شرایط پرداخت نفقه معوقه چیست؟ یکی از احکام مهم حقوق ایران و فقه شیعه در در مورد ازدواج این است که پس از جاری شدن خطبه عقد دائم، مرد مکلف است هزینههای زندگی همسر خویش را در قالب نفقه پرداخت نماید.
البته پرداخت هزینه‌ها منوط به این است که زن از مرد تمکین نموده باشد.
در غیر این صورت ممکن است دعاوی نفقه مطرح گردد.
علاوه بر این، نفقه انواع گوناگونی دارد.
نفقه معوقه، تنها به یک گونه از نفقه، یعنی نفقه شوهر برای همسر خویش تعلق می‌گیرد.
با این اوصاف، نیاز است تا در ابتدا انواع نفقه و دعاوی خانواده مطروحه در خصوص آن را شناخته و سپس، شرایط پرداخت نفقه معوقه زن را بررسی کنیم.
فهرست مطالب
نفقه چیست؟
در لغت به معنای هزینه، خرج روزمره و خرجی و نفقه دادن نیز به معنای عهده‌دار معاش دیگری شدن و هزینه معاش او را دادن است.
در اصطلاح حقوقی و فقهی، نفقه به مخارج ضروری زن مانند خوراک، پوشاک و مسکن گفته می‌شود که برای گذران زندگی، مورد نیاز است و تکلیفی است که بر عهده افراد، بر اساس رابطه خویشاوندی یا ازدواج برقرار می‌شود.
بر همین اساس باید دو نوع نفقه، یعنی نفقه خویشاوندان یا اقارب و نفقه همسر دائم را از یکدیگر تفکیک نمود.
زیرا هر یک از احکام خاصی برخوردار هستند.
البته علاوه بر این موارد، گاهی از نفقه زندانی نیز نام برده می‌شود که در واقع همان هزینههای ضروری همسر در زندان از قبیل هزینه خوراک، پوشاک و دارو و … میباشد.
پرداخت نفقه زن چگونه است؟
حق نفقه زن در نتیجه عقد نکاح دائم ایجاد می‌شود و از حقوق مالی وی محسوب می‌گردد.
علاوه بر این، نفقه زن از امتیازاتی نسبت به نفقه خویشاوندان نیز برخوردار است.
از مهمترین امتیازاتی که نفقه زن نسبت به نفقه خویشاوندان دارد، این است که همسر دائم شخص، می‌تواند با طرح دعوای حقوقی، تمام نفقه گذشته خویش را که مرد از پرداخت آن خودداری نموده است، از وی مطالبه کند.
البته زن می‌تواند از دادگاه پرداخت نفقه جاری خویش را علاوه بر نفقه معوقه مطالبه کند.
شایان ذکر است که عدم پرداخت نفقه زوجه، موجب مجازات شخص خاطی شده و او در صورت شکایت کیفری توسط زن، به مجازات حبس نیز محکوم خواهد گردید.
حال با ذکر این نکات، به بررسی شرایط پرداخت نفقه معوقه خواهیم پرداخت.
شرایط پرداخت نفقه معوقه چیست؟
منظور از شرایط پرداخت نفقه معوقه، اقدامات و وضعیتی است که وجود آن برای مطالبه نفقه گذشته یا معوقه ضروری است.
در صورت نبود هر کدام از این شرایط، زوجه نمی‌تواند در دادگاه نفقه معوقه را مطالبه نماید.
طرح دعوای حقوقی یا کیفری
نخستین اقدامی که زوجه باید انجام دهد، طرح دعوای مطالبه حقوقی با عنوان پرداخت نفقه معوقه میباشد.
به این دعوا اصولاً در دادگاه خانواده محل اقامت خوانده یعنی شوهر رسیدگی می‌شود.
البته لازم است بیان کنیم که زوجه، علاوه بر طرح دعوای حقوقی، می‌تواند از طریق شکایت کیفری، خواهان رسیدگی به جرم ترک انفاق در گذشته شده و در همان دادگاه کیفری، ضمن یک دادخواست، نفقه گذشته را هم مطالبه کند.
اثبات تمکین زن
ممکن است شوهر، این ادعا را مطرح کند که همسر وی، در گذشته از وی تمکین نکرده است و بنابراین، مستحق نفقه معوقه نمی‌باشد.
تمکین به دو نوع تمکین عام و خاص تقسیم می‌شود.
در دین اسلام، تمکین عام به معنای تبعیت از فرامین شوهر به عنوان رئیس خانواده است.
تمکین خاص نیز به معنای تبعیت زن از شوهر در امور زناشویی است.
پس با لحاظ این دو موضوع، هرگاه زوجه از شوهر تبعیت نکند، حق نفقه او ساقط می‌گردد.
اصولاً فرض بر این است که زن از شوهر تبعیت نموده است و بر عهده شوهر است که عدم تبعیت زن، عدم تمکین یا همان نشوز او را در دادگاه ثابت نماید.
البته این فرض در حالتی است که زوجه در منزل شوهر اقامت داشته و خارج از منزل شخصیشان زندگی نکرده باشد.
اگر خود شوهر اقرار به تمکین زن کرده باشد یا زن بتواند با استفاده از استشهادیه، تمکین خود را ثابت نماید، بعد از آن شوهر نخواهد توانست عدم تمکین وی را اثبات کند.
اثبات عدم پرداخت نفقه معوقه توسط شوهر
زوجه باید در محکمه ثابت کند که شوهر، در گذشته نفقه او را نپرداخته است تا نفقه پرداخت نشده، معوقه محسوب گردد و دادگاه شوهر را به پرداخت آن الزام کند.
البته توجه کنید که در عالم حقوق، اصل بر عدم است.
یعنی در واقع کسی که وجود چیزی را ادعا می‌کند، خود ملزم است تا ادعای وجود آن چیز را ثابت نماید.
پس در بحث ما، در اصل شوهر مدعی پرداخت نفقه است.
این شوهر است که باید با ارائه دلایل، پرداخت نفقه گذشته را اثبات کند.
با این حال در فرض زندگی مشترک زن و مرد در یک خانه، ممکن است ظاهر اینگونه به نظر برسد که مرد، تا زمان طرح دعوا، نفقه زن را پرداخت نموده و قاضی بر همین اساس، از زوجه تقاضای اسناد و مدارکی کند که عدم پرداخت نفقه را او اثبات کند.
در اینجا زن می‌تواند به دلایل و مدارک گوناگونی متوسل بشود تا ثابت کند نفقه او معوقه باقی مانده است.
اقرار شوهر
اگر شوهر اقرار کند که نفقه گذشته زن را به هر دلیلی نپرداخته است، اقرار وی بر علیه او استفاده شده و دادگاه حکم به پرداخت نفقه معوقه و یا حسب مورد به مجازات خواهد نمود.
سند
زوجه می‌تواند از هر نوع سندی استفاده کند تا عدم پرداخت نفقه را برای دادگاه محرز نماید.
مثلاً زوجه می‌تواند پیامک‌های شوهر را مبنی بر بی‌توجهی وی به نفقه زن در دادگاه ارائه کند تا عدم پرداخت نفقه اثبات گردد.
همچنین اگر نامه‌ای از شوهر موجود باشد که انتساب آن به شوهر قطعی بوده و نشان‌دهنده عدم پرداخت نفقه باشد، زوجه می‌تواند به آن نیز استناد کند.
شهادت یا اشتشهادیه
زوجه می‌تواند با استشهادیه دو مرد و یا یک مرد یا دو زن، اثبات کند که شوهر در گذشته به وی نفقه‌ای نپرداخته است.
البته قاضی در هر مورد، اعتبار شهادت شاهدین را به دقت بررسی می‌کند و صرف شهادت، باعث اثبات ادعای زن نخواهد شد.
اماره
ممکن است دادگاه از طریق اقداماتی مثل تحقیقات محلی، نظریه کارشناس و … به این علم برسد که شوهر، هزینههای متعارف زندگی زن را پرداخت نکرده و نفقه زن، معوقه باقی مانده است.
البته در این روش دادگاه برای رسیدن به حقیقت هیچ محدودیتی ندارد و ممکن است تمامی اقداماتی را که برای فهمیدن واقعیت امر نیاز باشد، انجام دهد تا قاضی به علم برسد.
نتیجه‌گیری
در این نوشتار تلاش کردیم تا ماهیت نفقه و همچنین نفقه معوقه یا نفقه گذشته را بررسی و شرایط پرداخت نفقه معوقه را بیان کنیم.
پرداخت نفقه معوقه به حکم دادگاه و پس از طرح دعوای زوجه در دادگاه حقوقی انجام می‌شود.
لازم است که زن، عدم پرداخت نفقه در گذشته را نیز اثبات کند.
سوالات متداول
- نفقه چیست؟
هزینههای ضروری و متعارف زن برای زندگی میباشد و مواردی مانند هزینههای خوراک، پوشاک، درمان، سرپناه و … را در بر دارد.
- نفقه معوقه چیست؟
شوهر در نکاح دائم، موظف است نفقه زن را تا زمان جدایی پرداخت کند.
در غیر این صورت زن می‌تواند در دادگاه نفقه معوقه یا گذشته را مطالبه کند.
- شرایط پرداخت نفقه معوقه چیست؟
از مهمترین شرایط پرداخت نفقه معوقه، طرح دعوا در دادگاه حقوقی یا کیفری، اثبات تمکین زن در گذشته و اثبات عدم پرداخت نفقه گذشته توسط شوهر میباشد.
دلایل اثبات عدم پرداخت نفقه توسط شوهر، گوناگون هستند و هر کدام نزد دادگاه، اعتبار خاص خود را دارند.
در صورتی که در مورد این شرایط ابهام و سوالی دارید، مشاوران حقوقی دادفروز آماده راهنمایی شما در این مسیر می‌باشند.
|
|
سلام.یک منزل ۱۰ میلیاردی بین چندین وارث تقسیم میشه .یعنی باید ۷۵۰ میلیون هم مالیات بدن .یک چیزی حدود یک دهم ..چرا?
سلام طلاق قطعی میشه اعتراض کرد درصورتی که زن اطلاعات دقیق از قانون طلاق نداشته ومرد حق زن راه باوکیل که خودش گرفته نداد
باسلام باغی از پدر بجا مانده وبه صورت قولنامه است که الان بین ۵ خواهر ومادرهست باید چه کرد
چه قوانین احمقانه ای.
ببخشید من خانم ۲۷ ساله هستم. یک سال و سه ماهه ازدواج کردم و رابطه ای با همسرم نداشتم. سرد مزاج هستن. این میتونه دلیل طلاق باشه؟ چطور ثابت کنم؟
با سلام همسر بنده یک سال ونیم هست که رفته خونه پدرش بخاطر بازگشت به اعتیاد من بعد ۱۳ سال پاکی که خودشونم یکی از دلایلش بودن،بماند،من پاک شدم و رفتم دنبالش ولی نیومد و مشکلات روحی از مصرف مجدد و دوری از دختر ۱ سالم و پشت کردن همسرم بمن و فشار روانی چند بار باز مصرف کردم ولی برگشتم و ایشون کل اختیاراتشو داده به پدری که خودش صلاحیت نداره و ۱۵ سال خونوادرو با ۵ تا بچه ول کرد و رفت پی زن دیگری و اعتیادم دارن،من خیلی خواهش وتمنا و تلاش کردم برای برگشتش ول ظاهرا پدر دیکتاتور و خودپسندشون نمیزارن و ایشونم شل کن سفت کن میکنن و همچیو گذاشتن اجرا و در حال پرداختم.سوال اول اینکه ایا این زندگی با این شرایط طرف مقابلم که هیچجا پشتم نبود ارزش جنگیدن داره در صورتیکه ایشون میگن نمیخوان دیگه منو و فقط دنبال مسایل مالیه این دعوان؟!!دوم اینکه مگه هزینه های پزشکی جزوی از نفقه نیست؟!ولی ایشون نه گذاشتن خودشو بیمه کنم نه بچرو و الان رفتن از شورای حل اختلاف طبق فاکتورهاییکه هزینه های زیاد دندانپزشکی و حتی شهریه گرفتن گواهینامشون و نسخه ها و ویزیتهای ازاد حکم به پرداخت ۱۰ ملیون از من گرفتن!ایا این کار قانونیه و ممنون میشم راه قانونیه این سو استفاده مالی از من که حتی تنها ماشینمم توقیف کرده بگینً