انحصار وراثت ایرانیان خارج از کشور

انحصار وراثت ایرانیان خارج از کشور چگونه است؟ برای پاسخ به این سوال بهتر است ابتدا به بعضی مفاهیم اشاره کنیم تا توضیح آن ساده‌تر شود.

انحصار وراثت ایرانیان خارج از کشور

یکی از مهم ترین سوالات و مسائل ایرانیان خارج از کشور این است که انحصار وراثت ایرانیان خارج از کشور چگونه انجام می‌شود.

درواقع اگر شخص در ایران باشد، پاسخ به این سوال ساده است و نهایتا می‌توان با پرسش از وکیل دادگستری، مشاور حقوقی یا در نهایت قضات دادگاه، رویه قانونی دریافت ارث و انحصار وراثت را جویا شد.

اما وقتی شخص خارج از کشور باشد، این مشکل می‌تواند بزرگتر جلوه کند.

انحصار وراثت، نوعی رای قضایی است که از شورای حل اختلاف صادر می‌شود و وارثان شخص متوفی در آن محصور می‌شوند.

البته این رای توسط شخص ثالث که خود را وارث می‌داند، قابل اعتراض است.

 طبق ماده ۲۰ قانون آیین دادرسی مدنی اگر آخرین اقامتگاه متوفی معلوم نباشد، دادگاه آخرین محل سکونت متوفی را ایران ثبت خواهد نمود.

مراحل انحصار وراثت

انحصار وراثت مانند سایر امور مربوط به دارایی، مراحل و ضوابطی دارد که به شرح زیر می‌باشد.

ثبت وفات

با رجوع به نزدیکترین کنسولگری متقاضی ابتدا باید فوت مورث را ثابت کند.

لازم نیست همه ورثه برای این کار رجوع کنند و رجوع یکی از ایشان کافی است. مدارکی مانند اصل شناسنامه، کارت ملی و اصل مدارک خارجی مربوط به فوت برای ثبت نیاز است.

پس از تایید سفارت یا کنسولگری ایران در کشور مقصد، در سیستم ثبت احوال ایران نیز فوت شخص ثبت می‌شود و می‌توان گواهی فوت را در ایران اخذ کرد.

مراجعه وکیل به شورای حل اختلاف

در این مرحله از انحصار وراثت ایرانیان خارج از کشور، بعد از دریافت گواهی فوت، باید به شخصی وکالت دهند تا وکیل به همراه مدارک شناسایی وراث و متوفی به شورای حل اختلاف شهری که آخرین محل سکونت متوفی بوده مراجعه کند.

وکیل باید فرم مخصوص گواهی را دریافت کند و اسامی تمام افرادی که از متوفی ارث می‌برند و همچنین نسبت آنها با شخص فوت شده را یادداشت کند.

با توجه به اینکه وکیل برای این دسته از دعاوی حقوقی باید به شورای حل اختلاف رجوع کند، شخص مزبور باید وکیل دادگستری باشد، درحالی که ممکن است وکالت مدنی هم مقبول شود.

اخذ برگه استشهادی محضری حصر وراثت

مرحله سوم جهت انحصار وراثت ایرانیان خارج از کشور اخذ برگه استشهادی محضری حصر وراثت است. منظور از استشهاد همان شهادت است که بصورت کتبی و بدون نیاز به رجوع به دادگستری انجام می‌شود.

سه نفر از افرادی که همه وراث متوفی را می شناسند در دفتر ثبت اسناد رسمی حاضر می‌شوند. آنها با پر کردن فرم استشهادیه، گواهی می‌دهند که ورثه متوفی چه کسانی هستند.

دفتر اسناد رسمی نیز امضای ایشان را گواهی و تصدیق می کند. هزینه آن برای هر نفر حدودا ۱۰۰ هزار تومان است.

مالیات بر ارث

چهارمین قدم برای انحصار وراثت ایرانیان خارج از کشور آن است که وکیل، لیست اموال متوفی را به اداره دارایی و مالیات آخرین محل سکونت متوفی در ایران تحویل دهد.

این مبلغ از سهم الارث کسر می‌شود و تا هنگام تسویه، تقسیم ارث ممکن نیست.

مستمری بازنشستگی که توسط بیمه پرداخت می‌شود مشمول قوانین مالیات بر ارث نیست. درصد و مبلغ مالیات بر ارث، بر اساس طبقه وراث و نوع دارایی تعیین می‌شود.

منظور از طبقه وراث، ارتباط وارث با مورث می‌باشد. حائز اهمیت است که که وارث چه نسبتی با مورث دارد، فرزند، برادر، عمو یا دایی مورث است.

مراجعه مجدد به شورای حل اختلاف

برای اخذ گواهی انحصار وراثت و تنظیم دادخواست باید مجددا به شورای حل اختلاف مراجعه شود. مدارکی که برای اخذ گواهی و تنظیم دادخواست مورد نیاز هستند به شرح زیر می‌باشند.

• گواهی فوت متوفی.
• کارت ملی وشناسنامه متوفی.
• کارت ملی وشناسنامه همه وراث ( درصورت نبود آنها امکان استعلام وجود دارد ).
• عقدنامه ( درصورت متاهل بودن متوفی ).
• استشهادیه انحصار وراثت.
• وصیت نامه متوفی.

چاپ آگهی در روزنامه

هزینه چاپ آگهی با متقاضی است. پس از پرداخت هزینه چاپ، در یک روزنامه کثیرالانتشار، آگهی ثبت می‌شود که اگر متوفی ورثه دیگری دارد آگاه شوند. یک نوبت آگهی کافی است.

 طبق ماده ۱۶۴ قانون امور حسبی اگر متوفی در ایران اقامتگاه یا محل سکونتی نداشته باشد دادگاهی صالح است که ترکه در آنجا واقع شده باشد.

صدور گواهی حصر وراثت

در آخرین مرحله، دادرس گواهی حصر وراثت صادر می‌کند. این گواهی صرفاً به معنی شناسایی تعداد وراث است و در آن لیست وراث قانونی متوفی و میزان سهم الارث هریک از وراث بر اساس قانون مشخص می‌شود و به امضای دادرس می‌رسد.

در این دادنامه، سهم الارث وراث مشخص نیست.

انحصار وراثت امری ضروری است که بدون آن مالکیت مشاع وراث بر مال حفظ می‌شود اما وراث مالک نمی‌شوند.

در این امر تعداد ورثه نیز مشخص نمی‌شود و لذا ضروری است که چه در داخل ایران و چه خارج ایران انحصار وراثت با صداقت انجام گیرد.

به منظور دریافت مشاوره از بهترین وکیل و کسب اطلاعات بیشتر در خصوص انحصار وراثت ایرانیان خارج از کشور می‌توانید از مشاورین دادفروز یاری بخواهید.