توهین در فضای مجازی جرم است؟ یکی از ویژگی‌های اخلاقی که افراد می‌بایست از آن برخوردار باشند آن است که بیانی مؤدبانه داشته و از حقیر کردن و سبک شمردن دیگران پرهیز کنند.
این ویژگی آنقدر مهم است که در دین مبین اسلام نیز احادیث زیادی در رابطه با رعایت شئون دیگران و خدشه‌دار نکردن حیثیت آنها وجود دارد.
قانونگذار ایران نیز جرم توهین و افترا را در قانون جرم انگاری کرده و با توجه به دعاوی کیفری مطروحه برای برخی از مصادیق آن مجازات‌های نسبتاً سنگینی را نیز در نظر گرفته است.
جرم توهین به صورت کلاسیک صرفاً در فضای حقیقی ارتکاب پیدا می‌کرد.
با گسترش و پیشرفت تکنولوژی و استفاده از فناوری‌های نوین، جرم توهین در فضای مجازی نیز به عنوان شکل جدیدتری از جرم توهین مطرح شد.
همچنین به آبرو و حیثیت افراد در فضای مجازی لطمات زیادی وارد شد.
از همین رو بود که قانونگذار ایران توهین در فضای مجازی را نیز جرم دانست و برای توهین در فضای مجازی مجازات تعیین نمود.
فهرست مطالب
توهین در فضای مجازی
نسبت دادن هر چیزی که وهن آور باشد به وسیله شبکه‌های رایانه‌ای و فضای مجازی، توهین در فضای مجازی محسوب می‌شود.
قانونگذار ایران در ماده ۱۶ قانون جرائم رایانه‌ای مبادرت به جرم انگاری توهین در فضای مجازی کرده و مجازات آن را نیز بیان نموده است.
به موجب ماده مذکور هرکس به وسیله سامانه‌های رایانه‌ای یا مخابراتی، فیلم یا صوت یا تصویر دیگری را تغییر دهد، تحریف کند و آن را منتشر یا با علم به تغییر یا تحریف منتشر کند.
به نحوی که عرفا موجب هتک حیثیت او شود، به حبس از ۹۱ روز تا ۲ سال یا جزای نقدی از ۱۵ تا ۱۰۰ میلیون ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.
البته باید اشاره کنیم که چنانچه تغییر یا تحریف اشاره شده در ماده مذکور به صورت مستهجن باشد مرتکب به حداکثر هر دو مجازات محکوم خواهد شد.
انواع توهین در فضای مجازی کدام‌اند؟
باید بگوییم که قانونگذار ایران انواعی را برای توهین در فضای مجازی برشمرده است.
ارتکاب هر کدام از انواع توهین در فضای مجازی می‌تواند برای مرتکب مجازاتی متناسب با جرمی که مرتکب شده است به ارمغان آورد.
توهین ساده
باید گفت توهین ساده شامل انجام دادن رفتارهای اهانت آمیز یا به کار بردن الفاظ موهن نسبت به افراد عادی می‌باشد که از هیچگونه کیفیت مشددی برخوردار نیست.
به موجب ماده ۶۰۸ قانون مجازات اسلامی توهین به افراد از قبیل فحاشی و استعمال الفاظ رکیک چنانچه موجب حد قذف نباشد به مجازات شلاق تا ۷۴ ضربه یا ۵۰ هزار ریال تا ۱ میلیون ریال جزای نقدی خواهد بود.
از نظر مقررات کیفری اهانت و توهین عبارت است از بکار بردن الفاظی که صریح یا ظاهر باشد.
ارتکاب اعمال و انجام حرکاتی که با لحاظ عرفیات جامعه و با در نظر گرفتن شرایط زمانی و مکانی و موقعیت اشخاص موجب تخفیف و تحقیر آنان شود با عدم ظهور الفاظ توهین تلقی نمی‌گردد.
اهانت به مقام ولایت فقیه
نوع دیگری از توهین تحت عنوان توهین مشدده وجود دارد که در آن به دلیل وجود جهاتی، قانونگذار مجازات سنگین‌تری در نظر گرفته است.
چرا که افرادی که مورد توهین قرار می‌گیرند شأن بالاتری دارند.
هر کس نسبت به آنها در فضای مجازی مرتکب جرم توهین شود می‌بایست به مجازات سنگین‌تری محکوم شود.
بر اساس ماده ۵۱۴ قانون مجازات اسلامی هر کس به حضرت امام خمینی، به نحوی از انحاء اهانت نماید به حبس از ۶ ماه تا ۲ سال محکوم خواهد شد.
توهین به مقامات عالی رتبه کشوری
باید اضافه کنیم که بر اساس ماده ۶۰۹ قانون مجازات اسلامی هر کس با توجه به سمت، به یکی از اشخاص ذیل توهین نماید به ۴۵ روز تا ۳ ماه حبس، تا ۷۴ ضربه شلاق یا ۶ میلیون و ۶۰۰ هزار ریال تا ۸۲ میلیون و ۵۰۰ هزار ریال جزای نقدی محکوم می‌شود.
- روسای سه قوه.
- معاونان رئیس جمهور.
- وزرا.
- نمایندگان مجلس شورای اسلامی و مجلس خبرگان.
- اعضای شورای نگهبان.
- قضات.
- اعضای دیوان محاسبات.
- کارکنان وزارتخانه‌ها، موسسات، شرکت‌های دولتی و شهرداری‌ها.
اهانت به مقدسات اسلام
هر کس به مقدسات اسلام، هر یک از انبیاء، ائمه طاهرین (ع) یا حضرت صدیقه طاهره (س) اهانت نماید اگر مشمول حکم ساب‌النبی باشد اعدام می‌شود.
در غیر این صورت به حبس از ۱ تا ۵ سال محکوم خواهد شد.
بنابراین همانطور که مشاهده می‌شود قانونگذار ایران برای توهین به مقدسات اسلام مجازات سنگین‌تری در نظر گرفته است هرچند که در فضای مجازی باشد.
قذف
باید گفت قذف به معنای نسبت زنا دادن به اشخاص می‌باشد.
بنابراین هر کس دیگری را متهم به انجام رابطه نامشروع نماید به مجازات این جرم محکوم خواهد شد.
مجازات این جرم طبق قانون ۸۰ ضربه شلاق می‌باشد.
نتیجه‌گیری
یکی از صفات اخلاقی که انسان‌ها می‌بایست در زندگی روزمره خود از آن برخوردار باشند عدم توهین به دیگران و برخورداری از زبانی نرم و توأم با احترام است.
در عین حال قانونگذار ایران برای جلوگیری از رفتارهایی که موجب هتک حیثیت افراد می‌شود رفتار توهین را جرم انگاری کرده است.
همچنین برای حمایت از تمامیت معنوی انسان‌ها مجازات‌های نسبتاً سنگینی را نیز برای انواع مختلف توهین در نظر گرفته است.
توهین در فضای مجازی دارای انواعی می‌باشد که برای هر کدام از آنها مجازات خاصی در نظر گرفته شده است.
برای مثال برای توهین ساده در فضای مجازی صرفاً جزای نقدی یا شلاق در نظر گرفته شده است.
اما برای توهین به پیامبر گرامی اسلام و یا سایر ائمه طاهرین(ع) مجازات سنگین اعدام در نظر گرفته شده است.
این موضوع نشان می‌دهد که مجازات توهین می‌تواند بسته به موضوع توهین متغیر بوده و طیف وسیعی از مجازات‌ها را شامل شود.
علاوه بر آن نسبت زنا دادن به دیگران موجب حد قذف خواهد بود که عبارت از ۸۰ ضربه شلاق می‌باشد.
متاسفانه توهین در فضای مجازی با توجه به گسترش استفاده از این فضا و همچنین عدم وجود فرهنگ استفاده از آن یکی از شایع‌ترین جرائمی است که در جامعه اتفاق می‌افتد.
بنابراین چنانچه در این زمینه نیازمند مشاوره حقوقی تخصصی هستید با تیم حقوقی دادفروز در ارتباط باشید.
سوالات متداول
- توهین در فضای مجازی چیست؟
هرگونه رفتار یا الفاظی که موجب هتک حرمت دیگران شود توهین محسوب می‌شود.
چنانچه این عمل در فضای مجازی رخ دهد جرم توهین در فضای مجازی واقع می‌شود.
- انواع توهین در فضای مجازی چیست؟
توهین در فضای مجازی بسته به موضوع توهین گوناگونیِ زیادی دارد.
همچنین از توهین به اشخاص عادی تا مقامات دولتی و حتی شخصیت‌های بزرگ مذهبی را شامل می‌شود.
- مجازات توهین در فضای مجازی چیست؟
باید گفت مجازات توهین بسته به انواع مختلف آن متفاوت خواهد بود.
برای مثال برای توهین به اشخاص عادی تنها مجازات جزای نقدی یا سلاق در نظر گرفته شده است.
چنانچه شخصی به پیامبر گرامی اسلام یا سایر حضرات معصومین(ع) توهین نماید جرم ساب‌النبی محقق شده و مرتکب آن به مجازات بسیار سنگین اعدام محکوم می‌شود.
همچنین برای توهین به مقامات دولتی و مقام ولایت فقیه نیز مجازات سنگین‌تری نسبت به توهین به افراد عادی در نظر گرفته شده است.
بدون دیدگاه