دادگاه صالح برای مطالبه سفته

دادگاه صالح برای مطالبه سفته کدام است؟ امروزه اسناد تجاری کاربرد فراوانی میان مردم یافته‌اند.

علت اصلی آن، ضمانت اجراهای بسیار قوی پرداخت مبلغ این نوع از اسناد می‌باشد.

به عبارت دیگر با توجه به حمایت گسترده قانونگذار از صاحبان اسناد تجاری مانند چک، برات و سفته، تجار و مردم عادی تمایل زیادی به استفاده از آن‌ها دارند.

سفته نیز یک سند تجاری است که اصولاً یک شخص متعهد و یک شخص ذی نفع دارد.

ممکن است در امور بانکی برات با ظهرنویسی، به دیگران منتقل شود.

همچنین امکان دارد که یک یا چند ضامن، از متعهد برات ضمانت به عمل بیاورند.

برای اینکه بتوانیم مبلغ درج شده بر سند سفته را از شخص متعهد دریافت کنیم، لازم است که دادگاه صالح برای مطالبه سفته را بشناسیم.

در واقع این دادگاه صالح برای مطالبه سفته است که می‌تواند مبلغ درج شده بر روی این سند را از حساب سفته دهنده توقیف نماید.

از طرف دیگر با شناخت دادگاه صالح برای مطالبه سفته، می‌توانیم پس از دریافت اعتراض نامه، علیه ضامنین سند یا ظهرنویسان نیز اقامه دعوا کرده و تمام مبلغ درج شده در سفته را از ایشان مطالبه نماییم.

با توجه به دعاوی تجاری مطروحه و نکات فوق، لازم است تا در ابتدا سفته را بشناسیم و امتیازات آن را بدانیم.

سپس به بحث دادگاه صالح برای مطالبه سفته بپردازیم.

سفته چیست؟

باید گفت سفته تعهد به پرداخت است.

در این سند تجاری صادر کننده به دیگری دستور پرداخت نمی دهد؛ بلکه خود را متعهد می کند.

برای مثال در مورد سند چک، شخص به بانک محال علیه دستور می‌دهد تا مبلغی را از حساب او به حساب دارنده چک صادر کند.

در سند برات، اصولاً دو طرف حضور دارند و خود متعهد، باید مبلغ را پرداخت کند.

مثلاً حسن برای خرید تلفن همراه به فروشگاه مراجعه می‌کند و به جای پرداخت پول، سفته در وجه فروشنده تلفن همراه صادر می‌کند.

در سفته ما دو طرف اصلی داریم.

• صادر کننده یا متعهد.
• دارنده یا متعهدله.

وجود قبول کننده در سفته موضوعیت ندارد.

زیرا برخلاف چک، در اینجا سند برات با رضایت دو طرف اصلی عقد اعتبار دارد.

البته در سفته مانند سایر اسناد تجاری، ممکن است اشخاصی با عنوان ظهرنویس یا انتقال دهنده و ضامن حاضر شوند.

در این صورت پس از ثبت اعتراض نامه، دارنده سفته می‌تواند همه مبلغ درج شده در برات را از تمامی ضامن‌ها، ظهرنویسان و خود صادرکننده مطالبه کند.

به شرطی که مواعد مربوط به ثبت اعتراض نامه را رعایت کرده باشد.

اگر به دادگاه صالح برای سفته، سند اعتراض نامه سفته تسلیم نشود یا دارنده سفته خارج از مواعد مقرر شده در قانون تجارت اعتراض‌نامه را تهیه کند، اصولاً حق مطالبه وجه از ظهرنویسان و ضامنین ظهرنویسان را نخواهد داشت.

دادگاه صالح برای مطالبه سفته چه امتیازاتی را برای صاحب سند در نظر می‌گیرد؟

سند تجاری سفته و چک میان مردم نسبت به اسنادی مانند برات رواج بیشتری دارند.

با این حال به طور کلی ضمانت اجراهای مربوط به اسناد تجاری قابل توجه است.

قانونگذار نیز تلاش نموده که به هر نحوی از دارنده سند تجاری که در موعد مناسبی، نسبت به اعتراض به عدم پرداخت مبلغ مندرج بر روی سند اقدام می‌کند حمایت نماید.

آنچه که در مورد سفته اهمیت دارد، این نکته است که دادگاه صالح برای مطالبه سفته مکلف است به امتیازات این سند تجاری توجه نموده و بر اساس آن رای صادر کند.

با توجه به همین نکته باید بدانیم که دادگاه صالح برای مطالبه سفته هنگام طرح دعوا چه امتیازاتی را بر اساس قانون باید برای دارنده این سند در نظر داشته باشد.

وصف تنجیزی سفته به عنوان سند تجاری

در حقوق مدنی اگر معامله ای باطل اعلام شود یا با رضایت طرفین باطل گردد، سندی که بر اساس آن معامله صادر شده نیز باطل اعلام می‌شود.

مثلاً عقد بیعی منعقد شود و پس از آن مشخص شود که فروشنده در حین انعقاد عقد مست بوده است.

علاوه بر باطل بودن معامله بیع منعقد شده، سند صادر شده برای پرداخت هزینه‌های معامله نیز بی‌ اعتبار است.

با وجود آن که سند تجاری برای پرداخت دین ناشی از معامله‌ای مانند بیع یا اجاره صادر می‌شود، اما امضا کنندگان سند دارای تعهدی می‌شوند که از معامله پایه جدا می‌باشد.

تعهد ایجاد شده، کاملاً مستقل از تعهد مدنی منشأ است.

پس در اسناد تجاری اصولاً ضمانت اجرای بطلان، فسخ یا عدم نفوذ معامله اول وجود ندارد.

بدین معنا که هیچکس از متعهدین سفته نمی‌توانند با این ادعا که معامله اول (مانند مثال خرید و فروش موبایل) مثلاً به علت خیار غبن و گران‌فروشی فروشنده فسخ شده است، از پرداخت مبلغ برات به دارنده سند شانه خالی کنند.

البته این موضوع استثنایی نیز دارد.

چنین ایراداتی تنها در خصوص دو طرف معامله قابل طرح هستند.

برای مثال در مثال خرید و فروش گوشی موبایل، خریدار  که معامله را فسخ کرده، می‌تواند به فسخ معامله فقط در مقابل فروشنده استناد کند.

اصل استقلال امضاها

یکی از امتیازاتی که دادگاه صالح برای مطالبه سفته نسبت به دارنده آن در نظر می‌گیرد، این است که اگر یکی از امضاهای مندرج در سفته جعلی باشد، هیچ‌یک از متعهدین دیگر سفته حق ندارند به استناد آن مبلغ سفته را پرداخت نکند.

در واقع دادگاه صالح برای مطالبه سفته، تعهد هر شخص مثل ظهرنویس و صادرکننده سفته را به صورت جداگانه بررسی می‌کند.

امکان تامین خواسته بدون سپردن خسارت

از مهم‌ترین امتیازاتی که دادگاه صالح برای مطالبه سفته به نفع دارنده در نظر می‌گیرد، این است که دارنده سفته می‌تواند معادل وجه برات را از اموال کسی که علیه او شکایت کرده، البته پس از اعتراض عدم تادیه توقیف نماید.

این موضوع بر خلاف قواعد عام قانون آیین دادرسی مدنی است.

زیرا اصولاً خواهان باید خسارات احتمالی را نزد دادگاه به امانت بگذارد.

دادگاه صالح برای مطالبه سفته کدام است؟

حال نوبت بررسی صلاحیت ذاتی و محلی دادگاه رسیدگی کننده به امور مربوط به اسناد تجاری می‌شود.

بنا بر رای دیوان عالی کشور، سفته سند پرداخت وجه نقد است.

قرار و عقدی نیست که در ماده ۱۳ قانون آئین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی به آن تصریح شده است.

پس باید آن را بر اساس قواعد عام قانون آیین دادرسی مدنی تحلیل نمود.

اصولاً دادگاه حقوقی محل اقامت خوانده، دادگاه صالح برای مطالبه سفته می‌باشد.

با این وجود به نظر می‌رسد که اگر مکان مشخصی برای پرداخت سفته مشخص شده باشد، دادگاه آن مکان نیز برای مطالبه وجه سفته صلاحیت داشته باشد.

نتیجه‌گیری

در این مطلب تلاش نمودیم تا امتیازاتی که دادگاه صالح برای مطالبه سفته لحاظ می‌کند را بررسی کنیم.

همچنین در نهایت دانستیم که دادگاه محل اقامت صادرکننده سفته و همچنین محل پرداخت مندرج بر روی سفته، برای مطالبه سفته صلاحیت دارند.

سوالات متداول

• سفته چیست؟

تعهد به پرداخت یک شخص در مقابل شخصی دیگر است.

معمولا برای پرداخت هزینه‌های مربوط به معامله داده می‌شود.

• دادگاه صالح برای مطالبه سفته کجاست؟

اصولاً دادگاه محل پرداخت وجه سفته و دادگاه محل اقامت متعهد به پرداخت سفته، برای طرح دعوا صلاحیت دارند.

• سفته چه امتیازاتی دارد؟

از اسناد تجاری است که امتیازات متعددی مثل تامین خواسته بدون سپردن خسارات احتمالی، تنجیزی بودن و استقلال امضاها را دارا می‌باشد.

اگر در خصوص دادگاه صالح برای مطالبه سفته و نحوه دریافت اعتراض‌نامه سوالی دارید، کارشناسان ما در دادفروز آماده راهنمایی شما بزرگواران هستند.