آیا جرم سرقت مشمول مرور زمان می شود؟

آیا جرم سرقت مشمول مرور زمان می شود؟ در طول تاریخ، مالکیت و به تبع آن حق تصرف افراد نسبت به دارایی‌هایشان یک امر محترم و حیاتی به شمار آمده است.

از طرف دیگر برخی انسان‌ها، تحت تاثیر شرایط اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی موجب نقض این حق شده‌اند.

قانون و مراجع قضایی، پناه اشخاصی می‌باشد که از جرایم متضرر شده‌اند.

آیا قانون، مدت مشخصی را برای حمایت از بزه‌دیدگان اتخاذ کرده است؟ برای پاسخ به این سوال به تحلیل بحث مرور زمان در حقوق و دعاوی کیفری می‌پردازیم.

آیا جرم سرقت شامل مرور زمان می شود؟

مرور زمان به مدت زمانی گفته می‌شود که توسط قانون مقرر شده و پس از انقضای آن،  امکان اعلام شکایت، تعقیب، تحقیق و رسیدگی به دعوا یا مجازات وجود ندارد.

این اصطلاح صرفا در بحث تعزیرات کاربرد دارد و جرایمی از قبیل حدود، قصاص و دیات را مشمول نمی‌شود.

مرور زمان انواع جرایم

در خصوص این موضوع که آیا جرم سرقت مشمول مرور زمان می شود؟ می‌توان گفت مرور زمان انواع مختلفی دارد که به بررسی آنها می‌پردازیم.

مرور زمان شکایت کیفری

این نوع مرور زمان مخصوص جرایم قابل گذشت می‌باشد.

مرور زمان شکایت، مدتی است که شاکی یا وراث از تاریخ اطلاع از وقوع جرم، حق شکایت در مراجع قضایی را دارند.

عدم اقدام به شکایت در زمان مشخص شده،‌ موجب عدم استماع دعوا از طرف مراجع مربوطه می‌باشد.

البته اگر بزه‌دیده تحت سلطه متهم بوده یا به دلیلی خارج از اختیار، قادر به شکایت نباشد؛ مهلت مذبور از تاریخ رفع مانع محاسبه خواهد شد.

هرگاه متضرر از جرم سرقت، قبل از انقضای مدت مذکور فوت کند و دلیلی بر صرف نظر وی از طرح شکایت نباشد هر یک از ورثه در مهلت شش ماه از تاریخ وفات، حق شکایت دارند.

پس نکته حائز اهمیت در مرور زمان شکایت، عدم ملاک بودن تاریخ وقوع جرم و پذیرش تاریخ اطلاع به عنوان مبدا می‌باشد.

مرور زمان تعقیب

اگر جرم غیر قابل گذشت، از لحظه وقوع جرم تا پایان مواعد قانونی تعقیب نگردد، پس از آن دیگر امکان تعقیب از بین می‌رود.

به این بازه زمانی، مرور زمان تعقیب گفته می‌شود.

اقدام تعقیبی یا تحقیقی، اقدامی است که مقامات قضائی در اجرای یک وظیفه قانونی از قبیل احضار، جلب، بازجویی، استماع اظهارات شهود و مطلعان انجام می‌دهند.

از آن جایی که جرم ماده ۶۵۱ غیر قابل گذشت می باشد و درجه ۲ نیز هست؛  مهلت ۱۵ سال برای تعقیب در نظر گرفته می‌شود.

مرور زمان دادرسی و صدور حکم

اگرحکم قطعی، پس از تاریخ آخرین اقدام تعقیبی یا تحقیقی و تا پایان مواعد قانونی، صادر نگردد؛ دیگر امکان صدور حکم وجود نخواهد داشت.

مرور زمان اجرای حکم و مجازات

بدیهی است که قانون، مدت زمان مشخصی را برای اجرای احکام در نظر گرفته باشد. این مدت از تاریخ قطعیت حکم آغاز و تا انقضای مواعد قانونی ادامه خواهد داشت.

پس از این مواعد، امکان اجرای حکم و مجازات میسر نخواهد بود. از آنجا که مجازات ماده ۶۵۱ درجه ۲ می باشد؛ مهلت اجرا تا ۲۰ سال می‌باشد.

جرایم فاقد مرور زمان

جرائم ذیل مشمول مرور زمان تعقیب، صدور حکم و اجرای مجازات نمی‌شوند.

• جرائم علیه امنیت داخلی و خارجی کشور.
• جرائم اقتصادی شامل کلاهبرداری، اختلاس و تبانی در معاملات دولتی.
• جرائم موضوع قانون مبارزه با مواد مخدر.

به صورت کلی این بند شامل واردات، صادرات، تولید، ساخت و توزیع تمامی مواد مخدر یا روان گردان های صنعتی و سنتی با اهدافی غیر از جنبه های دارویی و پزشکی، می‌باشد.

آیا جرم سرقت مشمول مرور زمان می‌شود یا خیر؟

برای پاسخ به این پرسش ابتدا باید به تقسیم بندی سرقت در قانون مجازات اشاره کنیم. مطابق با این قانون، سرقت به دو دسته سرقت حدی و تعزیری تقسیم می‌شود.

سرقت تعزیری به سرقتی اطلاق می‌شود که هر یک از شرایط اختصاصی سرقت حدی را نداشته باشد.

مرور زمان در سرقت حدی

همانطور که بیان شد؛ در حدود، قصاص و دیات بحثی از مرور زمان صورت نگرفته است و به نوعی مرور زمان مشمول جرایم غیر تعزیری نمی‌شود.

از این رو، بحث مرور زمان در جرم سرقت حدی نیز پذیرفته نیست.

مرور زمان در سرقت تعزیری

همانطور که میدانید، مصادیق جرم سرقت تعزیری از ماده ۶۵۱ به بعد بخش تعزیرات قانون مجازات اسلامی بیان شده است.

متناسب با شدت و قبح این جرایم، مجازات خاصی برای آنها در نظر گرفته‌اند.

سرقت تعزیری دارای مجازات ۵ تا ۲۰ سال حبس می‌باشد. برای تعیین درجه مجازات باید حداکثر مجازات را در قالب ماده ۱۹ قانون مجازات اسلامی ببریم. لذا، جرم مذکور درجه ۲ است.

مرور زمان شکایت:  از آنجایی که جرم ماده ۶۵۱ غیر قابل گذشت می‌باشد و درجه ۲ نیز هست؛ متناسب با بند الف ماده ۱۰۵ مهلت ۱۵ سال برای تعقیب در نظر گرفته می‌شود.

مرور زمان اجرای احکام و مجازات: از آنجا که مجازات ماده ۶۵۱ درجه ۲ می‌باشد؛ متناسب با بند الف ماده ۱۰۷ قانون مجازات اسلامی، مهلت اجرا تا ۲۰ سال می‌باشد.

به منظور دریافت مشاوره و کسب اطلاعات بیشتر در خصوص مرور زمان در جرم سرقت می‌توانید از مشاورین دادفروز یاری بخواهید.