جرم و حکم قمه کشی منجر به مرگ چیست؟

قمه کشی منجر به مرگ چه حکمی دارد؟ در تمام‌ نظام‌های حقوقی دنیا، قانون‌گذاران به حفاظت از تمامیت جسمی مردم در مقابل آسیب‌ها توجه دارند و تلاش می‌کنند از مجرای قانون جزای خود، کسانی را که به این موضوع تعرض می‌کنند را به سزای عمل خود برسانند.

یکی از جرائم و دعاوی کیفری که ممکن است به تمامیت جسمی افراد لطمه بزند، جرم قمه کشیدن است که گاه منجر به مرگ شخص آسیب دیده هم می‌شود.

در این صورت باید این جرم را ذیل عنوان قتل بررسی نماییم.

زیرا قمه کشی منجر به مرگ از مصادیق قتلی است که با استفاده از سلاح سرد واقع می‌شود.

با این وجود ممکن است قتل با قمه کشی به صورت قتل عمدی یا قتل غیر عمد واقع شود که هرکدام مجازات خاص خود را خواهد داشت.

از منظری دیگر ممکن است قمه کشی شخص به قصد سلب امنیت عمومی باشد که در آن صورت به عنوان جرمی علیه امنیت و ذیل عنوان محاربه مورد بررسی قرار می‌گیرد.

آیا صرف قمه کشیدن جرم است؟

در ماده ۶۱۷ قانون مجازات اسلامی، مجازات جرم قدرت نمایی با اسلحه سرد مانند چاقو و قمه مطرح ‌شده است.

مطابق این ماده، اگر شخصی به وسیله چاقو یا قمه تظاهر یا قدرت نمایی کند یا آن را وسیله مزاحمت، تهدید و اخاذی قرار دهد یا با کسی گلاویز شود، به مجازات حبس محکوم می‌شود.

مجازات این جرم شلاق تا ۷۴ ضربه و حبس از ۶ ماه تا ۲ سال است.

این جرم از مصادیق جرائم غیر قابل گذشت است و بخشش شاکی تاثیری بر تعقیب و مجازات مجرم نخواهد داشت.

حال اگر شخصی اقدام به قمه‌کشی کند و با آسیب به دیگری موجب مرگ او شود، جرم قمه کشی منجر به مرگ تحقق یافته است.

حکم قمه کشی منجر به مرگ چیست؟

برای تحقق جرم قتل، شخص قمه‌کش باید اولا به طور عمدی قمه بکشد و مثلاً مست نباشد.

به علاوه او نباید نابالغ، مست و مجبور به انجام جرم باشد.

زیرا در این صورت فعل او عمدی محسوب نخواهد شد.

علاوه بر این قانون‌گذار قصد سلب حیات دیگری یا سونیت خاص را هم برای محکومیت شخص به قتل الزامی دانسته است.

لیکن در این خصوص شرایطی مطرح کرده است که در صورت نبود آن‌ها، شخص محکوم به مجازات قتل غیر عمد خواهد شد.

اگر بزه دیده در اثر ضربه قمه جانش را از دست دهد در این صورت شخص قمه‌کش مرتکب قتل شده و باید حکم عمل او را در قانون بیابیم.

اهمیت عمد یا غیرعمد بودن جرم قمه کشی منجر به مرگ

در اینجا اهمیت دارد که بدانیم عمل شخص، عمدی بوده است یا خیر و برای بررسی این موضوع، باید به ماده ۲۹۰ قانون مجازات اسلامی مراجعه کنیم.

بر اساس بند الف این ماده، اگر شخص قبل از قمه کشی، قصد کشتن فردی را داشته باشد و به همین خاطر به او آسیب بزند، بلا شک جرم وی قتل عمدی است.

بر اساس بند ب اگر قمه‌کش قصد قتل دیگری را نداشته باشد اما با ضربه قمه، به دیگری به نحوی آسیب بزند که به احتمال زیاد، منجر به قتل او شود، وی محکوم به مجازات قتل عمدی خواهد گردید.

همچنین بر اساس بند پ، اگر فرد قمه‌کش قصد قتل دیگری را نداشته باشد اما آگاه باشد که به خاطر شرایطی چون سن و یا وضعیت مکانی و زمانی فرد، ضربه قمه به او به احتمال زیاد منجر به مرگ می‌شود، در اینجا هم باید نوع جرم ارتکابی را قتل عمد دانست.

مثلاً ممکن است ضربه آرام با سلاح سرد منجر به قتل یک انسان سالم و جوان نشود، اما اگر همین ضربه بر جسم شخصی مسن یا بیماری که تازه عملی را از سر گذرانده وارد گردد، او جان خود را از دست بدهد.

در این فرض لازم است که قمه‌کش به وضعیت خاص دیگری چون مریضی وی آگاه باشد تا بتوانیم قتل را از نوع عمد بدانیم.

آیا می‌توان غیر عمد بودن قتل با قمه را اثبات نمود؟

بله؛ در خصوص بند ب، متهم باید ثابت کند که  نمی‌دانسته چنان ضربه‌ای معمولاً منجر به مرگ شخص می‌شود.

البته اثبات این امر بسیار مشکل است.

اما در خصوص بند پ مقام قضایی باید ثابت کند که متهم به وضعیت خاص مقتول مانند عمل جراحی وی آگاه بوده و عمداً با سوء استفاده از این وضعیت به دنبال قتل او بوده است.

در این دو صورت و اگر تعمدی بودن فعل مرتکب احراز نشود، قتل از نوع غیر عمدی است.

در چه حالتی قتل با قمه، شبه عمد محسوب می‌شود؟

اگر قمه کش قصد آسیب به شخصی دیگر را داشته باشد اما ثابت شود که او نمی‌خواسته آن شخص را به قتل برساند؛ جرم قمه کشی منجر به مرگ، شبه عمد است.

همچنین اگر قمه کش قصد قتل الف را داشته باشد، اما به اشتباه ب را به قتل برساند، مجدداً باید عمل ارتکابی او را قتل شبه عمدی دانست.

البته اشتباه در هویت تاثیری در غیر عمدی بودن جرم ندارد و جرم عمدی است.

توضیح آنکه، اگر قمه کش تصور کند که شخص الف را از دور می‌بیند و سپس با نزدیک شدن به وی، با قمه او را به قتل برساند اما پس از کشتن شخص، ادعا کند که تصور می‌کرده به جسم ب ضربه می‌زند، جرم او از نوع قتل عمد است.

در چه حالتی قتل با قمه، جرم خطای محض محسوب می‌شود؟

بر اساس ماده ۲۹۲ اگر شخص در وضعیتی که اراده ندارد مانند مستی، دیگری را با قمه به قتل برساند یا مجنون و شخص نابالغ از قمه بدین منظور استفاده بکنند، قتل واقع شده از نوع خطای محض است.

مجازات قتل با قمه

• قصاص.

بر اساس ماده ۳۸۱، اگر مجرم عمداً دیگری را با قمه به قتل برساند، قصاص می‌شود.

قصاص قاتل، حق اولیای دم است.

ممکن است قاتل بتواند به نحوی با ایشان مصالحه کرده و از مجازات قصاص معاف شود.

• دیه.

اگر قتل ارتکاب یافته را عمدی بدانیم، قاتل می‌تواند با پرداخت دیه، به هر مقداری که موجب رضایت اولیای دم گردد از مجازات جرم قمه کشی منجر به مرگ رهایی یابد.

در قتل غیر عمدی مجازات قصاص منتفی است و شخص قمه‌کش باید دیه مقتول را پرداخت کند.

نرخ دیه کامل نفس در امسال هم که توسط قوه قضاییه اعلام شده است، در ماه‌های حرام برابر با ۱ میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان و در ماه‌های غیرحرام برابر با ۱ میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان است.

علاوه بر این اگر قتل از نوع خطای محض باشد نه خود مرتکب قتل، بلکه عاقله او باید دیه مقتول را پرداخت بنمایند.

ماده ۴۶۸ برای تبیین عاقله مقرر نموده است که عاقله عبارت از پدر، پسر و بستگان ذکور نسبی پدری و مادری یا پدری به ترتیب طبقات ارث است.

• حبس.

اگر قمه کش توسط اولیای دم مقتول عفو شود، ممکن است در صورتی که دادگاه قمه کشی او را مخل به نظم و امنیت عمومی بداند (که غالبأ هم همینطور است) و یا دادگاه احتمال تکرار قتل توسط مرتکب جرم را بدهد، او را به مجازات حبس بدل از قصاص محکوم خواهد نمود.

مدت این حبس از ۳ تا ۱۰ سال و به اختیار قاضی خواهد بود.

قتل توسط پدر یا جد پدری و قتل غیرمسلمان توسط مسلمان

آخرین نکته در خصوص حکم قمه کشی منجر به مرگ برای مردی که فرزند یا نوه خود را با قمه به قتل برساند بر اساس حدیث  نبوی انت و مالک لأبیک آن است که قصاص نخواهد شد.

البته ممکن است دادگاه او را به مجازات حبس محکوم بنماید.

همچنین نمی‌توان مسلمان را به خاطر قتل غیر مسلمان قصاص نمود.

در این صورت او مکلف به پرداخت دیه مقتول است.

البته اگر مادر با قمه فرزند خود را به قتل برساند مشمول این حدیث نمی‌شود و ممکن است قصاص شود.

نحوه شکایت از جرم قمه کشی منجر به مرگ

برای شکایت از قمه کشی منجر به قتل لازم است در سامانه ثنا و یا با مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، نخست شکواییه‌ای تنظیم کرده و آن را ثبت کنید.

تشخیص نوع جرم و مجازات آن بسیار اهمیت دارد و مشاورین موسسه دادفروز همواره برآنند تا در نگارش شکایتنامه شما را راهنمایی نموده و یا خود مبادرت به تنظیم دقیق شکواییه نمایند.

پس از تنظیم شکواییه دادسرا از جرم واقع شده آگاه می‌شود و پس از انجام تحقیقات مقدماتی، با صدور کیفرخواست توسط بازپرس، پرونده قتل در دادگاه بررسی شده و در صورت اثبات آن توسط شاکی، حکم مجازات قاتل قمه‌کش اجرا خواهد شد.

جمع بندی

در این نوشته سعی کردیم مجازات جرم قمه کشی منجر به مرگ را در سه حالت عمدی، غیر عمد و خطای محض بررسی کنیم و مجازات هر کدام را زیر ذره‌بین قرار دهیم.

همچنین استثنائات قصاص قاتل قمه‌کش مانند اینکه قاتل پدر مقتول باشد نیز در متن مورد اشاره قرار گرفت.

سوالات متداول

• مجازات جرم قمه کشی منجر به مرگ چیست؟

همان گونه که در متن بالا شرح دادیم مجازات جرم قتل بر اساس اینکه قتل از نوع عمد، غیر عمد یا خطای محض باشد متفاوت است.

در حالت اول قاتل اصولاً قصاص می‌شود و در حالت دوم، قاتل مکلف است خود به اولیای دم مقتول دیه بدهد.

حالت سوم نیز این عاقله یا بستگان مذکر نزدیک قاتل هستند که باید دیه قتل را پرداخت کنند.

• در صورت گذشت اولیای دم، آیا قاتل با قمه مجازات می‌شود؟

ممکن است اگر قاضی حتی با وجود گذشت اولیای دم، قتل را مخل نظم و امنیت عمومی بداند (که مخصوصاً با قمه کشی فرد چنین امری محتمل است) و یا قاضی بیم تکرار قتل توسط قمه‌کش را داشته باشد، او را به حبس از سه تا ۱۰ سال محکوم نماید.

البته قاضی نمی‌تواند در قتل غیر عمدی یا قتل به خطا، مجازات حبس را برای قاتل تعیین کند.

• میزان دیه قتل با قمه چقدر است؟

اگر قتل با قمه به صورت عمدی انجام شود، قاتل باید هر مبلغی را که موجب رضایت و گذشت اولیای دم شود به ایشان پرداخت کند.

اما در جرائم غیر عمدی میزان دیه هر سال توسط رئیس قوه قضاییه ابلاغ می‌شود.

آخرین نرخ دیه ماه‌های حرام یک میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان و در ماه‌های غیرحرام یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان است.

[bookly-form hide=”date,week_days,time_range”]