جرم برداشت اینترنتی پول از حساب دیگران چیست؟ امروزه کاربرد اینترنت در انجام معاملات و ارائه خدمات بسیار افزایش یافته است.
البته سرعت تبادل اطلاعات و عدم نیاز به حضور فیزیکی، موجب محبوبیت انجام معامله در بستر اینترنت گشته است.
با این وجود و در کنار تمام مزایای اینترنت، با توسعه خدمات اینترنتی راه‌های جدیدی در اختیار مرتکبین جرائم اینترنتی نیز قرار گرفته است.
از مهم‌ترین دعاوی کیفری و مصادیق این موضوع، جرم کلاهبرداری رایانه‌ای است.
در جریان آن، برداشت اینترنتی پول از حساب دیگران رخ می‌دهد.
تلاش می‌کنیم در این مطلب عناصر جرم برداشت اینترنتی پول از حساب دیگران را بررسی کرده و در نهایت مجازات آن را تحلیل نماییم.
جرم برداشت اینترنتی پول از حساب دیگران چیست؟
از زمره جرائم رایانه‌ای، جرم برداشت اینترنتی پول از حساب دیگران است که از آن، با عنوان کلاهبرداری رایانه‌ای نیز تعبیر می‌شود.
البته با کلاهبرداری ساده تفاوت‌هایی دارد.
زیرا کلاهبرداری ساده فقط به گرفتن مال دیگری اشاره دارد.
در کلاهبرداری رایانه‌ای علاوه بر اخذ مال، تحصیل منفعت، خدمات یا امتیازات مالی برای خود یا حتی دیگری جرم محسوب می‌شود.
حال با توجه به افزایش برداشت اینترنتی پول از حساب دیگران، قانون‌گذار در قانون جرایم رایانه‌ای، به جرم انگاری آن مبادرت ورزیده است.
در هر جرم سه عنصر قانونی، مادی و معنوی محتاج بررسی هستند.
در ادامه، تلاش می‌کنیم این سه موضوع را زیر ذره‌بین قرار دهیم.
عنصر قانونی جرم برداشت اینترنتی پول از حساب دیگران
اصل بر این است که تمامی رفتارهای افراد مجاز هستند.
مگر اینکه در قانون جرم انگاری شوند.
این موضوع به عنصر قانونی اشاره دارد.
عنصر قانونی جرم برداشت اینترنتی پول از حساب دیگران در ماده ۷۴۱ قانون مجازات اسلامی یا ماده ۱۳ قانون جرایم رایانه‌ای مذکور گردیده است.
اگر کسی بطور غیرمجاز از سامانه‌های رایانه‌ای یا مخابراتی با ارتكاب اعمالی از قبیل وارد كردن، تغییر، محو، ایجاد یا متوقف كردن داده‌ها یا مختل كردن سامانه، وجه یا مـال یا منفعت یا خدمات یا امتیازات مالی برای خود یا دیگری تحصیل كند.
علاوه بر رد مال به صاحب آن به حبس از ۱ تا ۵ سال یا جزای نقدی از ۵۰ میلیون ریال تا ۲۵۰ میلیون ریال یا هر دو مجازات محكوم خواهد شد.
تفاوت کلاهبرداری رایانه‌ای و کلاهبرداری ساده
نکته مهم این است که در کلاهبرداری رایانه‌ای، انسانی فریب نمی‌خورد، بلکه سامانه رایانه‌ای فریب می‌خورد.
بنابراین اگر انسانی فریب خورده و پول را از طریق سامانه رایانه‌ای به دیگری بدهد، کلاهبرداری ساده یا جرم علیه اموال دیگری واقع شده است.
برای مثال اگر الف به ب به دلیل مانور متقلبانه اعتماد کرده و رمز و مشخصات کارت بانکی خود را به او بدهد تا مثلاً او کالایی را از فروشگاه اینترنتی برای وی تهیه کند.
ب بدون اجازه او مرتکب برداشت اینترنتی پول از حساب وی شود، چنین عملی کلاهبرداری رایانه‌ای نیست و مشمول ماده ۱۳ قانون جرایم رایانه‌ای محسوب نمی‌شود.
زیرا الف اموری مثل تغییر، ایجاد یا متوقف کردن داده انجام نداده است که عمل وی، مشمول کلاهبرداری رایانه‌ای شود.
علاوه بر این اگر الف به دلایلی مثل کم‌بینایی یا بی‌سوادی از ب تقاضا کند که با استفاده از عابر بانک، مبلغی را به دیگری انتقال دهد، اما او مبلغ را به حساب خود واریز نماید نیز،نمی‌توان بر این عمل عنوان کلاهبرداری رایانه‌ای را اطلاق نمود.
عنصر مادی جرم برداشت اینترنتی پول
رفتار فیزیکی عنصر مادی این جرم می‌باشد.
شامل اعمالی چون وارد کردن، تغییر، محو، ایجاد یا متوقف کردن داده‌ها یا مختل کردن سامانه اینترنتی است.
علاوه بر این مرتکب باید وجه، مال، منفعت، خدمات یا امتیازات مالی برای خود یا دیگری تحصیل کند.
شایان ذکر است که حتی اگر کلاهبردار پولی را از حساب شما برداشت کرده و به حساب دیگری نیز انتقال دهد، در هر صورت مرتکب جرم کلاهبرداری رایانه‌ای شده است.
باید توجه کنیم که برای وقوع کلاهبرداری رایانه‌ای هر دو عمل باید ارتکاب یابند و صرف ارتکاب ایجاد و تغییر داده کلاهبرداری رایانه‌ای نمی‌باشد.
پس اگر شخصی مرتکب فیشینگ شود یا به عبارت دیگر، سامانه پرداخت اینترنتی تقلبی ایجاد کند، اما هیچ‌کس از آن استفاده ننماید و مرتکب نتواند از حساب کسی برداشت اینترنتی کند، نمی‌توان عمل او را مشمول این ماده دانست.
با این وجود، اگر شخصی بتواند از طریق فیشینگ یا سایت جعلی، به رمز کارت شما دسترسی پیدا کند، صرف انجام این عمل جرم سرقت رایانه‌ای محسوب می‌گردد.
زیرا مرتکب داده‌های متعلق به شما را ربوده است.
مجازات این جرم در ماده ۱۲ قانون جرایم رایانه‌ای مقرر گردیده است.
به علاوه ممکن است همین اقدام توسط قاضی، شروع به جرم کلاهبرداری رایانه‌ای تشخیص داده شود.
عنصر روانی جرم برداشت اینترنتی پول از حساب دیگران
عنصر روانی شامل عمدی بودن عمل و علم می‌باشد.
یعنی مرتکب برداشت اینترنتی پول از حساب دیگران، باید قصد داشته باشد که مال دیگری را اخذ کند.
در ثانی، او باید به مجرمانه بودن عمل آگاه باشد.
البته فرض بر این است که همه افراد جامعه از جرایم و مجازات‌ها آگاه هستند و بر عهده شخص است که خلاف این موضوع را اثبات نماید.
مجازات برداشت اینترنتی پول از حساب دیگران چیست؟
بیان کردیم که ماده ۷۴۱ قانون تعزیرات، به مجازات این جرم اشاره می‌کند.
بر این اساس، اولاً شخص باید پول برداشت شده را به مالک پرداخت نماید.
همچنین او به حبس از ۱ تا ۵ سال یا جزای نقدی، از ۵ میلیون تا ۲۵ میلیون تومان یا هردو محکوم خواهد شد.
یعنی قاضی مخیر است که او را به یکی از این دو مجازات، یا هر دوی آن‌ها به صورت توأمان محکوم نماید.
در صورتی به این مجازات حکم می‌شود که برداشت اینترنتی پول از حساب دیگران، بیشتر از ۱۰۰ میلیون تومان باشد.
اما اگر میزان برداشت، ۱۰۰ میلیون تومان یا کمتر از آن باشد، این جرم قابل گذشت است.
مجازات حبس آن نیز به نصف تقلیل می‌یابد.
یعنی مجازات کسی که تا ۱۰۰ میلیون تومان از حساب دیگری برداشت اینترنتی می‌کند، ۶ ماه تا ۲ سال و ۶ ماه حبس می‌باشد.
باید اشاره کنیم که جزای نقدی در این فرض تغییری نمی‌یابد و تنها محدوده مجازات قانونی حبس، نصف می‌شود.
جمع بندی
در این نوشته تلاش کردیم تا جرم برداشت پول از حساب دیگری را که کلاهبرداری اینترنتی نیز نامیده می‌شود، به همراه مجازات آن بررسی نماییم.
همانگونه که ذکر کردیم مجازات این جرم با توجه به میزان برداشت تغییر می‌یابد.
سوالات متداول
- مجازات برداشت اینترنتی پول از حساب دیگران چیست ؟
میزان مجازات این جرم به مبلغ کلاهبرداری بستگی دارد.
اصولاً مجازات این جرم ۱ تا ۵ سال حبس, جزای نقدی از ۵ میلیون تا ۲۵ میلیون تومان و یا هر دو مجازات است.
- آیا جرم برداشت اینترنتی پول از حساب دیگران قابل گذشت است؟
در صورتی که میزان برداشت از ۱۰۰ میلیون تومان تجاوز نکند این جرم، یعنی کلاهبرداری رایانه‌ای، قابل گذشت است.
- آیا صرف هک کردن رمز بانکی دیگری، کلاهبرداری رایانه‌ای است؟
خیر، زیرا برای تحقق کلاهبرداری رایانه‌ای مجرم علاوه بر دسترسی به رمز بانکی دیگری، باید پولی را به حساب خود یا دیگری منتقل کند.
کلاهبرداری رایانه‌ای از جرایم پیچیده‌ای است که ممکن است با کلاهبرداری ساده یا حتی سرقت رایانه‌ای اشتباه گرفته شود.
در صورتی که در رابطه با عناصر این جرم و تفاوت آن با سایر جرایم سایبری ابهام و سوالی دارید، مشاورین موسسه دادفروز آماده راهنمایی شما هستند.
| [bookly-form hide=”date,week_days,time_range”] |
بدون دیدگاه