نحوه شکایت کیفری از چک برگشتی

نحوه شکایت کیفری از چک برگشتی چگونه است؟ یکی از مهم‌ترین ابزارهای پرداخت در امور بانکی، معاملات تجاری و حتی معاملات عادی مردم چک می‌باشد.

امروزه بسیاری از معاملات مردم، به وسیله چک انجام می‌شود.

به همین دلیل قانونگذار سعی کرده که حمایت زیادی از دارندگان سند تجاری چک داشته باشد.

همچنین با توجه به دعاوی تجاری مطروحه قوانین حمایتی زیادی را در این راستا وضع نموده است.

این قوانین باعث می‌شود چک به عنوان یک ابزار پرداخت جایگاه مستحکمی در معاملات مردم داشته باشد و مردم به این سند تجاری اعتماد کنند.

طراحی سامانه صیاد نیز برای افزایش اعتماد عمومی به چک و کاهش تعداد چک‌های برگشتی صورت پذیرفته است.

این امر توجه ویژه سیاست‌گذاران در سطح کلان را به جایگاه چک نشان می‌دهد.

کسی که چک را در اختیار دارد می‌تواند از تاریخ سررسید چک برای دریافت مبلغی که در آن درج شده است به بانک رجوع نماید.

گاهی از اوقات پیش می‌آید که وجه چک به دلایل مختلف به دارنده پرداخت نمی‌شود.

دارنده اصطلاحا با برگشت زدن چک، گواهی عدم پرداخت دریافت می‌کند.

با استفاده از این گواهی می‌تواند از شیوه‌های مختلفی همچون شیوه‌های کیفری، حقوقی و یا ثبتی برای شکایت از صادرکننده چک برگشتی و وصول وجه درج شده در چک استفاده کند.

نحوه شکایت کیفری از چک برگشتی چگونه است؟

یکی از متداول‌ترین شیوه‌های شکایت از چک‌های برگشتی شکایت کیفری می‌باشد.

در این روش شخص شاکی که چک او پرداخت نشده باید در ظرف ۶ ماه از تاریخ صدور چک مبادرت به برگشت زدن چک کند.

طی ۶ ماه بعد از آن شکایت کیفری خود را در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی به ثبت برساند.

با وجود اینکه پیگیری حقوقی یا کیفری چک برگشتی ممکن است مزایا و معایب خاص خودشان را داشته باشد اما نحوه شکایت کیفری از چک برگشتی برای مردم دارای ابهام بیش‌تری می‌باشد.

بنابراین لازم است که به نحوه شکایت کیفری از چک برگشتی با جزئیات بیش‌تری پرداخته شود.

چرا که همانطور که اشاره شد نحوه شکایت کیفری از چک برگشتی با نحوه طرح دعوای حقوقی از چک برگشتی متفاوت است.

مهلت شکایت کیفری از چک برگشتی

یکی از نکات مهم در خصوص نحوه شکایت کیفری از چک برگشتی این است که بدانیم در خصوص شکایت کیفری از چک برگشتی مدت زمان محدودی وجود دارد.

این‌گونه نیست که شاکی هر زمان که بخواهد بتواند نسبت به این جرم شکایت کند.

در قانون دو محدوده زمانی ۶ ماهه بسیار مهم برای چک برگشتی در نظر گرفته شده است.

عبارت از این قرار هستند که شاکی باید در ظرف ۶ ماه از تاریخ صدور چک آن را برگشت بزند و گواهی عدم پرداخت دریافت نماید.

پس از آن، ۶ ماه مهلت دارد تا با مراجعه به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی شکواییه‌ای را در این خصوص به ثبت برساند تا رسیدگی به پرونده در دادسرای مربوطه آغاز شود.

برای مثال اگر تاریخ صدور چک یکم فروردین ماه سال ۱۴۰۳ باشد، دارنده چک تنها می‌تواند تا ۱ مهر ۱۴۰۳ چک را برگشت زده و گواهی عدم پرداخت را از بانک دریافت نماید.

حال اگر او در تاریخ یکم اردیبهشت ماه ۱۴۰۳ مبادرت به برگشت زدن چک بکند تنها تا یکم آبان ماه ۱۴۰۳ برای ثبت شکایت خود زمان دارد.

نکته مهمی که در این زمینه وجود دارد این است که برگشت زدن چک‌های ثبت نشده در سامانه صیاد امکان‌پذیر نمی‌باشد.

چرا که مطابق قوانین جدید در زمینه صدور چک بانک‌ها از ارائه گواهی عدم پرداخت و برگشت زدن چک‌های ثبت نشده در سامانه صیاد ممنوع هستند.

در هر حال اگر ظرف مهلت‌های قانونی، گواهی عدم پرداخت دریافت نشود یا شکایت کیفری از سوی شاکی آغاز نشود دیگر امکان شکایت کیفری از چک وجود ندارد.

دارنده چک تنها می‌تواند از مسیر حقوقی برای مطالبه وجه مندرج در سند تجاری اقدام نماید.

رسیدگی به نحوه شکایت کیفری از چک برگشتی چه مراحلی دارد؟

بیان شد که صدور چک بلامحل جرم است و برای فاعل آن مجازات تعیین شده است.

شکایت کیفری از چک برگشتی در دادسرای حوزه‌ای که بانک صادرکننده گواهی عدم پرداخت در آن قرار دارد رسیدگی می‌شود.

وقتی از صادرکننده چک برگشتی شکایت صورت می‌گیرد، تنها به همان جرم رسیدگی می‌شود.

مطالبه وجه مندرج در چک نیاز به دادخواستی جداگانه دارد، تا دادگاه به این مسئله نیز ورود کرده و در مهلت مشخص شده به آن رسیدگی کند.

در صورت اینکه تمام ادعاهای دارنده چک را احراز کرد حکم به پرداخت طلب او صادر کند.

نحوه شکایت کیفری از چک برگشتی به این صورت است که شاکی پس از آنکه در سامانه ثنا ثبت نام کرد باید به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کند.

سپس شکواییه خود و تمام مدارکی را که دارد تحویل این مرجع می‌دهد تا شکایت او ثبت شده و پرونده برای رسیدگی به دادسرای صالح ارجاع شده و رسیدگی به پرونده آغاز شود.

چک‌های غیرقابل شکایت کیفری

برخی از انواع چک وجود دارند که نمی‌توان در خصوص آن‌ها شکایت کیفری را مطرح نمود که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم.

بر اساس قانون اگر ثابت شود که چکی به صورت سفید امضا صادر شده، در خصوص آن چک نمی‌توان شکایت کیفری مطرح کرد.

متاسفانه گاهی دیده می‌شود که افرادی چکی را بدون نوشتن نام دارنده و مبلغ و تاریخ صدور آن به کس دیگری می‌دهند.

همین امر نیز مشکلات زیادی را در عمل برای آن‌ها ایجاد می‌کند.

در خصوص چکی که به صورت مشروط صادر شده باشد و این شرط در خود چک درج شده باشد نیز نمی‌توان شکایت کیفری مطرح کرد.

مثلاً ممکن است بین خریدار و فروشنده یک اتومبیل شرط شود.

فروشنده تنها در صورتی می‌تواند چک را برای وصول مبلغ مندرج در آن به بانک ببرد که ابتدا سند را به خریدار منتقل کرده باشد.

چک‌هایی که در متن آن‌ها درج می‌شود که برای تضمین انجام کار و یا معامله صادر شده‌اند قابل پیگیری کیفری نیستند.

به این چک‌ها چک تضمین گفته می‌شود.

چک‌های وعده‌دار یا مدت‌دار قابل پیگیری نیستند.

تنها چک‌هایی که به صورت حال صادر می‌شوند قابلیت پیگیری کیفری دارند.

همچنین گاهی اوقات بعد از صدور گواهی عدم پرداخت دارنده چک آن را به وسیله پشت‌نویسی به شخص دیگری منتقل می‌کند.

در چنین شرایطی حق پیگیری کیفری چک ساقط می‌شود.

نتیجه‌گیری

قانونگذار برای تضمین پرداخت چک به عنوان یکی از مهم‌ترین اسناد تجاری قوانین بسیار سختگیرانه‌ای را در جهت حمایت از دارنده چک وضع کرده است.

چک بدین وسیله به عنوان یک وسیله پرداخت، جایگاه مستحکمی در میان معاملات مردم دارد.

یکی از رایج‌ترین شیوه‌های شکایت از چک‌های برگشتی، شکایت کیفری می‌باشد که با پیگیری حقوقی در مورد چک تفاوت دارد.

در خصوص نحوه شکایت کیفری از چک برگشتی باید بگوییم که شاکی باید در ظرف ۶ ماه از تاریخ صدور چک مبادرت به برگشت زدن چک کند.

پس از آن تا مدت ۶ ماه مهلت دارد که شکایت کیفری خودش را با مراجعه به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی به ثبت برساند.

در غیر این صورت حق شکایت کیفری او ساقط می‌شود.

علاوه بر آن باید اشاره کنیم که برخی از چک‌ها از قبیل چک‌های سفید امضا قابل پیگیری کیفری نبوده و نمی‌توان از آن‌ها شکایت کیفری کرد.

مسائل حقوقی مربوط به نحوه شکایت کیفری از چک برگشتی یکی از پیچیده‌ترین مسائل حقوقی می‌باشند.

بنابراین چنانچه در این زمینه نیازمند مشاوره حقوقی تخصصی هستید با تیم حقوقی دادفروز در ارتباط باشید.

سوالات متداول

• به کدام چک‌ها چک برگشتی گفته می‌شود؟

چک برگشتی یا بلامحل به چک‌هایی که در مهلت تعیین شده پرداخت نمی‌شوند گفته می‌شود.

• نحوه شکایت کیفری از چک برگشتی به چه صورت است؟

برای شکایت کیفری از چک برگشتی می‌بایست به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی رجوع نمایید.

سپس شکواییه‌ای در خصوص چک پرداخت نشده ثبت کنید.

• مهلت شکایت کیفری از چک برگشتی چقدر است؟

برای شکایت کیفری از چک، دارنده چک باید در ظرف ۶ ماه از دریافت گواهی عدم پرداخت مبادرت به شکایت کیفری کند.

در غیر این صورت حق شکایت کیفری ندارد.