شرایط پرداخت نفقه فرزند چیست؟ وقتی که فرزندی به دنیا آمد پدر و مادر او وظیفه دارند که از او به بهترین نحو مراقبت کنند.
همچنین شرایط زندگی متعارف و متناسب را برای او فراهم کنند و اسباب آرامش و امنیت او را تامین کنند.
چرا که هر فرزندی از زمانی که متولد می‌شود تا زمانی که به سن بلوغ برسد کاملاً برای برطرف کردن نیازهای اولیه زندگی انسانی به دیگران نیاز دارد و نمی‌تواند که به تنهایی از پس مشکلات خود برآمده و نیازهای خود را رفع کند.
قانونگذار ایران نیز مثل سایر کشورها به این نیازهای فرزندان بی‌توجهی نکرده است و با توجه به دعاوی نفقه در قانون سعی کرده است که از فرزندان و کودکان حمایت کافی و لازم را به عمل آورد تا نیازهای فرزندان تامین شود.
راهکاری که نظام حقوقی ایران برای تامین نیازهای فرزندان در نظر گرفته نهاد حقوقی نفقه می‌باشد.
شرایط پرداخت نفقه فرزند از مهم‌ترین مسائلی است که در خصوص آن دعاوی خانواده مطرح می‌شود.
بنابراین در ادامه به شرایط پرداخت نفقه فرزند و سایر مفاهیم مرتبط با آن می‌پردازیم.
فهرست مطالب
تعریف نفقه فرزند
برای اینکه بدانیم شرایط پرداخت نفقه فرزند چیست، ابتدا باید به تعریف نفقه فرزند بپردازیم.
نفقه عبارت است از تکلیفی که پدر و مادر در قبال فرزند خود بر عهده دارند تا نیازهای متعارف زندگی او را برطرف کنند.
همچنین نفقه علاوه بر اینکه تکلیف پدر و مادر است و آنها مسئول پرداخت آن هستند از جمله حقوق قانونی فرزند هم می‌باشد.
موارد پرداخت نفقه فرزند
قانون مدنی در ماده ۱۲۰۴ خود مصادیق پرداخت نفقه فرزند را بیان کرده است.
به موجب ماده مذکور نفقه اقارب عبارت است از مسکن، البسه، غذا و اثاث‌البیت به قدر رفع حاجت با در نظر گرفتن درجه استطاعت منفق.
باید اشاره کنیم که مصادیقی که در این ماده بیان شده انحصاری نبوده و مواردی مانند هزینه‌های بهداشتی و سوخت نیز در ذیل ماده قرار می‌گیرد.
البته در تامین نفقه خواسته‌های تجملی پذیرفته نیست اما آبرو و وضعیت زندگی گذشته کسی که انفاق نسبت به او صورت می‌گیرد می‌بایست مدنظر قرار بگیرد.
شرایط پرداخت نفقه فرزند چیست؟
در قانون ایران شرایط پرداخت نفقه فرزند برشمرده شده است که با شرایط پرداخت نفقه همسر و خویشاوندان تا حدی متفاوت است.
همچنین در پرداخت نفقه فرزند اولویت با پدر است.
در صورت آنکه توانایی مالی نداشته باشد یا اینکه پدر فوت شده باشد پرداخت نفقه فرزند بر عهده اجداد پدری و پس از آنها بر عهده مادر و اجداد مادری قرار می‌گیرد.
نکته دیگری که در رابطه با دریافت نفقه فرزند وجود دارد آن است که بر اساس قانون ایران سن دریافت نفقه مشخص نشده است.
بعد از دوران بلوغ چنانچه فرزند مال کافی داشته باشد یا با کار کردن بتواند زندگی خود را تامین کند، نمی‌تواند نفقه را از والدین خود مطالبه کند.
به موجب ماده ۱۱۹۷ قانون مدنی کسی مستحق نفقه است که ندار بوده و نتواند به وسیله اشتغال به شغلی وسایل معیشت خود را فراهم نماید.
برای اینکه میزان نفقه فرزند مشخص شود علاوه بر اینکه شرایط کسی که نفقه به او پرداخت می‌شود در نظر گرفته می‌شود، توانایی و تمکن مالی شخص نفقه دهنده نیز در نظر گرفته می‌شود.
استطاعت مالی شخص منفق در تعیین مبلغ نفقه فرزند اثرگذار خواهد بود.
فرزندان نمی‌توانند نفقه گذشته خود را مطالبه کنند مگر اینکه قبلاً شخص نفقه دهنده به موجب حکم دادگاه به پرداخت نفقه آنها ملزم شده باشد و از پرداخت آن خودداری کرده باشد.
از جمله شرایط پرداخت نفقه فرزند آن است که برخلاف نفقه همسر که فقط در نکاح دائم به همسر تعلق می‌گیرد فرزندان ناشی از نکاح موقت یا همان صیغه نیز می‌توانند نفقه خود را مطالبه کنند.
موقت بودن نکاح مانع از آن نمی‌شود تا آنها نفقه خود را دریافت کنند.
همچنین فرزندان ناشی از رابطه نامشروع نیز می‌توانند برای دریافت نفقه اقدام کنند.
عدم وجود رابطه ازدواج میان والدین آنها تاثیری در دریافت نفقه ندارد.
مسئولیت پرداخت نفقه فرزند
برای اینکه شرایط پرداخت نفقه فرزند را به خوبی بدانیم می‌بایست از این مسئله که چه کسی در درجه اول مسئولیت پرداخت نفقه فرزند را بر عهده دارد آگاه شویم.
همچنین باید بدانیم که چه کسی مسئول پرداخت نفقه فرزند است.
به موجب ماده ۱۱۹۹ قانون مدنی نفقه اولاد بر عهده پدر است.
پس از فوت پدر یا عدم قدرت او به انفاق به عهده اجداد پدری است با رعایت درجه نزدیکان.
در صورت نبودن پدر و اجداد پدری یا عدم قدرت آنها نفقه بر عهده مادر است.
هر گاه مادر هم زنده یا قادر به انفاق نباشد با رعایت درجه نزدیکان به عهده اجداد و جدات مادری و جدات پدری واجب‌النفقه است.
اگر چند نفر از اجداد و جدات مزبور از حیث درجه اقربیت مساوی باشند نفقه را باید به حصه مساوی تأدیه کنند.
همانطور که از ماده بیان شده بر می‌آید اولویت در پرداخت نفقه فرزند بر عهده پدر است.
پس از آن بر عهده اجداد پدری و سپس مادر و اجداد مادری قرار می‌گیرد
همانطور که اشاره کردیم فرزند زنازاده نیز مشمول این حکم بوده و می‌تواند نفقه خود را مطالبه کند.
نتیجه‌گیری
پس از اینکه فرزند متولد می‌شود پدر و مادر می‌بایست نیازهای زندگی متعارف او را فراهم کنند و برای او آرامش و امنیت خاطر به ارمغان بیاورند.
چرا که فرزندان وابسته به پدر و مادر خود بوده و مسئولیت تامین زندگی فرزندان با پدر و مادر است.
قانونگذار ایران نیز با توجه به همین نیاز در قوانین مختلف، مسئولیت پرداخت نفقه را بر عهده پدر و سپس بر عهده مادر قرار داده است.
طبق این موضوع آنها باید علاوه بر تکلیف اخلاقی به تامین زندگی فرزندان، دارای تکلیف قانونی نیز باشند.
شرایط پرداخت نفقه فرزند به موجب قانون تعیین شده است.
از جمله شرایط آن این است که نفقه گذشته فرزند را نمی‌توان مطالبه نمود و فقط نسبت به آینده است که می‌توان نفقه را مطالبه کرد.
همچنین نفقه به فرزندان ناشی از نکاح موقت نیز تعلق می‌گیرد.
موقت یا دائمی بودن نکاح تاثیری در دریافت نفقه ندارد.
البته اگر شخص بتواند با انجام کار متعارفی که متناسب با آبروی او باشد نیازهای خود را برطرف کند دیگر مستحق دریافت نفقه نمی‌باشد.
همچنین به چنین شخصی نفقه تعلق نمی‌گیرد.
باید اضافه کنیم که در تعیین میزان نفقه علاوه بر در نظر گرفته شدن نیازهای متعارف زندگی فرزند توانایی مالی شخص نفقه دهنده نیز در نظر گرفته می‌شود.
پرونده‌های مربوط به نفقه از جمله پیچیده‌ترین مسائل حقوقی هستند که افراد زیادی درگیر آن هستند.
بنابراین چنانچه در این زمینه نیازمند مشاوره حقوقی تخصصی هستید با تیم حقوقی دادفروز در ارتباط باشید.
سوالات متداول
- تعریف نفقه فرزند چیست؟
نفقه حقی است که فرزند دارد و تکلیفی است که بر عهده پدر و مادر قرار می‌گیرد.
به موجب آن پدر و مادر می‌بایست که نیازهای متعارف زندگی فرزندان خود را تامین کنند.
- شرایط پرداخت نفقه فرزند از چه قرار است؟
در قانون ایران شرایط پرداخت نفقه فرزند معین شده است.
این شرایط طیف وسیعی از قواعد را در بر می‌گیرد.
از جمله آنکه در تعیین میزان نفقه توانایی و استطاعت مالی شخص نفقه دهنده و نیازهای زندگی شخص نفقه گیرنده در نظر گرفته می‌شود.
موقت یا دائمی بودن نکاح پدر و مادر فرزند تاثیری در استحقاق او مبنی بر دریافت نفقه ندارد.
حتی زنا زادگان نیز می‌توانند نفقه خود را مطالبه کنند.
- مسئولیت پرداخت نفقه فرزند با چه کسی است؟
پرداخت نفقه فرزند در درجه اول بر عهده پدر و پس از آن بر عهده پدربزرگ و در صورت فقدان آنها بر عهده مادر و جدات مادری خواهد بود.
من در آلمان زندگی می کنم و همسرم در تهران. میخواهم همسرم را از آلمان طلاق دهم. این چگونه ممکن است؟
سلام بنده الزام به تمکین دادم که با بطلان دعوا مواجه شدم بدلیل اینکه خانم برای بنده خوف جانی و شرافتی زده.
اما در الزام دوم تمکین عام دادم و اظهارنامه هم دادم الان حکم بدوی هم الزام به تمکین خاص و عام داده آیا خانم میتونه اعتراض بزنه که این آقا فقط دادخواست عام داده؟؟؟؟
همش دروغه مادر من هیچ ایرادی نداشت سالم سالم با چهارتا بچه بدون رضایت رفت زن گرفت اینا همش یه شوخی بیشتر نیست نه بهش نفقه داد نه چیزی با کلی شکایت الانم بعد ده سال هنوز نتونسته مهریش بگیره اونم چقدر بوده مگه ۱۰۰ ملیون
اره عدالته
سلام وقت بخیر من میخاهم جدا بشم و صاحب ۱فرزند هستم آیا امکان هست ک بچه پیش پدر خود باشد یا نه
سلام.من مهریه ام خانمم را کاملا پرداخت کرده ام و ایشان حق طلاق هم دارد، ولی چون دو فرزند دارم نمیخواهم طلاق بگیرم. ایا امکان عدم طلاق گرفتن وجود دارد؟
سلام پدر بنده حدود ۳سالی هست که زن دوم گرفته و مادرم هم زن اولشه. ما از این موضوع بشدت ناراحت هستیم و پدرم ما رو تهدید کرد که این موضوع پخش نشه و هر روز ما با پدرمون بحثمونه و این زن رو پیش ما آورده خواستم بدونم اگه شکایت کنیم از پدرمون برای اینکه خونمونو جدا کنه چنین چیزی ممکنه؟