انواع ورشکستگی به تقصیر کدام است؟ حقوق ورشکستگی شاخه‌ای از حقوق است که موضوع آن قواعد حاکم بر پدیده ناتوانی از تأدیه دین و هدف آن تقلیل و توزیع بهینه زیان‌های ناشی از ناتوانی میان بدهکار، طلبکاران و دیگر طرف‌های متضرر از این واقعه است.
ورشکستگی به مفهوم خاص یعنی ناتوانی تجار و به طور کلی به معنی ناتوانی‌های بزرگ است.
باید گفت ورشکسته از پرداخت دیون خود عاجز میشود.
بعد از ورشکستگی، از مداخله در امور مالی خود ممنوع میشود.
در صورت وجود اداره تصفیه در حوزه ورشکستگی، این اداره جایگزین ورشکسته میشود و در صورت عدم وجود اداره، مدیر تصفیه و عضو ناظر جایگزین ورشکسته خواهند بود و امور مالی تاجر را اداره می‌کنند.
ورشکستگی به صورت کلی به دو نوع ورشکستگی به تقلب و تقصیر تقسیم میشود.
شناخت انواع ورشکستگی به تقصیر اهمیت بیشتری دارد.
زیرا شناخت انواع ورشکستگی به تقصیر نیاز به تامل بیشتری دارد.
از طرفی، این نوع از ورشکستگی در عمل بیشتر رخ می‌دهد.
با توجه به دعاوی تجاری در این مطلب تلاش می‌کنیم ورشکستگی و به خصوص انواع ورشکستگی به تقصیر را بررسی کنیم.
فهرست مطالب
ورشکستگی چیست؟
اصولاً به معنای ناتوان و عاجز شدن یک تاجر، چه شخص حقوقی و چه حقیقی، از پرداخت دیون مالی حال خود می‌باشد.
پس دیونی که هنوز زمان آن فرا نرسیده نمی‌تواند مبنایی برای صدور حکم ورشکستگی تاجر باشند.
از طرف دیگر، دیون غیر مالی تاجر نیز هیچگاه موجب ورشکستگی او نمی‌شوند، مگر آنکه ماهیت این دیون به دین مالی تغییر پیدا کند.
علاوه بر این برای صدور ورشکستگی، لازم است که تاجر به هیچ طریقی امکان تامین سرمایه به طور قانونی را نداشته باشد.
زیرا اصولاً ضرر تاجر در امر تجارت امری متحمل است و نباید بر اثر ضرر سنگین او در نتیجه یک معامله، دادگاه حکم ورشکستگی او را صادر کند.
تعجیل در صدور حکم ورشکستگی موجب به هم ریختن نظم اقتصادی و تجاری میان تجار و مردم عادی جامعه می‌گردد.
خصوصا اگر تاجر یکی از اشخاص حقوقی مانند بانک و بیمه باشد.
به همین دلیل دادگاه در صدور حکم ورشکستگی، اعم از حکم به ورشکستگی ساده، انواع ورشکستگی به تقصیر یا ورشکستگی به تقلب تمام زوایای موضوع را بررسی می‌کند تا اموال تاجر بیهوده ضبط و فروخته نشود.
منظور از ورشکستگی به تقصیر چیست؟
منظور از تقصیر بر اساس قانون، انجام ندادن وظایفی است که بر عهده تاجر توسط قانون یا به حکم عرف میان تجار قرار گرفته است.
علاوه بر این اگر تاجر در انجام امری زیاده‌روی کند و از حدود متعارف تجاری خارج شود نیز اقدام او تقصیر محسوب خواهد شد.
پس به طور کلی انواع ورشکستگی به تقصیر، به حالاتی می‌پردازند که تاجر رفتاری غیرمتعارف داشته باشد.
بر همین اساس، مبلغ زیادی به بدهکاران مدیون شده باشد.
البته باید توجه کنیم که انواع ورشکستگی به تقصیر، جرم می‌باشند.
به همین دلیل نیز قانونگذار مصادیق انواع ورشکستگی به تقصیر را در قانون احصا نموده است.
یعنی تمامی مصادیق انواع ورشکستگی به تقصیر در قانون تجارت بیان شده‌اند.
مثلاً قاضی توان آن را ندارد که به دلیلی خارج از موارد مشخص شده در قانون، تاجر را به ورشکستگی به تقصیر مرتکب کند.
علت این امر، اصل قانونی بودن جرم و مجازات می‌باشد که بیان می‌کند هر جرمی و مجازات آن باید از قبل در قانون رسمی بیان شده و به اطلاع مردم رسیده باشد.
وگرنه مجازات تاجری که از انواع ورشکستگی به تقصیر در قانون بی‌خبر است، امری مخالف با عدالت خواهد بود.
البته باید این نکته را در ذهن داشته باشیم که دادگاه فرض می‌کند که تاجر به انواع ورشکستگی به تقصیر آگاه است.
اصولاً او نمی‌تواند ادعا کند که به این موارد ناآگاه بوده است.
از طرفی اثبات ناآگاهی به قانون امری بسیار دشوار و استثنایی می‌باشد.
به طور کلی، باید فرض کنیم که همه تجار به طور کامل به موارد انواع ورشکستگی به تقصیر آگاه هستند.
انواع ورشکستگی به تقصیر کدام‌اند؟
باید گفت ورشکستگی به تقصیر به دو دسته تقسیم میشود.
ورشکستگی به تقصیر اختیاری و ورشکستگی به تقصیر اجباری.
بررسی انواع ورشکستگی به تقصیر اجباری
صدور حکم ورشکستگی اجباری به تقصیر تکلیف دادگاه است.
در واقع، در مورد ورشکستگی به تقصیر اجباری که یکی از موارد انواع ورشکستگی به تقصیر است، قاضی نمی‌تواند با بررسی شرایط و دانستن اینکه تاجر در واقع سوءنیت نداشته و تنها به دلیل شرایط اضطراری و خاص، این جرم را مرتکب شده، او را از مجازات معاف نماید.
طبق ماده ٥٤١، تاجر در موارد ذیل ورشکسته به تقصیر اعلان میشود.
- اگر محقق شود مخارج شخصی با مخارج خانه مشارالیه در ایام عادی بالنسبه به عایدی او فوق‌العاده بوده است.
مثلاً فرض کنید تاجر با وجود درآمد کم و انجام معاملات زیان‌آور، سفر خارجی پرهزینه‌ای همراه با اعضای خانواده خود داشته باشد.
برای انجام این هزینه، از دیگر تاجران مبلغ زیادی قرض کند.
در این صورت او الزاما به مجازات محکوم خواهد شد.
- در صورتی که محقق شود که تاجر نسبت به سرمایه خود مبالغ عمده، صرف معاملاتی کرده که در عرف تجارت موهوم با نفع آن منوط به اتفاق محض است.
برای اینکه مثالی در خصوص این مصداق از انواع ورشکستگی به تقصیر آورده باشیم، باید گفت تاجری که مبلغ بسیار زیادی در بازار کریپتو سرمایه‌گذاری می‌کند، مشمول این ماده قرار می‌گیرد.
- اگر به قصد تأخیر انداختن ورشکستگی خود خریدی بالاتر با فروشی نازل‌تر از مظنه روز کرده باشد یا وسایلی که دور از صرفه است، به کار برده تا تحصیل وجهی نماید؛ اعم از اینکه از راه قرض گرفتن با صدور برات یا به طریق دیگر باشد.
- در صورتی که یکی از طلبکارها را پس از تاریخ ناتوانی بر سایرین ترجیح داده و طلب او را پرداخته باشد.
پرداخت طلب بعد از تاریخ توقف از هر طریقی باطل است.
انواع ورشکستگی به تقصیر اختیاری
صدور حکم ورشکستگی به تقصیر در اختیار دادگاه است.
طبق ماده ٥٤٢ در موارد ذیل هر تاجر ورشکسته ممکن است ورشکسته به تقصیر اعلان شود.
- اگر به حساب دیگری و بدون آنکه در مقابل پولی دریافت نماید، تعهداتی کرده باشد که نظر به وضعیت مالی او در حین انجام آنها آن تعهدات، غیرمتعارف و زیاد باشد.
- در صورتی که عملیات تجارتی او متوقف شده و مطابق ماده ۱۱۳ این قانون رفتار نکرده باشد.
یعنی او ناتوانی و عجز خود را ظرف ۳ روز اعلام نکرده و صورت حساب دارایی و دفاتر را به دادگاه تسلیم نکرده است.
- دفتر نداشته، دفاتر او ناقص یا بی ترتیب بوده یا در صورت دارایی، وضعیت حقیقی خود را اعم از قروض و مطالبات به طور صحیح معین نکرده باشد.
البته اگر تاجر موارد فوق را به عمد و با قصد تقلب انجام داده باشد، عمل وی مشمول انواع ورشکستگی به تقصیر نبوده و مشمول عنوان جرم ورشکستگی به تقلب خواهد بود.
نتیجه‌گیری
در این مطلب به بررسی انواع ورشکستگی به خصوص به بررسی انواع ورشکستگی به تقصیر پرداختیم.
همچنین دانستیم که در مواردی، دادگاه اختیار دارد که تاجر را به مجازات این جرم محکوم نماید و در بعضی موارد، دادگاه باید او را به مجازات این جرم محکوم کند.
سوالات متداول
- ورشکستگی چیست؟
باید گفت ورشکستگی به معنای ناتوانی تاجر از پرداخت دیون مالی حال شده خویش می‌باشد.
- منظور از ورشکستگی به تقصیر چیست؟
در موارد مصرحه در قانون که تاجر از حدود متعارف تجاری خارج شده باشد یا از انجام تکالیف قانونی شانه خالی کند، محکوم به این جرم میشود.
- انواع ورشکستگی به تقصیر چیست؟
به طول کلی، این جرم به دو نوع ورشکستگی به تقصیر اجباری و اختیاری تقسیم میشود.
اگر در خصوص انواع ورشکستگی به تقصیر و تفاوت آن با ورشکستگی به تقلب یا ورشکستگی عادی پرسشی دارید، همکاران ما در دادفروز آماده راهنمایی شما بزرگواران هستند.
بدون دیدگاه