حضانت دختر و پسر تا پایان هفت سالگی

حضانت دختر و پسر تا پایان هفت سالگی در واقع خط مرزی حضانت است.

اولویت حضانت برای ابوینی است که از هم جدا زندگی می‌کنند.

براساس آن چه که در قانون مدنی ما آمده است حضانت طفل یک اقدام قانونی و به عبارت دقیق‌تر یک تکلیف است.

زوجین می‌توانند در شرایطی خاص این حق را به یکدیگر واگذار کنند اما در حالت کلی سر باز زدن از آن غیرقانونی و پیگیری حقوقی دارد.

همچنین در خصوص در این امر دعاوی حضانت نیز مطرح می‌شود.

بر اساس قانون هیچ پدر و مادری را نمی‌توان از حق حضانت محروم کرد چرا که دعاوی خانواده ممکن است مطرح گردد.

همیشه در خصوص حضانت مصلحت طفل مورد توجه قانون گذار قرار می‌گیرد.

در رابطه با پدر و مادری که از یکدیگر جدا زندگی می‌کنند شرایط خاصی وجود دارد که بر هم مقدم می‌شوند.

باید گفت در این شرایط تا سنی خاص مادر برای نگهداری و حضانت کودک اولویت دارد و از سنی به بعد این اولویت به پدر می‌رسد.

در این مطلب قصد داریم به بررسی شرایط حضانت دختر و پسر تا پایان هفت سالگی بپردازیم.

حضانت دختر و پسر تا پایان هفت سالگی با چه کسی است؟

بر اساس  آن چه که در ماده ۱۱۶۹ قانون مدنی آمده است، حضانت دختر و پسر تا پایان هفت سالگی به مادر واگذار شده است.

این مسئله به مادر این امکان را می‌دهد که در سال‌های نخستین زندگی فرزندش، نقش کلیدی و حمایتی داشته باشد.

پس از این سن، حضانت به پدر منتقل می‌شود، مگر اینکه توافقی میان والدین وجود داشته باشد.

اگر مصلحت کودک ایجاب کند ممکن است دادگاه بعد هفت سالگی هم این حضانت را به مادر واگذار کند و همه چیز بستگی به شرایط طفل دارد.

به عنوان مثال در پرونده‌ای که مادر قبل از هفت سالگی کودک مجدد ازدواج کرد حضانت از او سلب نشد چون دادگاه تشخیص داده بود که در صورت جدایی کودک آسیب جبران ناپذیری می‌بیند.

در مواردی که اختلاف میان والدین در مورد حضانت به وجود آید، دادگاه با در نظر گرفتن مصلحت کودک، تصمیم نهایی را اتخاذ می‌کند.

سلب حضانت از مادر تنها در شرایط خاص و با اثبات عدم صلاحیت وی یا آسیب به کودک امکان‌پذیر است.

زوجه می‌تواند با رضایت خود زوج حق حضانت را از او بگیرد.

به عنوان مثال زوجه می‌تواند مهریه را ببخشد و در مقابل حق حضانت را از پدر بگیرد که این حق غیر قابل برگشت است.

در صورتی که پدر و مادر از هم جدا نشده باشند و پدر فوت کند و کودک قبل از هفت سال باشد در این حالت نیز حتی با وجود قیم و یا وصی منصوب حضانت کودک با مادر است.

اگر در شرایطی که گفتیم مادر از حضانت طفل امتناع کند در این حالت موظف است هزینه حضانت را به شخص دیگری مثلا قیم بدهد و او سرپرست نگهداری و حضانت از کودک باشد.

دلایل سلب حضانت از مادر در قوانین مدنی

در دو حالت تا قبل از هفت سالگی حضانت از مادر سلب می‌شود.

یکی اینکه مادر مجدد ازدواج کند و دو این که مادر دچار جنون شود.

در این حالت‌ها حضانت دختر و پسر تا پایان هفت سالگی با پدر است.

حضانت فرزند از مادر می‌تواند به دلایل مختلفی سلب شود که در قوانین مدنی کشور مشخص شده است.

طبق ماده ۱۱۷۰ قانون مدنی، یکی از دلایل سلب حضانت دختر و پسر تا پایان هفت سالگی، ابتلای مادر به جنون است.

در چنین حالتی، حضانت دختر و پسر تا پایان هفت سالگی به پدر منتقل می‌شود، حتی اگر فرزند زیر هفت سال باشد.

همچنین، ازدواج مجدد مادر با مردی غیر از پدر فرزند نیز منجر به از دست دادن حق حضانت می‌شود.

این موضوع نشان‌دهنده این است که قانون به امنیت روانی کودک اهمیت می‌دهد.

موارد سلب حضانت از مادر

ماده ۱۱۷۳ نیز به مواردی اشاره می‌کند که در صورت وقوع آن‌ها، حضانت از مادر سلب می‌شود.

این موارد به شرح زیر است.

• اعتیاد به مواد مخدر و الکل.
• قمار.
• اشتهار به فساد و فحشا.
• بیماری‌های روانی.
• سوءاستفاده از کودک.
• کتک زدن کودک به شکل غیرمتعارف.

این قوانین به ‌طور کلی به‌ منظور حفظ سلامت و امنیت روانی فرزند وضع شده‌اند و نشان‌دهنده اهمیت بالای نقش والدین در تربیت و نگهداری از کودکانشان می‌باشند.

تفاوت‌های قانونی در حق حضانت فرزندان دختر و پسر در نظام حقوقی ایران

حق حضانت فرزند در نظام حقوقی ایران، به ویژه در گذشته، تفاوت‌های معناداری میان فرزندان دختر و پسر داشته است.

بر اساس قانون مدنی سابق، حضانت فرزندان دختر تا پایان هفت سالگی به مادر تعلق داشت، در حالی که برای فرزندان پسر این مدت تنها تا دو سالگی بود.

 ماده ۱۱۶۹ قانون مدنی تصریح می‌کرد که مادر تا دو سال از تاریخ تولد فرزند، اولویت در نگهداری و حضانت را دارد و پس از آن، این مسئولیت به پدر منتقل می‌شود.

 این رویکرد، عدم توازن در حمایت از فرزندان را به وضوح نشان می‌داد، چرا که پسران در سنین حساس و ابتدایی زندگی خود ناچار به جدایی از مادرشان می‌شدند.

این موضوع نه تنها بر رابطه عاطفی مادر و فرزند تأثیر می‌گذاشت، بلکه می‌توانست بر رشد و توسعه عاطفی و روانی کودکان نیز اثرات منفی بگذارد.

در حالی که دختران تا هفت سالگی در کنار مادر خود باقی می‌ماندند و از حمایت عاطفی بیشتری برخوردار بودند، پسران مجبور به جدا شدن از مادر در سنین پایین‌تر شده و این موضوع می‌توانست تبعاتی برای سلامت روانی آنها به همراه داشته باشد.

این تفاوت‌ها در قوانین حضانت، نشان‌دهنده نگرش‌های فرهنگی و اجتماعی زمان خود بود که بر اساس آن، نیازهای عاطفی و تربیتی کودکان به شکل متفاوتی در نظر گرفته می‌شد.

حضانت جد پدری

در نظام حقوقی ایران، حضانت فرزند در شرایط خاصی تعیین می‌شود که یکی از مهم‌ترین آن‌ها، وضعیت پدر و مادر است.

اگر پدر فوت کند حضانت به عهده مادر است اما اگر حضانت فرزند از مادر سلب شود و پدر در قید حیات نباشد، حضانت به جد پدری منتقل می‌شود.

با این حال، طبق ماده ۱۱۷۱ قانون مدنی، در صورتی که پدر فوت کند، حضانت همچنان با مادر خواهد بود، حتی در حضور جد پدری.

به عبارت دیگر، جد پدری تنها در صورت وجود علل قانونی می‌تواند طبق ماده ۱۱۷۵ قانون مدنی، حضانت دختر و پسر تا پایان هفت سالگی را از مادر سلب کند.

نکته دیگر این است که حتی در زمانی که حضانت با مادر است، ولایت در امور مالی فرزند همچنان با پدر و جد پدری باقی می‌ماند.

به این معنا که مادر نمی‌تواند به تنهایی در امور مالی فرزندش دخالت کند.

همچنین، نفقه فرزند عمدتاً با پدر است و در صورت نبود او، مسئولیت نفقه به اجداد پدری منتقل می‌شود.

البته زوجین می‌توانند در این زمینه توافقاتی داشته باشند و مادر نیز می‌تواند نفقه فرزندش را بر عهده بگیرد.

این موضوعات اهمیت بسیاری در تعیین حقوق و تکالیف والدین و اجداد در قبال فرزندان دارد.

حق ملاقات فرزند

یکی از مسائل مهم در فرآیندهای حقوقی مربوط به حضانت کودکان حق ملاقات فرزند است که به تشخیص دادگاه تعیین می‌شود.

زمانی که سرپرستی کودک به یکی از والدین داده می‌شود، والد دیگری که حق سرپرستی ندارد، می‌تواند در زمان‌های مشخص به ملاقات فرزندش برود.

در ابتدا، دادگاه تلاش می‌کند تا زمان و مکان ملاقات را به توافق والدین واگذار کند.

اگر والدین نتوانند به توافق برسند، دادگاه به تعیین زمان و مکان ملاقات اقدام می‌کند.

این فرآیند به منظور حفظ روابط عاطفی کودک با هر دو والد و حمایت از بهترین منافع او طراحی شده است.

در صورتی که ولی که سرپرستی کودک را دارد، از ملاقات جلوگیری کند، والد دیگر می‌تواند به دادگاه شکایت کرده و درخواست حق ملاقات خود را به طور قانونی پیگیری کند.

این حق، به منظور تأمین سلامت روانی کودک و حفظ ارتباط با هر دو والد ضروری است و باید به طور جدی مورد توجه قرار گیرد.

سخن پایانی

حضانت دختر و پسر تا پایان هفت سالگی در قانون مدنی به معنای نگهداری و مراقبت از کودکان است و از حقوق و وظایف والدین به شمار می‌رود.

این مفهوم به طور کلی شامل مراقبت جسمی ‌و حمایت عاطفی از فرزندان می‌شود.

 طبق ماده ۱۱۶۹ قانون مدنی، در صورتی که والدین جدا از یکدیگر زندگی کنند، حضانت دختر و پسر تا پایان هفت سالگی به مادر واگذار می‌شود.

پس از آن، پدر مسئولیت حضانت را بر عهده می‌گیرد.

این امر تنها تا سن بلوغ ادامه دارد.

پس از رسیدن دختر به سن ۹ سال قمری و پسر تا ۱۵ سال، حضانت به پایان می‌رسد.

در این شرایط، کودک می‌تواند انتخاب کند که با کدام یک از والدینش زندگی کند.

همچنین، در موارد اختلاف، قاضی دادگاه با توجه به مصلحت کودک و تمایل وی تصمیم‌گیری می‌کند.

پیشنهاد می‌کنیم همواره جهت دریافت مشاوره و کسب اطلاعات بیشتر در خصوص حضانت دختر و پسر تا پایان هفت سالگی با مشاورین مسسه دادفروز در ارتباط باشید.

سوالات متداول

• حضانت کودک تا قبل از هفت سالگی با چه کسی است؟

تا قبل از هفت سالگی حضانت با مادر است و تنها در شرایطی خاص این حضانت به پدر واگذار خواهد شد.

• بعد از هفت سالگی چه کسی مسئول حضانت کودک است؟

باید گفت بعد از هفت سالگی مصلحت کودک در میان می‌آید.

به تشخیص دادگاه تا سن بلوغ حضانت طفل با پدر است.

بعد از آن این حضانت به انتخاب کودک و شرایط خاص مصلحتی او بستگی دارد.

• آیا ممکن است که بعد از هفت سالگی نیز مادر حضانت کودک را بر عهده داشته باشد؟

بله اگر مصلحت طفل اقتضا کند این مسئله ممکن است.

[bookly-form hide=”date,week_days,time_range”]