مجازات جعل چک چیست؟ امروزه اشخاص در معاملات خود از چک به عنوان یکی از رایج‌ترین اسناد تجاری، استفاده میکنند.
چک انواع و کارکردهای گوناگونی دارد؛ مثلا چک تضمین‌کننده اعتبار، چک به عنوان جایگزینی برای پول نقد، چک بانکی و…
پس واضح است که این سند تجاری نقش مهمی را در معاملات ایفا میکند.
با توجه به آن که چک اهمیت بسیاری دارد؛ فرصت سوءاستفاده برای برخی اشخاص فراهم شده است.
قانون‌گذار نیز در این خصوص به پیش بینی و جرم انگاری جرایم مربوط به امور بانکی پرداخته است که در این مقاله آنها را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
فهرست مطالب
مفهوم جعل چک
جعل در لغت به معنای تقلب، ساختگی و دروغ می‌باشد.
در اصطلاح عامیانه هنگامی که فرد، با هدف ضرر به دیگری، دست به ایجاد یک سند یا نوشته ساختگی و تقلبی می‌زند؛ مرتکب جعل شده است.
پس از به وجود آمدن اسناد، جعل نیز به وجود آمد.
قانون‌گذار نیز به منظور حفظ آسایش و اعتماد عمومی آن را جرم انگاری نموده است.
اهمیت اسناد رسمی، قانون‌گذار را به قرار دادن مجازات سنگین‌تر برای این نوع از اسناد مجاب کرده است.
انواع جعل چک
جعل به دو دسته جعل مادی ( فیزیکی ) و جعل معنوی ( مفادی ) تقسیم می‌شود.
جعل مادی
مصادیقی از جعل مادی مطابق ماده ۵۲۳ قانون مجازات اسلامی و دعاوی تجاری به شرح زیر می‌باشند.
- ساختن نوشته یا سند.
- ساختن مهر و امضای اشخاص رسمی یا غیر رسمی.
- خراشیدن سند.
- تقدیم یا تاخیر تاریخ سند نسبت به تاریخ حقیقی.
- الصاق نوشته‌ای به نوشته دیگر.
- بکار بردن مهر دیگری بدون اجازه صاحب آن.
جعل معنوی
ماده ۵۳۴ قانون مجازات اسلامی مصادیقی از جعل معنوی را این‌گونه بیان می‌نماید.
هر یک از کارکنان ادارات دولتی و مراجع قضائی که در تحریر نوشته‌ها و قراردادهای راجع به وظایفشان مرتکب جعل و تزویر شوند؛ علاوه بر مجازات‌های اداری و جبران خسارت وارده به حبس از یک تا پنج سال یا ۶ تا ۳۰ میلیون ریال جزای نقدی محکوم خواهند شد.
پس برای تحقق جرم جعل، جاعل باید با هدف تقلب و ضرررسانی به دیگری، جعل را بر سند یا نوشته اصلی طوری که برای مردم عادی قابل تشخیص نباشد؛ واقع سازد.
چه بخش‌هایی از چک مورد جعل قرار می‌گیرد؟
چک بخش‌های متنوعی نظیر تاریخ، مبلغ، امضا و… دارد که ممکن است توسط افراد سودجو تغییر یابند.
جعل در مبلغ چک
جاعل در این روش عدد یا حرفی را کم یا زیاد میکند.
جعل در تاریخ چک
جاعل از طریق خراشیدن یا کم و زیاد کردن حروف یا عدد، تاریخی که صادرکننده یا نماینده او بر روی چک ثبت نموده را تغییر می‌دهد.
جعل در مهر و امضا
طبیعتا صادرکننده چک موظف به امضای آن می‌باشد و جعل در امضا منجر به مجعول بودن چک خواهد شد.
مجازات جعل چک
مجازات جعل چک در خصوص مهر و امضا بنا به شخصیت فردی که امضای وی جعل شده است، متفاوت می‌باشد.
مصادیق متفاوت جعل امضا، حسب مواد ۵۲۴ به بعد قانون مجازات جعل چک، می تواند منجر به حبس از ۳ تا ۱۵ سال، ۱ تا ۱۰ سال یا ۵ تا ۲۰ سال گردد.
برای مثال، ماده ۵۲۴ قانون مجازات اسلامی در باب جعل یا استفاده آگاهانه از احکام، امضا، مهر، فرمان یا دستخط مقام رهبری یا روسای سه قوه، مجازات حبس ۳ تا ۱۵ سال را مد نظر قرار داده است.
بنابراین، اگر امضای چک با سو نیت و به قصد تقلب توسط شخص دیگری غیر از صادرکننده یا نماینده او صورت گیرد؛ جرم جعل واقع شده است.
مواد ۵۳۲ الی ۵۳۶ قانون مجازات اسلامی درباره مجازات جعل چک می‌باشند.
توجه داشته باشید که مجازات جاعل نظر به نوع سند و مقام وی متفاوت خواهد بود.
هرکس در اسناد یا نوشته‌های غیر رسمی جعل یا تزویر کند یا با علم به جعل و تزویر آنها را مورد استفاده قرار دهد علاوه بر جبران خسارت وارده به حبس از سه ماه تا یک سال یا به ۳ تا ۱۲ میلیون ریال جزای نقدی محکوم خواهد شد.
از آنجایی که چک در زمره اسناد غیر رسمی ( عادی ) قرار دارد؛ مجازات جعل آن مطابق ماده فوق تعیین می‌گردد.
مجازات جعل چک بانکی و استعمال آن
چک انواع مختلفی دارد که در قانون صدور چک ذکر شده است. نکته‌ای که باید به آن توجه شود این می‌باشد که مجازات جعل چک بانکی متفاوت است.
مطابق ماده ۵۲۵ قانون مجازات اسلامی، اگر جاعل قصد ایجاد اخلال در وضع پولی، بانکی، اقتصادی یا قصد برهم زدن نظام و امنیت سیاسی و اجتماعی کشور را نداشته باشد؛ محکوم به جبران خسارت و حبس از یک تا ده سال خواهد شد.
مطابق ماده ۵۲۶ همین قانون، چنانچه جاعل آگاه به جعلی بودن چک یا سند مجعول بوده باشد و آن را به قصد اخلال در وضع کشور استفاده کند؛ به حبس از ۵ تا ۲۰ سال محکوم می‌گردد.
البته مشروط بر اینکه مفسد و یا محارب شناخته نشده باشد.
خوشبختانه قانون جدید صدور چک با معرفی چک الکترونیک و لزوم ثبت آنها در سامانه، باعث کاهش جعل در چک شد.
باید در نظر داشت که همچنان چک‌های کاغذی و حتی چک‌های قدیمی در بین مردم وجود دارد. از طرفی جعل چک در جرایمی همچون کلاهبرداری و خیانت در امانت نقش مهمی ایفا میکند.
سوالات متداول
- کدام مرجع قضایی صالح به رسیدگی جرم جعل می‌باشد؟
اگر در خصوص جعل چک قصد شکایت دارید، برای این امر باید به مرجع قضایی که جرم در آنجا صورت گرفته مراجعه فرمائید. قاعدتا دادگاه صالح جهت رسیدگی به جرم جعل چک، دادگاه کیفری محل وقوع جرم است.
- اگر چک مورد جعل قرار گرفت چه کنیم؟
مطابق با مقرره ماده ۱۴ قانون صدور چک اگر چکی مورد جعل قرار گرفت، صادرکننده می‌تواند به بانکی که وظیفه پرداخت را دارد به صورت کتبی دستور عدم پرداخت چک را بدهد.
وکلای موسسه دادفروز ضمن پیشنهاد به بکارگیری از راهکارهای پیشگیرانه از جمله چسب زدن بر چک و اجتناب از امضا ساده به شما توصیه میکنند تا از رهنمودهای آنها در این زمینه بهرمند شوید.
|
|
سلام خسته نباشید
پدر بنده سال ۸۸فوت میکنند.اما درسال ۹۰یکی از وراث به خاطر اینکه ارث بقیه رو نده با جعل امضا واثر انگشت خانه ومغازه پدری به نام خود میکند.یعنی یه فردی اومده جای پدرم امضا واثر انگشت زده
خواستم ببینم مجازتش با توجه به اینکه ۱۰سال گذشته چیه؟آیا مشمول مرور زمان میشه
یعنی حبس داره واسه کسی که خونه رو به اسم خودش کرده.ممنون میشم پاسخ بدین
با سلام دوست عزیز متاسفیم بابت مشکل پیش آمده، بهتر است برای رفع این مشکل و کسب اطلاعات بیشتر سایر مقالات وبسایت ما را مطالعه نمایید یا با مشاورین موسسه ما در ارتباط باشید.
فرم مشاوره
سلام صاحب خانه مبلغ قراردادراتوبنگاه اضافه کرده یعنی دومیلیون اجاره کرده سه میلیون و۲۴مییلیون یکسال کرده ۳۶میلیون وکاملا معلوم که دست برده شده تو بنگاه حکم این کار چه ممنون
با سلام دوست عزیز واضح و مبرهن است که اعمال هرگونه تغییراتی در قرارداد بدون رضایت و اطلاع یکی از طرفین جرم است. پیشنهاد می‌کنیم برای دریافت مشاوره دقیق و تخصصی با مشاورین موسسه ما تماس حاصل نمایید.
شماره تماس ۰۲۱۳۳۲۸۳۸۷۷
هرفردی که از مدارک جعل سواستفاده کند باید ۱۳سال زندان برایش تعید کنند بدون افع و مرخصی
با سلام دوست عزیز سپاسگزاریم از اشتراک نظر شما اما قانون نیز برای تعیین مجازات جرم جعل و استفاده از مدارک جعلی نیز فاکتورهایی را در نظر گرفته است.
باسلام پدرم ۴۰ سال پیش ملکی را به طور رسمی از فردی خریده و اکنون فردی که نوه برادرش است مدعی است که باید پدرم یک اقرارنامه عادی که توسط آن فرد تنظیم شده را امضا کند و اقرار کند که این ملک متعلق به برادرش هم بوده و با توجه به اینکه چندین بار اقدام به تهدید و ارعاب پدرم کرده و چون از اساس این موضوع کذب است پدرم این اقرارنانه عادی را که نوه برادرش علیه او تنظیم کرده را امضا نکرده و اکنون پس از گذشت پنج سال یکی از آشنایان آن فرد پیغام آورده که این فرد سال گذشته از غفلت پدر سالخورده ما (۸۳)سال سن استفاده کرده و به لطایف الحیل امضا پدرم را بر روی آن اقرارنامه عادی گرفته و مدعی شده به محض اینکه پدر ما از دنیا برود این اقرارنامه را در دادگاه به جریان می اندازد اگر واقعا این ادعایش،درست باشه و امضای پدرمان را گرفته باشد و بعد از فوت پدرمان آن را نشان دهد ما چه باید بکنیم
با سلام دوست عزیز پیشنهاد می‌کنیم برای پیگیری پرونده و رفع مشکل با مشاورین موسسه ما تماس حاصل فرمایید.
شماره تماس ۰۲۱۳۳۲۸۳۸۷۷
سلام .از زحمات شما سپاسگذارم.سوالی در رابطه باجعل و سند مجعول داشتم خدمتتان یه نفربامادر بنده مبایع نامه تایپی نوشته واصل ان را به دادگاه اراءداده وماه بعنوان جعل ازایشان شکایت کردیم وکپی ان را به کارشناسی خط و کارشناسی سه نفره فرستادیم که تشخیص ندادن واصل ان را اراء نمیکنه وبازپرسی منع تعقیب صادر نموده لطفا باید چکاری انجام بدم در ضمن راهنمایی تان ممنونم
با سلام دوست عزیز متاسفیم بابت مشکلی که برای شما پیش آمده، بهتر است برای دریافت مشاوره و کسب اطلاعات دقیق‌تر در خصوص موضوعی که مطرح نمودید با مشاورین موسسه ما در ارتباط باشید.
فرم مشاوره
سلام از من شکایت کردن عکس تو فضای مجازی پخش کردم باید چیکار کنم و مجازاتش چیه؟
با سلام دوست عزیز با توجه به اینکه مطالب فوق در خصوص جعل چک است پیشنهاد می‌کنیم برای رفع مشکلی که مطرح نمودید سایر مقالات وبسایت ما را مطالعه نمایید.