دعوای اثبات مالکیت چیست؟ مالکیت از مهم‌ترین ارزش‌هایی است که در نظام‌های حقوقی مورد حمایت است.
چنانچه کسی با اقداماتی نظیر تصرف غیر مجاز برای حق مالکیت اشخاص مشکل ایجاد نماید، می‌توان علیه وی در دادگاههای دادگستری اقامۀ دعاوی ملک نمود.
امروزه یکی از دعاوی مهم در عرصۀ حقوق و در دادگاهها دعوای اثبات مالکیت و در خصوص قراردادهای ملکی است.
ادعای مالکیت نسبت به اموال غیر منقول و منقول میتواند به‌عنوان دعوا مطرح گردد.
اما باید گفت که در عمل طرح دعوای اثبات مالکیت در مورد اموال غیر منقول نظیر آپارتمان بیشتر اتفاق می‌افتد.
این دعوا در هر حال یک دعوای مالی است و بسته به مراحل مختلف دادرسی نظیر مقطع بدوی یا تجدید نظر، درصدی از ارزش خواسته به عنوان هزینۀ دادرسی باید پرداخت شود.
به علاوه، در دعوای اثبات مالکیت، اگر مورد ادعا اموال غیر منقول باشد، بر طبق مادۀ ۱۲ قانون آیین دادرسی مدنی باید در محل وقوع ملک طرح گردد.
طرح دعوای اثبات مالکیت از طریق مراجعه به دفاتر خدمات قضایی و ثبت دادخواست امکان پذیر است.
فهرست مطالب
دعوای اثبات مالکیت چیست؟
در پاسخ به این پرسش که دعوای اثبات مالکیت چیست باید گفت یکی از انواع دعاوی در عرصۀ حقوق، دعوای اثبات مالکیت است.
که در این دعوا شخص مدعی، که خواهان نامیده شده علیه طرف مقابل که خوانده نامیده میشود.
در مورد مالی اعم از منقول یا غیرمنقول ادعای مالکیت می‌نماید و از دادگاه تقاضا می‌کند تا مالکیت وی بر مال مورد مورد ادعا را احراز و به موجب صدور حکم آن را اعلام نماید.
لازم به ذکر است حکمی که در دعوای اثبات مالکیت صادر میشود یک حکم اعلامی است.
بدین معنا که بعد از صدور حکم نیاز به انجام عملیات اجرایی خاصی وجود ندارد.
پس از قطعی شدن حکم صادر شده؛ محکوم له به عنوان مالک رسمی ملک میتواند از حقوق مالکانۀ خویش برخوردار شود.
نکته مهمی که در این زمینه وجود دارد آن است که دعوای اثبات مالکیت در عمل عمدتاً در مورد اموال غیرمنقول مطرح میشود.
در بسیاری از موارد در این دعوا شاهد تعارض و اختلاف بین یک سند عادی و سند رسمی هستیم.
سندی که به موجب قانون و نزد مقام صلاحیت‌دار و در حدود صلاحیت مقام مذکور تنظیم و ثبت می‌گردد سند رسمی محسوب شده و چنانچه یک سند فاقد یکی از شرایط مذکور باشد سند عادی محسوب میشود.
تفاوت سند عادی با سند رسمی از جمله در آن است که در مورد سند رسمی تنها می‌توان ادعای جعل نمود اما علاوه بر ادعای جعل امکان انکار و تردید نسبت به سند عادی نیز وجود دارد.
دعوای اثبات مالکیت علیه مالک دارای سند رسمی
در مورد اینکه آیا امکان طرح دعوای اثبات مالکیت علیه کسی که سند رسمی ملک را در اختیار دارد وجود دارد یا خیر؟
در دادگاههای ایران و رویۀ قضایی موجود اختلاف نظر وجود دارد.
از یک سو در بعضی از موارد در جایی که دعوای اثبات مالکیت املاکی که سند رسمی دارند با استناد به سند عادی مطرح میشود.
و در واقع در این موارد کسی که سند عادی دارد علیه کسی که سند رسمی دارد طرح دعوا کرده است و سند عادی با سند رسمی دچار تقابل شده است.
برخی دادگاهها با استناد به مواد ۲۲، ۴۶، ۴۷ و ۴۸ قانون ثبت اسناد و املاک و رأی وحدت رویۀ شمارۀ ۶۷۲ مورخ ۰۱/۱۰/۱۳۸۳ دیوان عالی کشور، این دعوا را نمی‌پذیرند.
و شخصی را مالک می‌شناسند که دارندۀ سند رسمی است و از این رو کسی که دارندۀ سند عادی و مدعی مالکیت است، باید ابتدا دعوای اثبات بیع و الزام به تنظیم سند رسمی را علیه دارنده سند رسمی ملک طرح نماید.
در مقابل شمار دیگری از دادگاهها با استناد به رأی وحدت رویۀ شمارۀ ۵۶۹ مورخ ۱۰/۱۰/۱۳۷۰ هیئت عمومی دیوان عالی کشور، دعوای اثبات مالکیت با سند عادی را در خصوص اموال دارای سند رسمی پذیرفته و فرآیند رسیدگی را آغاز میکنند.
طرق اثبات مالکیت
بدیهی است که هر دعوایی از جمله دعوای اثبات مالکیت تنها در صورتی به نفع خواهان به اتمام خواهد رسید که وی از مدارک و ادلۀ کافی برای اثبات ادعای مالکیت خویش برخوردار باشد.
لذا در ادامه برخی از مدارک و ادلۀ اثبات دعوای اثبات مالکیت را مورد بررسی قرار می‌دهیم.
سند
باید اشاره کنیم که مهم‌ترین دلیل اثبات مالکیت یکی از طرفین، سند مالکیت است.
نکات مربوط به سند عادی و رسمی و همچنین اختلاف نظر مربوط به سند عادی در بالا مورد اشاره قرار گرفت.
اقرار
یکی دیگر از ادلهای که مالکیت شخص را بر یک مال اثبات می‌کند اقرار طرف مقابل است.
این اقرار میتواند به صورت اقرارنامۀ کتبی در دفاتر اسناد رسمی تنظیم گردد و یا اینکه میتواند به صورت شفاهی و در محضر دادگاه به عمل بیاید.
شاهد
یکی دیگر از مواردی که میتواند برای اثبات مالکیت بر مال به کار گرفته شود؛ شهادت شاهدان است
که البته قانون به آن گواهی می‌گوید.
شهادت شاهد از جمله مدارکی است که در دعوای اثبات مالکیت میتواند مفید فایده واقع شود.
امارۀ ید
همچنین ذکر این نکته خالی از لطف نیست که مفهومی تحت عنوان امارۀ ید وجود دارد.
معنای آن این است که شخصی که مالی را در اختیار دارد و نسبت به آن رفتار مالکانه دارد به عنوان مالک مال در نظر گرفته میشود مگر آنکه خلاف آن اثبات شود.
اما نکتۀ مهم در این زمینه آن است که بر طبق مادۀ ۳۷ قانون مدنی اگر متصرف اقرار کند که مال تحت تصرف وی سابقاً به خواهان تعلق داشته، دیگر نمی‌تواند به امارۀ تصرف استناد کند و باید انتقال ملک به خود را به اثبات برساند.
همچنین در مورد اموال غیرمنقول ثبت شده، تصرف امارۀ مالکیت محسوب نمی‌شود.
دادگاه اصولاً به این موضوع توجه می‌کند که ملک به نام چه شخصی به ثبت رسیده است.
و آیا خواهان همان شخصی است که ملک به نام وی ثبت شده است یا خیر؟
جمع بندی
مالکیت از جمله مهم‌ترین ارزش‌های مورد حمایت در قانون است.
یکی از دعاوی مهم در عرصۀ حقوق دعوای اثبات مالکیت است که میتواند نسبت به اموال منقول یا غیر منقول طرح شود.
در این دعوا شخص مدعی، ادعای مالکیت بر یک مالی را می‌نماید و از دادگاه تقاضا می‌کند تا مالکیت وی بر مال را اعلام نماید.
طرح دعوای اثبات مالکیت علیه کسی که سند رسمی دارد در حقوق ایران و رویه قضایی اختلاف نظر وجود دارد.
برخی از دادگاهها معتقدند که چنین دعوایی علیه کسی که سند رسمی دارد قابل طرح نیست و باید علیه وی دعوای اثبات بیع و الزام به تنظیم سند رسمی طرح شود.
در دعوای اثبات مالکیت می‌توان از ادلهای نظیر سند، اقرار و شاهد استفاده نمود.
امارۀ مالکیت نیز باعث آن میشود تا شخصی که مال را در اختیار دارد مالک مال شناخته شود مگر آنکه خلاف آن ثابت شود.
سوالات متداول
- دعوای اثبات مالکیت چیست؟
دعوای اثبات مالکیت دعوایی است که به موجب آن یک شخص ادعای مالکیت بر یک مالی اعم از منقول یا غیر منقول را می‌نماید.
- آیا طرح دعوای اثبات مالکیت علیه کسی که سند رسمی دارد امکان‌پذیر است؟
در مورد امکان طرح دعوای اثبات مالکیت علیه کسی که سند رسمی دارد در حقوق ایران و رویه قضایی اختلاف نظر وجود دارد.
برخی از دادگاهها معتقدند که چنین دعوایی علیه کسی که سند رسمی دارد قابل طرح نیست.
و باید علیه وی دعوای اثبات بیع و الزام به تنظیم سند رسمی طرح شود.
- مدارک قابل استفاده در دعوای اثبات مالکیت چیست؟
سند شهادت شاهدان و اقرار اعم از اینکه این در دفتر اسناد رسمی به ثبت رسیده باشد و یا به صورت شفاهی در دادگاه صورت بگیرد؛ مهم‌ترین مدارکی هستند که در دعوای اثبات مالکیت کاربرد دارند.
در خصوص این موضوع که دعوای اثبات مالکیت چیست نیز باید گفت مهم‌ترین و پیچیده‌ترین دعاوی در رویه قضایی ایران است.
وجود یک وکیل ماهر و خبره کمک شایانی در به نتیجه رسیدن آن دارد.
برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص شرایط این دعوا و ادلهای که میتواند در دعوای اثبات مالکیت مورد استفاده قرار بگیرد می‌توانید از راهنمایی‌های مشاورین موسسه دادفروز بهره‌مند شوید.
|
|
سلام بعد از رای قاضی به طلاق خلع رضایت مرد نیاز هست یا زن میتواند یک طرفه طلاق بگیرد؟
درطلاق خلع نوبت اول ایا زن وشوهر میشود دوباره باهم ازدواج کنند
اگر برای استرداد طلا از زوجه همکاری نکنه. باید وکیل بگیریم. درسته؟
سلام وقت شما بخیر
من ۴۷ سالمه و مجرد هستم میخواستم ی دختری رو به فرزند خوندگی قبول کنم چی کار باید بکنم
راستی ممنون محتوای خوب و سایت خوبتون
سلام
خواهر من در دوران عقدش به علت تصادف فوت شد و الان خانواده همسرش اومدن برای گرفتن طلاهایی که زمان عقد بهش دادن خواستم بدونم کارشون قانونیه و باید بهشون پس بدیم یا نه
سلام خسته نباشید من یک خواهر ۲۱ ساله دارم که ایشون به اختلال دوقطبی و افسردگی مبتلا هستند و این رو روان پزشک تشخیص داده هرچند از دادن نامه مکتوب به ما بدون درخواست قاضی امتناع کردن اما به صورت حضوری به ما این رو گفتن و پزشک گفتن که یکی از مسائلی که افراد با این اختلال ایجاد میکنند حمله کردن به دیگران و اسیب رساندن به خود و دیگری است که اتفاقا این موضوع سابقه هم داره و یک بار ایشون روی مادر من چاقو کشیده هرچند به دلیل دلایل غیرموجه مثل حفظ ابرو خانواده از تماس با پلیس امتناع کردن و الان ما گزارش پلیس نداریم که بتونیم بهش استناد کنیم اما خوب همه اعضای خانواده یعنی من پدرم و مادرم شاهد این قضیه بودیم و من و پدرم چاقو رو از ایشون گرفتیم. ایشون به شدت در خانه تنش ایجاد میکنند و دعوا راه می اندازند. در امور روزمره زندگی ما اختلال ایجاد کردند مثلا شب ها بیدار هستن و روزها خواب تا ساعت ۳ ۴ یا حتی ۷ بعد از ظهر!!! و شب ها سر و صدا میکنند و اسایش رو از ما گرفتن میخواستم ببینم ما چطوری میتونیم از ایشون شکایت کنیم؟؟ آیا اصلا میتونیم؟ به چه موارد و مدارکی میتونیم استناد کنیم الان مثلا من چطوری میتونم ثابت کنم ایشون یک بار توی خونه ما که شاهدی غیر از ماسه نفر بستگان نزدیک ایشون نبودیم چاقو کشیده؟؟ چون گزارش پلیس هم نداریم. ایا اصلا میشه از شخص به دلیل اینکه شب ها سر و صدا میکنند و اسایش رو از ما گرفتن شکایت کرد؟