چگونه می‌توان علیه جریمه گمرکی اعتراض کرد؟

اعتراض علیه جریمه گمرکی چگونه است؟ در فرآیند واردات و صادرات کالا، نظارت گمرک بر ورود و خروج اقلام و اجرای دقیق مقررات، موضوعی حیاتی برای حفظ منافع اقتصادی کشور محسوب می‌شود.

با وجود این نظارت، گاهی صادرکنندگان یا واردکنندگان با صدور جریمه گمرکی مواجه می‌شوند که ممکن است به دلایل مختلفی نظیر اظهار اشتباه کالا، اختلاف در ارزش‌گذاری، طبقه‌بندی نادرست تعرفه‌ای یا حتی اشتباه مأموران گمرکی باشد.

در این شرایط، فرد یا شرکت متضرر می‌تواند اقدام به اعتراض علیه جریمه گمرکی نماید تا از حقوق خود دفاع کند.

قانون‌گذار نیز با آگاهی کامل از امکان بروز اشتباهات و خطاها در فرایند رسیدگی گمرکی به کالاها، روش‌هایی برای اعتراض علیه جریمه گمرکی پیش‌بینی کرده است.

هدف از نگارش این مطلب، آگاهی‌بخشی به شما مخاطبین محترم و تجار در خصوص نحوه اعتراض به جرایم گمرکی و ارائه راهکارهای حقوقی در این زمینه است.

در این مطلب تلاش کردیم که هم از نظر علمی مطالبی به‌روز بیان کنیم و هم متن را به گونه‌ای بنویسیم که برای عموم مردم قابل فهم و کاربردی باشد.

جریمه گمرکی چیست و چه زمانی صادر می‌شود؟

یکی از ابزارهای قانونی گمرک برای برخورد با تخلفات واردکنندگان و صادرکنندگان است تا هم از وقوع تخلفات گمرکی پیشگیری کند و هم بتواند متخلفین را به نحوی مجازات کند که با هدف سود کلانی چنین تخلفاتی مرتکب نشوند.

این جریمه‌ها معمولاً در مواردی نظیر کم‌اظهاری یا بیش‌اظهاری ارزش کالا، طبقه‌بندی اشتباه کالا، عدم رعایت مقررات فنی یا بهداشتی، ارائه اسناد مجعول یا بی‌اعتبار و موارد مشابه اعمال می‌شود.

ممکن است در برخی موارد نیز به دلیل اختلاف نظر بین گمرک و صاحب کالا در تفسیر مقررات یا محاسبات، جریمه‌ای صادر شود که قابل اعتراض باشد.

اصلاً به همین دلیل است که قانونگذار نیز روش‌هایی برای اعتراض و بازبینی جریمه گمرکی پیش‌بینی نموده است.

اعتراض علیه جریمه گمرکی امکان پذیر است؟

بله، خوشبختانه در نظام حقوقی کشورمان، تصمیمات گمرک و مأمورین آن، از جمله صدور جریمه، قطعی و غیرقابل اعتراض تلقی نمی‌شوند.

به موجب تبصره ۴ ماده ۱۳۶ قانون امور گمرکی، صاحبان کالا یا نمایندگان قانونی آن‌ها می‌توانند نسبت به تصمیمات گمرک اعتراض کنند.

این اعتراض می‌تواند به تعرفه‌بندی کالا، ارزش‌گذاری، مقدار حقوق گمرکی یا میزان جریمه‌ها باشد.

به همین دلیل، آشنایی با مراحل قانونی اعتراض علیه جریمه گمرکی، برای تجار و شرکت‌ها امری ضروری است.

مراحل اعتراض علیه جریمه گمرکی

اعتراض علیه جریمه گمرکی در چند مرحله انجام می‌شود که شامل موارد زیر است.

• اعتراض به گمرک صادرکننده جریمه.

در این مرحله، اعتراض به صورت کتبی تهیه و به همان گمرکی که رأی صادر کرده ارائه می‌شود.

این اعتراض باید مستند و مستدل باشد و باید ظرف مدت مشخص شده در قانون، از تاریخ ابلاغ رأی گمرک ارائه گردد.

• ارجاع به کمیسیون بدوی حل اختلاف گمرکی.

اگر اعتراض اولیه پذیرفته نشود، پرونده برای رسیدگی به کمیسیون بدوی اختلافات گمرکی ارسال می‌شود.

این کمیسیون با حضور دو نفر عضو اصلی از کارمندان وزارت صنعت، معدن و تجارت، یک نفر عضو اصلی از کارمندان وزارت امور اقتصادی و دارایی، یک نفر عضو اصلی به عنوان نماینده اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران و یک نفر عضو اصلی به عنوان نماینده اتاق تعاون، تصمیم‌گیری می‌کند.

• کمیسیون تجدیدنظر گمرکی.

در صورت عدم پذیرش رأی کمیسیون بدوی، فرد می‌تواند ظرف ۲۰ روز از تاریخ ابلاغ رأی، درخواست تجدیدنظر کند.

کمیسیون تجدیدنظر متشکل از اعضای مختلفی از وزارت اقتصاد، یک قاضی عالی رتبه قوه قضاییه، گمرک و اتاق بازرگانی است که همگی از اعضای شخیص و عالی‌رتبه نهاد مربوطه هستند.

• دیوان عدالت اداری.

اگر حتی رأی کمیسیون تجدیدنظر نیز به ضرر صاحب کالا باشد، وی می‌تواند به دیوان عدالت اداری مراجعه کند.

این دیوان به عنوان مرجع نهایی می‌تواند رأی صادره را نقض یا اصلاح کند.

چه مدارکی برای ثبت اعتراض نیاز است؟

در اعتراض علیه جریمه گمرکی، داشتن مدارک کامل و مستند نقش کلیدی دارد.

مهم‌ترین مدارکی که می‌توان به آن‌ها استناد کرد به شرح زیر است.

• اظهارنامه گمرکی.
• فاکتور خرید و پروفرما یا همان پیش فاکتور.
• بارنامه و اسناد حمل.
• مجوزهای قانونی واردات.
• مکاتبات قبلی با گمرک.
• نظر کارشناسی رسمی دادگستری در خصوص نوع یا ارزش کالا (در صورت نیاز).

همچنین، متن اعتراض باید دقیقاً بیان کند که خواهان به کدام بخش رأی گمرک اعتراض دارد و مستندات قانونی یا فنی آن چیست.

نقش وکیل در اعتراض علیه جریمه گمرکی

با توجه به پیچیدگی مقررات گمرکی، بخشنامه‌ها، آیین‌نامه‌ها و رویه‌های اداری، پیشنهاد می‌شود که اشخاص برای تنظیم اعتراض و پیگیری آن، از وکیل متخصص در امور گمرکی کمک بگیرند.

وکیل با تسلط به حقوق تجارت بین‌الملل و قوانین گمرکی می‌تواند استدلال‌های حقوقی و فنی قوی‌تری ارائه داده و شانس پیروزی در اعتراض را افزایش دهد.

مهلت‌های قانونی ثبت اعتراض

همان‌طور که اشاره شد، اعتراض به جریمه گمرکی باید ظرف مهلت مقرر صورت گیرد.

• ۳۰ روز از تاریخ ابلاغ برای اعتراض به رأی گمرک.
• ۲۰ روز از تاریخ ابلاغ رأی کمیسیون بدوی برای تجدیدنظر.
• ۳ ماه از تاریخ ابلاغ رأی نهایی برای شکایت در دیوان عدالت اداری.

زیرا اصولاً مهلت اعتراض به رای کمیسیون‌ها در دیوان سه ماه برای افراد مقیم ایران و شش ماه برای افراد مقیم خارج می‌باشد.

عدم رعایت این مهلت‌ها باعث از دست رفتن حق اعتراض خواهد شد.

نکات کاربردی برای افزایش شانس موفقیت در اعتراض علیه جریمه گمرکی

• مستندسازی کامل معاملات تجاری.
• تطبیق دقیق اظهارنامه با اسناد حمل و نقل و فاکتور.
• مشورت با کارشناسان گمرکی پیش از ترخیص کالا.
• پیگیری به موقع و ثبت اعتراض در مهلت مقرر.
• بهره‌گیری از وکیل متخصص حقوق گمرکی.

نتیجه‌گیری

اعتراض علیه جریمه گمرکی یکی از حقوق مسلم تجار و فعالان اقتصادی در نظام حقوقی ایران است.

با وجود پیچیدگی‌های قانونی، اگر این اعتراض به صورت حرفه‌ای، مستند و در مهلت مقرر انجام شود، احتمال موفقیت در آن بسیار بالا خواهد بود.

مجموعه حقوقی دادفروز با بهره‌گیری از وکلای متخصص در امور گمرکی و تجاری، آمادگی کامل دارد تا شما را در تمام مراحل اعتراض یاری دهد؛ از تنظیم لایحه اعتراض گرفته تا پیگیری در دیوان عدالت اداری.

اگر درگیر پرونده‌ای مشابه هستید، می‌توانید همین حالا با ما تماس بگیرید تا از مشاوره اولیه تخصصی برخوردار شوید و اقدام حقوقی  خود را با اطمینان به منصه ظهور برسانید.

سوالات متداول

• مهلت قانونی برای ثبت اعتراض علیه جریمه گمرکی چقدر است؟

باید گفت مهلت قانونی اعتراض به رأی اولیه گمرک ۳۰ روز از تاریخ ابلاغ است.

پس در صورتی که به رأی کمیسیون بدوی اعتراض دارید، ۲۰ روز مهلت دارید تا درخواست تجدیدنظر بدهید.

همچنین اگر قصد شکایت به دیوان عدالت اداری دارید، مهلت شما از زمان ابلاغ رأی نهایی، ۳ ماه خواهد بود.

• آیا امکان اعتراض به تصمیم کمیسیون تجدیدنظر گمرکی وجود دارد؟

بله، اگر رأی کمیسیون تجدیدنظر نیز به ضرر شما صادر شده باشد، می‌توانید با طرح دادخواست، در دیوان عدالت اداری نسبت به رأی صادره اعتراض کنید.

دیوان، مرجع قضایی-اداری عالی‌رتبه است که می‌تواند رأی را لغو یا اصلاح کند.

• چگونه می‌توان مستندات قوی برای اعتراض علیه جریمه گمرکی تهیه کرد؟

مستندات قوی شامل اسناد تجاری مانند فاکتور رسمی، بارنامه، اظهارنامه، گواهی مبدأ، پروفرما و مجوزهای قانونی واردات هستند که باید از آن‌ها نگه‌داری کنید.

همچنین اگر بتوانید نظریه کارشناسی رسمی در خصوص نوع، ارزش یا تعرفه کالا تهیه کنید، در تقویت پرونده بسیار مؤثر خواهد بود.

مشاوره با وکیل نیز می‌تواند در جمع‌آوری مدارک مؤثر کمک کند.