دادگاه تجدید نظر چیست؟

دادگاه تجدید نظر چیست؟ دادگاه تجدید نظر یکی از مراجع رسیدگی قضایی است که در مرکز هر استان وجود دارد و هدف آن رسیدگی به آرایی می‌باشد که قابلیت تجدید نظر خواهی دارند و مورد تجدید نظر خواهی قرار گرفته‌اند.

ساختار دادگاه تجدید نظر عبارت است از یک رئیس و دو عضو مستشار و چگونگی رسیدگی و وظایف این دادگاه، نقض یا ابرام آرای مورد تجدید نظرخواهی پس از بررسی می‌باشد.

در این مقاله قصد داریم ابتدا به این سوال پاسخ دهیم که دادگاه تجدید نظر چیست؟ سپس در خصوص ساختار وظایف و نحوه رسیدگی در این مرجع قضایی توضیح خواهیم داد.

دادگاه تجدید نظر چیست؟

قبل از آنکه به توضیح دادگاه تجدید نظر بپردازیم لازم است با مراجع قضایی آشنا شویم.

مراجع قضایی مراجعی هستند که به دعاوی حقوقی کیفری اداری موارد مربوط به امور حسبی و تجاری و سایر موارد مندرج در قانون رسیدگی می‌کنند.

به عبارتی می‌توان گفت مراجع قضایی به مراجع قضایی حقوقی، مراجع قضایی کیفری و مراجع قضایی اداری تقسیم می‌گردند.

مراجع قضایی به مراجع قضایی عمومی و مراجع قضایی اختصاصی تقسیم می‌شوند.

دادگاه خانواده و دادگاه ویژه روحانیت از جمله مراجع قضایی اختصاصی محسوب می‌شوند که صرفا حق رسیدگی به موارد مندرج در قانون را دارند و نمی‌توانند به موارد خارج از صلاحیت خود رسیدگی کنند.

این دو مرجع تنها در حدودی که قانون برای آنها مقرر کرده صلاحیت رسیدگی دارند.

به عنوان مثال دادگاه ویژه روحانیت فقط می‌تواند به جرائم مختص روحانیون رسیدگی کند و نمی‌تواند به دعاوی مالی نظیر چک و سفته رسیدگی نماید.

دادگاه تجدید نظر یکی از مراجع قضایی است که در مرکز هر استان به منظور رسیدگی به درخواست‌های تجدید نظر از آرای قابل تجدید نظر صادر شده از دادگاه‌های عمومی و انقلاب تاسیس شده است که ساختار وظایف و نحوه رسیدگی مختص خود را دارد.

تجدید نظر خواهی یکی از راه‌های اعتراض به آرای صادره از دادگاه‌ها می‌باشد.

قانون‌گذار در قانون آیین دادرسی مدنی و کیفری پیش بینی کرده و با وجود آن پرونده از جهت مورد اعتراض در دادگاه تجدید نظر بررسی می‌شود.

آرای قابل تجدید نظر خواهی در امور حقوقی و کیفری در قوانین آئین دادرسی مخصوص به امور کیفری و مدنی مشخص شده و امکان تجدید نظر خواهی تابع موارد مندرج در این قوانین خواهد بود.

بنابراین چنین امکانی وجود ندارد که بتوان تمامی آرای صادره از دادگاه‌های نخستین را مورد تجدید نظرخواهی و اعتراض قرار داد.

وظایف دادگاه تجدید نظر چیست؟

پس از آن که به این پرسش در خصوص آن که دادگاه تجدید نظر چیست؟ پاسخ دادیم در ابتدا لازم است به قانون تشکیلات دادگاه‌های عمومی و انقلاب مراجعه کنیم و مواد آن را مورد بررسی قرار دهیم.

سپس به بررسی وظایف دادگاه تجدید نظر بپردازیم.

مطابق قانون تشکیلات دادگاه‌های عمومی و انقلاب، وظایف دادگاه تجدید نظر به شرح زیر می‌باشند.

• تشکیل جلسه در شعب دادگاه تجدید نظر جهت رسیدگی به رای مورد تجدید نظرخواهی با حضور حداقل دو عضو.
• بررسی رای مورد تجدید نظر از جهت وارد بودن اعتراض یا عدم آن
• تایید رای مورد نظر چنانچه اعتراض به آن وارد نباشد.
• نقض رای مورد اعتراض رسیدگی ماهوی.
• صدور رای جدید در صورتی که تجدید نظر خواهی وارد دانسته شود.

نحوه رسیدگی در دادگاه تجدید نظر

همانگونه که پیش‌تر اشاره شد، یکی از روش‌های اعتراض به رای دادگاه تجدید نظر خواهی در خصوص آرایی است که این امکان برای آن‌ها وجود دارد.

این اعتراض، باید مطابق دادخواست تجدید نظر خواهی و ثبت آن در مهلت مقرر تجدید نظر خواهی که ۲۰ روز برای افراد مقیم ایران و دو ماه برای افراد ساکن خارج از ایران از تاریخ ابلاغ رای می‌باشد، صورت گیرد.

پس از ثبت تجدید نظر خواهی از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی نحوه رسیدگی به آن در دادگاه تجدید نظر به موجب ماده ۲۲ قانون تشکیلات دادگاه‌های عمومی و انقلاب به شرح زیر می‌باشد.

• نقض رای صادره و ارجاع آن به شعبه صادر کننده رای جهت رسیدگی ماهوی چنانچه رای مورد اعتراض قرار باشد و اعتراض نیز وارد دانسته شود، قرار صادره نقض و جهت رسیدگی به دادگاه صادر کننده قرار جهت رسیدگی ماهوی ارجاع خواهد شد.
• تایید رای صادره و ارجاع آن به شعبه جهت اجرای حکم چنانچه رای مورد اعتراض قرار یا حکم باشد و اعتراض نیز وارد دانسته نشود و یا به عبارتی رای ابرام و تایید شود رای توسط دادگاه تجدید نظر تایید و جهت اجرای حکم به شعبه ارجاع می‌گردد.
• نقض رای و رسیدگی ماهوی به رای نقض شده در صورتی که رای مورد اعتراض حکم باشد و اعتراض نیز وارد دانسته شود رای صادره توسط دادگاه تجدید نظر نقض شده و در همین دادگاه مجدد به آن رسیدگی ماهوی می‌شود.

همچنین لازم به ذکر است اگر رای مورد اعتراض در دادگاه تجدید نظر ابرام شود یا به عبارت دیگر همان رای مورد اعتراض تایید شده و اعتراض وارد دانسته نشود افراد می‌توانند در صورتی که جهات اعاده دادرسی یا فرجام خواهی وجود دارد نسبت به انجام این امر اقدام نمایند.

همچنین تقاضای رسیدگی به اعتراض خود را از یک مرجع بالاتر داشته باشند.

ساختار دادگاه تجدید نظر چگونه است؟

همانطور که پیش‌تر به آن اشاره شد، تمامی نهادهای قضایی و غیرقضایی جهت ایجاد نظم و پیشبرد هر چه بهتر اهدافی که برای آن تشکیل شده‌اند نیاز به وجود سلسله مراتب و ساختار منحصر به فرد خود دارند.

دادگاه تجدید نظر نیز همین گونه است و به منظور بهتر پیشبردن اهداف خود ساختار و سلسله مراتب ویژه‌ای دارد که به شرح زیر است.

مطابق ماده ۲۰ قانون تشکیلات دادگاه‌های عمومی و انقلاب محل تشکیل دادگاه‌های تجدید نظر در مرکز هر استان و به تعداد مورد نیاز می‌باشد.

دادگاه تجدید نظر مرکب از یک رئیس و دو عضو مستشار است که جلسات با حضور دو عضو رسمیت می‌یابد.

رئیس دادگاه تجدید نظر می‌تواند رئیس شعبه اول دادگاه های عمومی نیز باشد.

دادگاه تجدید نظر دارای شعب و دفاتری است که در دفاتر مدیر دفتر مسئولیت انجام امور مربوط به خود مانند تعیین وقت بایگانی و انجام مکاتبات را دارد.

در شعب به آرای مورد تجدید نظرخواهی توسط قضات، رسیدگی می‌گردد.

شعب بخش اصلی دادگاه‌های تجدید نظر هستند.

جمع بندی

دادگاه تجدید نظر یکی از مراجع قضایی است که در مرکز هر استان وجود دارد و هدف آن رسیدگی به آرایی می‌باشد که قابلیت تجدید نظر خواهی دارند و مورد تجدید نظر خواهی قرار گرفته‌اند.

ساختار دادگاه تجدید نظر عبارت است از یک رئیس و دو عضو مستشار و چگونگی رسیدگی و وظایف این دادگاه نقض یا ابرام آرای مورد تجدید نظرخواهی پس از بررسی می‌باشد.

تجديد نظر خواهی یکی از راه‌های اعتراض به آرای صادره از دادگاه‌ها می‌باشد.

قانون گذار در قانون آیین دادرسی مدنی و کیفری پیش بینی کرده و با وجود آن پرونده از جهت مورد اعتراض در دادگاه تجدید نظر بررسی می‌شود.

یکی از روش‌های اعتراض به رای دادگاه تجدید نظرخواهی در خصوص آرایی است که این امکان برای آنها وجود دارد.

این اعتراض باید مطابق دادخواست تجدید نظر خواهی و ثبت آن در مهلت مقرر تجدید نظرخواهی که ۲۰ روز برای افراد مقیم ایران و دو ماه برای افراد ساکن خارج از ایران از تاریخ ابلاغ رای می‌باشد صورت گیرد.

دادگاه تجدید نظر مرکب از یک رئیس و دو عضو مستشار است که جلسات با حضور دو عضو رسمیت می‌یابد.

به همین منظور برای دریافت مشاوره یا کسب اطلاعات بیشتر در خصوص وظایف و ساختار دادگاه تجدید نظر می‌توانید همواره با مشاورین موسسه دادفروز در ارتباط باشید.