دادگاه رسیدگی جرم سرقت به حل دعاوی کیفری مطروحه می‌پردازد. به طور کلی در یک جامعه افزایش مشکلات اقتصادی معیشتی و بیکاری، تبعات و پیامدهای بسیاری را به دنبال خواهد داشت و می‌تواند منجر به ارتکاب جرائم متعدد توسط اشخاص گردد.
یکی از آن جرایم، سرقت یا همان دزدی است.
جرم سرقت یکی از جرایم علیه اموال است که از زمان‌های گذشته مورد بحث بوده و همانطور که جسم انسان محترم است مال او نیز باید تحت حمایت قرار بگیرد.
به همین علت توسط قانون گذار جرم‌انگاری شده و برای آن مجازات تعیین شده است.
سرقت یکی از انواع جرایمی است که همواره وجود داشته است.
در واقع برداشتن اموال دیگران بدون اجازه آنان جرم می‌باشد که در قانون مجازات اسلامی تحت عنوان جرم سرقت یا دزدی تعریف شده است.
این جرم امکان دارد با اشکال مختلفی به وقوع برسد اما همانند سایر جرایم برای تحقق آن نیاز است که سه عنصر مادی و معنوی و قانونی وجود داشته باشد.
فرد مال باخته مسروق می‌تواند برای پیگیری جرم به مراجع قضایی مراجعه کرده و شکایت خود را مطرح نمایند.
در این مطلب ابتدا به تعریف قانونی جرم سرقت می‌پردازیم و در ادامه توضیح خواهیم داد که جرم سرقت در صلاحیت کدام دادگاه است و مراحل رسیدگی به آن در دادگاه رسیدگی جرم سرقت چگونه است.
فهرست مطالب
جرم سرقت چیست؟
سرقت یا دزدی یک عمل مجرمانه و غیر قانونی است که در ماده ۲۶۵ قانون مجازات اسلامی تعریف شده است.
این ماده بیان می‌دارد که سرقت عبارت از ربودن مال متعلق به غیر است.
با توجه به این ماده می‌توان گفت که اگر کسی مال متعلق به فرد دیگری را برباید، سارق است.
مال متعلق به دیگری هم شخص حقیقی مثل افراد در سطح جامعه را شامل شده و هم اشخاص حقوقی مثل شرکت‌ها و اموال دولتی را شامل میشود.
جرم سرقت مانند هر جرم دیگری برای اینکه شکل بگیرد باید دارای سه عنصر قانونی، روانی و مادی باشد.
در واقع جمع این سه رکن با یکدیگر باعث شکل گیری و ارتکاب جرم سرقت میشود.
انواع جرم سرقت
لازم به ذکر است که سرقت به دو نوع سرقت حدی و سرقت تعزیری تقسیم میشود که میزان مجازات هر یک از آنها با یکدیگر متفاوت است.
سرقت حدی
یکی از انواع سرقت می‌باشد که دارای مجازات حدی است.
سرقت حدی دارای شرایط خاصی است.
برای اینکه جرم سرقت حدی شکل بگیرد باید تمام شرایط ۱۴گانه شکل‌گیری جرم سرقت حدی که در فقه آمده وجود داشته باشد.
در واقع نمی‌توان شرطی به آن اضافه یا کم نمود.
در صورتی که یکی از شرایط جرم سرقت حدی وجود نداشته باشد سرقت مستوجب حد نخواهد بود و در سایر دسته‌های جرم سرقت قرار خواهد گرفت.
سرقت تعزیری
به سرقتی تعزیری گفته میشود که سارق شرایط سرقت حدی را نداشته باشد.
در این صورت قاضی با توجه به نحوه سرقت برای آن مجازات تعیین خواهد کرد.
به عنوان مثال کیف قاپی، سرقت همراه با اسلحه یا سرقت همراه با آزار دیگری نمونه‌هایی از جرم سرقت تعزیری است.
سرقت تعزیری انواع مختلفی از سرقت را شامل میشود.
در صورتی که ثابت نشود یک سرقت حدی است، تعزیری در نظر گرفته میشود.
مثل جرم سرقت گوشی که هیچ موقع نمی‌تواند شرایط سرقت حدی را داشته باشد.
جرم سرقت در صلاحیت کدام دادگاه است؟
فرد مال باخته که مالش به سرقت رفته در اولین اقدام خود برای شکایت از سرقت باید در دادگاه رسیدگی جرم سرقت شکایت خود را مطرح کند.
فرد شاکی می‌تواند به کلانتری یا به دادسرا مراجعه کند و شکایت خود را به صورت کتبی ارائه دهد.
وظیفه اصلی دادسرا رسیدگی مقدماتی به جرم می‌باشد ولی دادسرایی مسئول رسیدگی به جرم سرقت است که جرم در آن محل به وقوع پیوسته است.
اما نکته قابل توجه آن است که چون دو نوع سرقت حدی و تعزیری داریم و میزان مجازات‌های آنها نیز با یکدیگر متفاوت است.
بنابراین مراجع قضایی صالح برای رسیدگی به آنها نیز با یکدیگر تفاوت دارد که ذیلا به شرح آن خواهیم پرداخت.
دادگاه صالح برای جرم سرقت تعزیری
سرقت‌های تعزیری انواع مختلفی داشته و مجازات‌های متفاوتی نیز برای آنها در نظر گرفته شده است.
از آن جایی که شدت این نوع جرائم با هم متفاوت است، مراجع صالح برای رسیدگی به جرم سرقت تعزیری نیز متفاوت می‌باشد.
در واقع سرقت‌های تعزیری می‌توانند در دادگاههای مختلف مورد رسیدگی قرار گیرند که به شرح ذیل است.
دادگاه کیفری یک
طبق ماده ۲۰۲ قانون آیین دادرسی کیفری، در دادگاههای کیفری یک جرائمی که مجازات سلب حیات و حبس ابد را دارند بررسی می‌شوند.
بنابراین برخی از انواع سرقت‌های تعزیری همچون سرقت مسلحانه همراه با هتک حرمت و سرقت مسلحانه از بانک و صرافی که منجر به کشته شدن افراد شود، در دادگاه رسیدگی جرم سرقت بررسی می‌شوند.
دادگاه انقلاب اسلامی
در دادگاههای انقلاب اسلامی، جرائمی که مخل نظم و امنیت هستند رسیدگی می‌شوند.
گاهی اوقات برخی از سرقت‌های مسلحانه از بانک‌ها که مخل نظم و امنیت می‌باشند در این دادگاه‌ها رسیدگی شده و حکم آن صادر میشود.
دادگاه کیفری دو
مطابق قانون، تمامی جرائمی که مستوجب مجازات حد نیستند در دادگاههای کیفری دو بررسی می‌شوند.
بنابراین تمامی جرائم تعزیری که دارای مجازات حبس هستند در این دادگاه‌ها بررسی خواهند شد.
شوراهای حل اختلاف
شورای حل اختلاف نهادی است که زیر نظر قوه قضاییه است.
طبق ماده ۱۰۳ اصلاحی قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۹ که به منظور کاهش حبس تعزیری تصویب شده برخی از جرائم تعزیری در این شوراها رسیدگی می‌شوند.
اگر مال مسروقه کمتر از ۲۰ میلیون تومان باشد و متهم نیز پرونده کیفری نداشته باشد جرم در شورای حل اختلاف رسیدگی خواهد شد.
در این شرایط اگر شاکی به متهم رضایت داد و مال مسروقه نیز به وی برگردانده شد، پرونده مختومه شده و قرار منع تعقيب متهم صادر می‌گردد.
اما اگر شاکی رضایت نداد پرونده برای بررسی بیشتر به دادگاه کیفری دو ارجاع داده میشود.
دادگاه صالح برای جرم سرقت حدی
مجازات‌هایی که برای سرقت حدی تعیین شده سبب می شود تا سرقت حدی در دسته جرائمی قرار گیرد که در حدود صلاحیت دادگاه کیفری یک است.
بنابراین دادگاه کیفری یک به پرونده‌های مربوط به سرقت حدی رسیدگی می‌کند.
مراحل رسیدگی به جرم سرقت در مراجع قضایی
در مراجع قضایی مراحل رسیدگی به جرم سرقت بدین صورت است که ابتدا فرد شاکی شکواییه یا شکایت‌نامه خود را با استناد به دلایل و مستندات از جمله شهادت شهود یا وجود دوربین ارائه نماید.
بعد از اینکه شاکی اقدام به ثبت شکایت خود نمود پرونده وارد روند رسیدگی میشود.
دادسرا بعد از بررسی و تحقیق شواهد در صورتی که متهم را مجرم تشخیص دهد، قرار مجرمیت (کیفرخواست) را صادر نموده و پرونده را برای صدور حکم مقتضی به دادگاه رسیدگی جرم سرقت ارسال می‌کند.
رسیدگی به جرم سرقت در دادسرا
بعد از اینکه شکواییه تنظیم شد پرونده کیفری برای شکایت از جرم سرقت گشوده میشود.
در ابتدا مأموران به تحقیق و تفحص حول محور دستگیری مظنون می‌پردازند.
اگر موفق به دستگیری وی شدند از او بازجویی نموده و برگه بازجویی را به همراه متهم به دادسرا ارسال می‌کنند.
اگر مال مسروق هنوز در اختیار متهم باشد به شاکی برگردانده شده و صورت جلسه میشود.
سپس دادسرا قرار تامین کیفری را برای متهم صادر می‌کند.
اگر متهم بتواند بی‌گناهی خود را اعلام کند، قرار منع تعقیب وی صادر میشود اما اگر مجرم بودن وی بر دادگاه ثابت شود دادسرا اقدام به صدور قرار مجرمیت برای وی کرده و پرونده را به دادگاه ارسال می‌کند.
رسیدگی به پرونده در دادگاه کیفری
هنگامی که پرونده سرقت به دادگاه فرستاده شد، محکمه اولیه بدون صدور رای برای مجرم بودن یا برائت متهم برگزار میشود.
شاکی می‌تواند با استفاده از ادله اثبات دعوا جرم را ثبت کرده و خواستار مجازات وی شود. متهم نیز فرصت خواهد داشت تا از خود دفاع نماید.
در نهایت دادگاه با تکیه بر اسناد، مدارک و علم خود اقدام به صدور رای می‌نماید.
نقش دادگاههای تجدید نظر در جرم سرقت
دادگاههای تجدید نظر نیز یکی دیگر از دادگاه‌هایی است که در مرحله بالاتر دادگاههای کیفری قرار دارد و آرای صادر شده از این محاکم برای تجدید نظر به آنها ارجاع داده میشود.
بر اساس ماده ۴۲۷ قانون آیین دادرسی کیفری برخی از آرای دادگاههای کیفری که قطعی نبوده و جزو موارد زیر نباشد قابل تجدید نظر هستند.
- از نوع جرائم تعزیری درجه هشت باشند.
- جرائمی که مجازات آن پرداخت دیه کمتر از یک دهم دیه کامل باشد.
چگونگی تشخيص دادگاه صالح برای جرم سرقت
برای اینکه یک دادگاه صلاحیت رسیدگی به پرونده سرقت را داشته باشد باید دارای صلاحیت ذاتی و قانونی باشد.
صلاحیت ذاتی همان صلاحیتی است که قانون به دادگاه‌ها داده و بر اساس نوع جرم متفاوت است.
اما صلاحیت محلی به معنی مکانی است که جرم در آن واقع شده است.
بنابراین برای اینکه یک دادگاه صلاحیت رسیدگی به یک پرونده را داشته باشد باید در محل ارتکاب جرم قرار گرفته باشد.
طبق مواد ۵۱ تا ۵۸ قانون آیین دادرسی کیفری دادگاه‌ها تنها می‌توانند در حوزه قضایی خود ایفای وظیفه نمایند.
در نتیجه رسیدگی به پرونده سرقت در صلاحیت محل وقوع جرم می‌باشد نه محلی که مال مسروقه خرید و فروش شده است.
جمع بندی
سرقت یا دزدی یک عمل مجرمانه و غیر قانونی است که در ماده ۲۶۵ قانون مجازات اسلامی تعریف شده است.
سرقت به دو نوع سرقت تعزیری و حدی تقسیم میشود.
آنچه در فقه آمده و ۱۴ مورد می‌باشد سرقت حدی است و هر سرقتی غیر از این موارد، سرقت تعزیری است.
جرم سرقت بسته به نوع و میزان مجازات آن می‌تواند در دادگاه کیفری یک، دادگاه کیفری دو، دادگاه انقلاب اسلامی یا شورای حل اختلاف رسیدگی شود.
پیشنهاد می‌کنیم همواره با مشاورین موسسه دادفروز در ارتباط باشید تا در خصوص جرم سرقت راهکارهای مناسبی برای پرونده‌های حقوقی خود دریافت نمایید.
|
|
شما حق منو از شوهرم گرفتین. آزادی و خوشبختی الانمو واقعا مدیون شما هستم.
با سلام دوست عزیز سپاسگزاریم از اشتراک نظر شما و مسروریم از آن که تلاش‌های مشاورین موسسه ما موثر واقع شده است.
با سلام خدمت شما
ممنون از توضیحات کاملتون، من یه تصادفی داشتم و مقصر شدم، ماشینم هم داغون شد و اسقاطی فروختم( ماشینم وانت بود و درآمدم از وانت بود) و الان متاسفانه درآمد خوبی ندارم چون کارگری میکنم
میخواستم ازتون بپرسم ک طرف مقابل از من شکایت کرده و توقیف امول گرفته ولی بنده هیچ مالی ندارم متاسفانه و اینکه تو خرج مایحتاج خودم موندم،
تکلیف چیست و چه خواهد شد؟؟!
با سلام دوست عزیز در خصوص موضوعی که مطرح نمودید بهتر است با مشاورین موسسه ما تماس حاصل نمایید.
شماره تماس ۰۲۱۳۳۲۸۳۸۷۷
باسلام و احترام. زمینی کشاورزی مزروعی ۱.۵ هکتار هستش مال پدر بزرگم ۷۰سال تصرف دارد چون قدیما منطقه ما مفت بوده پدربزرگ من اونو صاحب شده .پدربزرگم سال ۹۳ فوت کرده وما وارثین تقسیم کردیم زمین رو الان زمین آمده چسبیده به روستا ولی توطرح روستانیست. والان شده آبی وپلاک ثبتی مشخص شده حال اگر یکی از مالکین بخاد زمین رو ازما بگیره میتونه بگیره .درضمن اینکه فقط مادر من ازپدرش ۱.۵ساعت توان پلاک مالک هستش. چکارکنیم
با سلام دوست عزیز از آنجا که مطلب فوق در خصوص سرقت می‌باشد بهتر است برای دریافت مشاوره در خصوص موضوعی که مطرح نمودید با مشاورین موسسه دادفروز در ارتباط باشید تا راهکارهای حقوقی مناسبی دریافت نمایید.
فرم مشاوره
مشاورین فوق العاده دارین آقای حائری بسیار صبور و با استعداد هستن موفق باشید
با سلام دوست عزیز سپاسگزاریم از اشتراک نظر شما و مسروریم از آن که تلاش‌های مشاورین موسسه ما موثر واقع شده است.
سلام وقت بخیر
بنده چکی از شخصی گرفتم ، چک برگشت زدم ولی پولی دریافت نکردم، بعد از مدتی صاحب چک با دروغ های بسیار باشه چک برگشتی را از من گرفت ولی چک‌هنوز بنام هست، راهنمایی بفرمایید برای رسیدن به مبلغ چک چکاری انجام دهم
با سلام دوست عزیز در خصوص موضوعی که مطرح نمودید بهتر است با مشاورین موسسه ما تماس حاصل نمایید.
شماره تماس ۰۲۱۳۳۲۸۳۸۷۷