سفته عندالمطالبه و نحوه مطالبه آن

سفته عندالمطالبه چیست؟ سفته در کنار چک و برات یک سند تجاری می‌باشد.

به وسیله این سند تجاری صادرکننده آن تعهد می‌کند تا مبلغی را در مدت زمانی مشخص به کسی که دارنده یا ذی‌نفع سفته است پرداخت کند.

امروزه با توجه به ناآگاهی بسیاری از مردم در زمینه سفته عندالمطالبه و نحوه مطالبه سفته عندالمطالبه مشکلات بسیار زیادی برای مردم ایجاد شده است.

این مشکل نیاز به اطلاع از مفاد مواد قانونی دارد.

در امور بانکی کاربردهای بسیار زیادی برای سفته وجود دارد.

علاوه بر اینکه سفته برای تضمین پرداخت وجه به دارنده سفته داده می‌شود در گاهی از اوقات نیز برای ضمانت حسن انجام کار به شخص دیگری واگذار می‌گردد.

هر کدام از این انواع سفته قواعد مخصوص به خود را دارند.

با توجه به دعاوی تجاری باید گفت نحوه مطالبه سفته عندالمطلبه با سایر انواع سفته متفاوت است.

سفته عندالمطالبه چیست؟

گاهی از اوقات سفته به صورت مدت‌دار صادر می‌شود.

همچنین تاریخی برای پرداخت وجه آن تعیین می‌شود.

برای مثال صادرکننده ممکن است که سند سفته را صادر کرده و در آن مقرر نماید که ۶ ماه بعد مبلغ مندرج در آن را پرداخت می‌کند.

در چنین شرایطی دارنده سفته باید صبر کند.

پیش از انقضای آن مهلت نمی‌تواند مبلغ مندرج در آن را مطالبه نماید.

گاهی اوقات سفته به صورت عندالمطالبه صادر می‌شود.

عبارت از سفته‌ای می‌باشد که صادرکننده به محض مطالبه دارنده سفته باید مبلغ مندرج در آن را پرداخت نماید و تاریخ مشخصی برای پرداخت ندارد.

در واقع تاریخ پرداخت آن هر زمانی است که دارنده سفته آن را مطالبه نماید.

نحوه مطالبه سفته عندالمطالبه

باید بگوییم که طبق مقررات قانونی موجود، صادرکننده سفته باید از خواست دارنده سفته مبنی بر مطالبه سفته آگاه شود.

این آگاهی وقتی محقق می‌شود که دارنده سفته بر طبق قانون اظهارنامه‌ای را به صادرکننده ابلاغ کرده باشد.

بنابراین ملاک مطالبه، تاریخ ارسال اظهارنامه رسمی می‌باشد.

مهلت‌های قانونی از قبیل واخواست عدم پرداخت از تاریخ ابلاغ این اظهارنامه به بدهکار خواهد بود.

بر طبق ماده ۱۵۶ قانون آیین دادرسی مدنی هرکس می‌تواند قبل از تقدیم دادخواست، حق خود را به وسیله اظهارنامه از دیگری مطالبه نماید.

مشروط بر این که موعد مطالبه رسیده باشد.

به‌ طور کلی هر کس حق دارد اظهاراتی را که راجع به معاملات و تعهدات خود با دیگری است و بخواهد به‌طور رسمی به وی برساند ضمن اظهارنامه به طرف ابلاغ نماید.

اظهارنامه توسط اداره ثبت اسناد و املاک کشور یا دفاتر دادگاه‌ها ابلاغ می‌شود.

مطالبه سفته عندالمطالبه در صورت عدم پرداخت

در صورت اینکه صادرکننده سفته خود شخصاً مبادرت به پرداخت مبلغ مندرج در سفته نکند دارنده سفته می‌تواند به دادگاه مراجعه کرده و مبلغ مندرج در آن را مطالبه نماید.

باید بگوییم که یکی از تفاوت‌های سفته با چک این است که امکان به اجرا گذاشتن سفته از طریق اداره ثبت وجود ندارد.

علاوه بر اینکه در مورد چک می‌توان به دادگاه مراجعه نمود می‌توان به اداره ثبت مراجعه کرد و درخواست صدور اجراییه ثبتی نمود.

در چنین شرایطی اداره ثبت مبادرت به توقیف اموال صادرکننده چک می‌نماید.

متاسفانه قانون‌گذار چنین حمایتی را از سفته به عمل نیاورده است.

افرادی که خواستار مطالبه وجه مندرج در سفته هستند حتماً باید به دادگاه مراجعه کرده و به اجرا گذاشتن سفته از طریق اجرای ثبت ممکن نیست.

شرایط مطالبه سفته عندالمطالبه

همان‌طور که تا حدودی نیز بیان شد یکی از مهم‌ترین شرایط به اجرا گذاشتن سفته این است که ابتدا دارنده سفته آن را به صورت رسمی به وسیله یک اظهارنامه مطالبه کرده باشد.

بعد از اینکه سفته از سوی صادرکننده پرداخت نشد دارنده سفته باید آن را واخواست نماید.

واخواست سفته در واقع به معنای اعتراض به عدم پرداخت وجه مندرج در سفته توسط صادرکننده است که به شیوه قانونی و رسمی به صادرکننده سفته ابلاغ می‌شود تا او بداند که پرداخت نشدن صفحه توسط او مورد اعتراض دارنده سفته است.

دارنده سفته می‌بایست حداکثر ظرف مهلت ۱۰ روز از تاریخ مطالبه، فرم مربوط به واخواست سفته را تکمیل کند تا بتواند اقدامات بعدی را در این زمینه صورت دهد.

اگر سفته در مهلت ۱۰ روزه واخواست نشده باشد باز هم می‌توان وجه مندرج در آن را از دادگاه مطالبه کرد.

در این صورت دارنده از مزایای سند تجاری محروم می‌شود.

سفته تبدیل به یک سند عادی می‌شود و برای استناد به آن باید اقامه دعوا نمود.

مثلاً یکی از مزایای سند تجاری این است که بدون تودیع هرگونه خسارت احتمالی می‌توان ضمن دادخواست مطالبه وجه مندرج در سفته، تقاضای تامین خواسته نمود که مزیت بزرگی به حساب می‌آید.

مزیت دیگر سند تجاری این است که خسارت تاخیر تادیه به آن تعلق می‌گیرد.

این خسارت از تاریخ واخواست سفته و نه اقامه دعوا حساب خواهد شد.

در حالی که خسارت تاخیر تادیۀ اسناد عادی از زمان اقامه دعوا حساب می‌شود.

بررسی شرایط مطالبه سفته عندالمطالبه

شرط دیگری که در مطالبه سفته عندالمطالبه وجود دارد این است که دارنده سفته باید ظرف مدت یک سال از تاریخ واخواست به دادگاه مراجعه کرده و دعوای مطالبه وجه سفته را اقامه کند.

بدین منظور دارنده سفته باید به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کرده و دادخواستی را که در این خصوص تنظیم کرده به ثبت برساند تا رسیدگی به پرونده شروع شود.

در نهایت حکم مقتضی توسط قاضی صادر می‌شود.

لازم به ذکر است در صورت اینکه دارنده سفته در ظرف مهلت یک سال از تاریخ واخواست مبادرت به اقامه دعوا نموده باشد می‌تواند علیه ظهرنویسان سفته نیز اقامه دعوا کند.

همگی آن‌ها در برابر دارنده ضامن محسوب می‌شوند.

اگر این مهلت یک ساله منقضی شده باشد دیگر امکان طرح دعوا علیه آن‌ها وجود ندارد.

دادگاه صالح برای رسیدگی به دعوای مطالبه سفته عندالمطالبه

اگر مبلغ مندرج در سفته کمتر از ۱۰۰ میلیون تومان باشد، در شهرهایی که دادگاه صلح تشکیل شده صلاحیت رسیدگی به چنین دعوایی در اختیار این دادگاه‌ها قرار دارد.

در صورتی که دادگاه صلح تشکیل نشده باشد رسیدگی به این دعاوی همچنان در صلاحیت شورای حل اختلاف است.

باید گفت در مورد دعاوی بالاتر از ۱۰۰ میلیون تومان رسیدگی به این دعاوی در دادگاه عمومی حقوقی به عمل می‌آید.

نتیجه‌گیری

سفته عندالمطالبه یکی از مهم‌ترین انواع سفته می‌باشد.

به موجب آن دارنده سفته هر موقع که مبلغ مندرج در آن را مطالبه نماید صادرکننده موظف به پرداخت مبلغ مندرج در آن می‌باشد.

باید بگوییم که نحوه مطالبه سفته عندالمطالبه به این صورت است که دارنده باید یک اظهارنامه رسمی به صادرکننده سفته بدهد و وجه مندرج در سفته را مطالبه کند.

در صورت عدم پرداخت وجه مندرج در سفته توسط صادرکننده، او می‌تواند به دادگاه مراجعه کرده و پس از واخواست سفته علیه صادرکننده طرح دعوا نماید.

نحوه مطالبه سفته عندالمطالبه یکی از مهم‌ترین و پیچیده‌ترین موضوعات در حوزه حقوق اسناد تجاری می‌باشد.

بنابراین چنانچه در این زمینه نیازمند مشاوره حقوقی تخصصی هستید با تیم حقوقی دادفروز در ارتباط باشید.

سوالات متداول

• نحوه مطالبه سفته عندالمطالبه چگونه است؟

برای مطالبه سفته عندالمطالبه دارنده سفته باید یک اظهارنامه رسمی را به صادرکننده سفته ابلاغ کند.

سپس در آن مبلغ مندرج در سفته را مطالبه نماید.

• اگر وجه مندرج در سفته پرداخت نشد دارنده می‌بایست چه اقداماتی صورت دهد؟

در صورت عدم پرداخت وجه مندرج در سفته، دارنده باید ابتدا مبادرت به واخواست سند تجاری کند.

پس از آن برای مطالبه وجه آن به دادگاه مراجعه کرده و اقامه دعوا کند.

• رسیدگی به دعوای مطالبه سفته عندالمطالبه در کدام دادگاه به عمل می‌آید؟

اصولاً رسیدگی به دعوای مطالبه وجه مندرج در سفته در صلاحیت دادگاه عمومی حقوقی می‌باشد.

مگر اینکه وجه مندرج در سفته کمتر از ۱۰۰ میلیون تومان باشد.

در این صورت به موجب قوانین جدید در صلاحیت دادگاه صلح قرار گرفته است.