.

مرد نمی‌تواند برای او بدون رضایت مادر دایه بگیرد.

پس حتی بعد از طلاق نیز، حق مادر در داشتن حضانت ضایع نمی‌شود.

پس فرزند، هم به مادر و هم پدر منتسب است و هیچ یک حق بیشتری از دیگری ندارند.

بهتر است به این نکته نیز توجه کنیم که مادر می‌تواند حتی برای دادن شیر به طفل و مراقبت کردن از او، از پدر طفل اجرت نیز دریافت کند.

زیرا پدر تکلیف دارد که هزینه‌های زندگی زن و کودک خویش را تامین کند.

حال که دانستیم سوال چرا حضانت فرزند با پدر است، پیش فرضی اشتباه دارد که حضانت فرزند با پدر می‌باشد، بهتر است این سوال را از منظر حقوقی نیز تحلیل کنیم.

آیا در قانون حضانت فرزند با پدر است؟

ممکن است بعضی، به اشتباه این ادعا را مطرح کنند که در قانون، چرا حضانت فرزند با پدر است؟ اما چنین سوالی پیش فرضی اشتباه دارد.

در واقع بر اساس قانون مدنی، نمی‌توانیم این سوال را که چرا حضانت فرزند با پدر است مطرح کنیم.

زیرا حضانت در زمان ازدواج برعهده پدر و مادر به شکل توأمان است و حتی بعد از طلاق، حضانت الزاماً با پدر نیست.

بلکه بر اساس مصلحت طفل، حضانت او ممکن است با پدر یا مادر باشد.

به عبارتی حضانت حق انحصاری پدر و هم مادر است؛ نه هیچکس دیگر.

در قانون حضانت حق پدر و مادر است؟

پس از اینکه دانستیم سوال چرا حضانت فرزند با پدر است، سوالی اشتباه می‌باشد، حال باید پاسخ دهیم از نظر قانون مدنی ایران، حضانت چه معنایی دارد و حق چه کسی است؟

تا زمانی که پدر و مادر کودک زنده هستند و صلاحیت نگاهداری از فرزند خود را دارند، حضانت با آنان است.

هیچ یک از خویشان پدری با مادری، نمی توانند در این مورد ادعایی کنند.

به این مهم در ماده ۱۱۶۸ قانون مدنی، پرداخته شده است.

نگاهداری اطفال هم حق و هم تکلیف ابوین است.

همانطور که می‌بینیم، قانونگذار میان حق و تکلیف پدر و مادر در نگاهداری طفل هیچ تبعیضی قائل نشده است.

پس نمی‌توان گفت حق حضانت صرفا با پدر است.

کسی که می‌گوید چرا حضانت فرزند با پدر است، نخست باید بر اساس قانون ثابت نماید که حضانت فرزند، همیشه با پدر او است‌.

آیا ممکن است حضانت از پدر یا مادر سلب شود؟

باید توجه کنیم که حق پدر و مادر در حضانت، مطلق نیست.

هرگاه مصلحت کودک ایجاب کند و سلامت و تربیت او در خطر افتد، دادگاه می‌تواند درباره حضانت تصمیم دیگری بگیرد و طفل را از کانون آلوده یا بی مبالات خانواده طبیعی خارج سازد.

چنانکه پیش از این نیز گفته شد، این تصمیم در صورتی مجاز است که جدا کردن طفل از خانواده ضروری باشد.

پس نه تنها دانستیم که سوال چرا حضانت فرزند با پدر است، بر اساس پیش فرضی اشتباه مطرح شده است، اکنون این نکته را نیز می‌دانیم که ممکن است حضانت از پدر به دلایلی مثل اعتیاد یا جنون به نفع مادر سلب شود.

دادگاه می‌تواند در هر زمان حضانت را از پدر یا مادر سلب کند؟

پدر و مادر تنها مأموران دولت نیستند تا هرگاه مصلحت ایجاب کند، به کناری گذارده شوند.

آنان بر نگاهداری و تربیت فرزند خود حق دارند.

حقی که از دیرباز به عنوان امتیازی طبیعی محترم داشته شده است و تا خانواده‌ای هست پابرجا می‌ماند.

پس تنها در صورت وجود ضرورتی مثل اعتیاد و خشونت پدر یا مادر است که می‌توان حق حضانت را از والدین یا یکی از آن‌ها سلب نمود.

هزینه حضانت طفل با پدر است یا مادر؟

چون در حقوق ایران، این پدر است که مکلف به تامین هزینه‌های زن و فرزند می‌باشد،‌ اصولاً هزینه‌های حضانت مثل وسایل تحصیل طفل و یا خورد و خوراک او، با پدر می‌باشد و می‌توان او را از طریق دادگاه نیز، الزام به انجام چنین تکالیفی نمود.

نتیجه‌گیری

در این نوشتار، دانستیم که سوال چرا حضانت فرزند با پدر است، پیش فرض غلطی دارد.

زیرا حضانت طفل در دوران زوجیت بر اساس شرع و قانون به صورت مشترک حق و تکلیف پدر و هم مادر است.

همچنین دادگاه نیز، بدون وجود ضرورت، حق سلب حضانت ایشان را ندارد.

سوالات متداول

• چرا حضانت فرزند با پدر است؟

این سوال بر مبنای پیش فرضی اشتباه مطرح گردیده است.

زیرا بر اساس حقوق کشورمان، حضانت حق و تکلیف والدین می‌باشد و حق انحصاری پدر نیست.

• حضانت طفل با چه کسی است؟

از آن جهت که فرزند هم به پدر و هم مادر منتسب می‌شود، حضانت حق مشترک هر دوی آنهاست.

هیچکس دیگر نمی‌تواند ادعای حضانت کند.

• آیا می‌توان حضانت فرزند را سلب نمود؟

خیر؛ زیرا حضانت حق طبیعی والدین می‌باشد.

مگر اینکه ضرورتی مثل اعتیاد، موجب شود دادگاه حضانت را از پدر یا مادر سلب کند.

مواردی که موجب سلب حق حضانت می‌شوند، متعدد هستند و تعریف حقوقی خاص خود را دارند.

در این راستا کارشناسان دادفروز آماده‌اند تا با راهنمایی حقوقی شما، تمامی ابهامات را برطرف سازند.