مجازات ورشکستگی به تقصیر و تقلب چیست؟ ممکن است تاجر یا شخص حقوقی، از تادیه دیون و قروضی که باید به صورت حال پرداخت نماید، عاجز شود.
همچنین نتواند از طریق فروش اموال خود نیز بدهی طلبکاران را بدهد.
برای اینکه حق همه طلبکاران رعایت شود، او می‌تواند درخواست اعلام ورشکستگی تاجر بدهکار را نماید تا اموال او توسط مدیر تصفیه تعیین شده توسط دادگاه یا اداره تصفیه امور ورشکستگی، مهر و موم شود.
در این صورت طلبکاران به نسبت طلب خود، می‌توانند دست کم به بخشی از طلب خود دسترسی داشته باشند.
البته خود ورشکسته نیز می‌تواند و حتی ملکف است که توقف یا ناتوانی خود در پرداخت دیون را به دادگاه فوراً اعلام نماید.
با توجه به دعاوی تجاری مطروحه و با وجود موارد فوق، ممکن است تاجر عاجز و متوقف، ورشکستگی خود را به سرعت به دادگاه اعلام نکند یا اقداماتی انجام دهد که طلبکاران به حق خود دست نیابند.
قانونگذار به همین دلیل مجازات ورشکستگی به تقصیر و تقلب را در قانون تعیین نموده است.
به عبارت دیگر مجازات ورشکستگی به تقصیر و تقلب، در صورتی مطرح میشود که تاجر با بی‌دقتی خود یا به عمد، باعث شود که طلبکاران به صورت منصفانه و عادلانه به طلب خود نرسند.
در این مطلب به بررسی مفهوم و مجازات ورشکستگی به تقصیر و تقلب خواهیم پرداخت.
فهرست مطالب
انواع ورشکستگی کدام‌اند؟
ورشکستگی به سه نوع عادی، به تقصیر و به تقلب تقسیم‌بندی میشود.
اصولاً تاجر اگر با رعایت مقررات، ناتوانی خود در پرداخت دیون خویش را با حسن نیت به دادگاه صالح اعلام کند، هیچوقت مورد مجازات قرار نخواهد گرفت.
با این حال قانونگذار برای حفظ نظم اقتصادی و تجاری و حمایت از طلبکاران تاجر که ممکن است غیرتاجر نیز باشند، مجازات ورشکستگی به تقصیر و تقلب را مقرر نموده است.
ورشکستگی عادی چیست؟
هرچه که مشمول تعریف جرم و مجازات ورشکستگی به تقصیر و تقلب نباشد.
همچنین موجب توقف و ناتوانی تاجر از تادیه دیون و قروض او بشود.
مفهوم ورشکستگی به تقصیر
پیش از شناخت مجازات ورشکستگی به تقصیر و تقلب لازم است معنای این دو مفهوم را تحلیل نماییم.
به طور کلی ورشکستگی به تقصیر یعنی تاجر بر خلاف رفتار متعارف تجار، عملی را انجام دهد یا از انجام عملی که باید انجام می‌داد، امتناع کند.
شایان ذکر است که قانونگذار این موضوع را جرم انگاری نموده تا تجار بیشتر به انجام تکالیف تجاری خویش پایبند باشند.
با این وجود، خود ورشکستگی به تقصیر به دو گروه زیر تقسیم بندی میشود.
- ورشکستگی به تقصیر به طور اختیاری.
- اجباری بودن ورشکستگی به تقصیر.
منظور از ورشکستگی به تقصیر اجباری چیست؟
صدور حکم ورشکستگی اجباری به تقصیر تکلیف دادگاه است.
به عبارت دیگر مجازات ورشکستگی به تقصیر و تقلب، در صورتی که تقصیر تاجر از موارد ذیل باشد، حتما باید اجرا شود.
دادگاه نمی‌تواند با سنجش شرایط و حسن نیت تاجر، او را به مجازات محکوم نکند.
طبق ماده ۵۴۱، تاجر در موارد ذیل ورشکسته به تقصیر اعلان میشود.
اگر معلوم شود مخارج شخصی تاجر در ایام عادی نسبت به درآمد او فوق‌العاده بوده است
مثلاً اگر تاجر با وجود درآمد پایین، مبالغ هنگفتی را صرف مسافرت خارجی خود و خانواده اش نموده باشد، مشمول این حکم میشود.
البته این بند شامل ایام فوق‌العاده مانند بیماری نمی‌شود.
در صورتی که محقق شود تاجر نسبت به سرمایه خود مبالغ عمده، صرف معاملاتی نماید
طبق این بند حتی اگر تاجر با وضع مالی مطلوب این اعمال را انجام دهد، باز هم ورشکسته به تقصیر میشود.
مانند معاملات در بورس سهام، بازی و قمار، شرکت در بخت آزمایی و مسابقات فوتبال.
در صورتی تاجر ورشکسته به تقصیر میشود که مبالغ عمده صرف نماید.
پس اگر مبالغ جزئی صرف نماید، مشمول این بند نمی‌شود.
البته مجازات ورشکستگی به تقصیر و تقلب در این مورد نیز مشابه یکدیگر است.
دادگاه در صورت احراز شرطبندی کلان تاجر، باید او را به مجازات محکوم کند.
سایر موارد ورشکستگی به تقصیر
- اگر به قصد تأخیر انداختن ورشکستگی خود، خریدی بالاتر یا فروشی ارزان‌تر از قیمت روز کرده باشد.
- در صورتی که به همان قصد، وسایلی که دور از صرفه است به کار برده تا تحصیل پولی نماید؛ اعم از اینکه از راه قرض یا صدور برات یا به طریق دیگر باشد.
- اگر یکی از طلبکارها را پس از تاریخ توقف بر سایرین ترجیح داده و طلب او را پرداخته باشد.
زیرا پرداخت طلب بعد از تاریخ توقف از هر طریقی باطل است.
دلیل این امر این است که عدم رعایت حقوق حتی یکی از طلبکاران، موجب اعمال مجازات ورشکستگی به تقصیر یا تقلب میشود.
ورشکستگی به تقصیر اختیاری چیست؟
در مورد این نوع ورشکستگی، صدور حکم در اختیار دادگاه می‌باشد.
تاجر در موارد ذیل ورشکسته به تقصیر اختیاری است.
- تعهدات فوق‌العاده تاجر برای دیگران.
- عدم اعلام ناتوانی خود در پرداخت دیون مالی خویش در ظرف مهلت ۳ روز بر اساس ماده ۴۱۳ قانون تجارت.
- نداشتن دفتر تجارتی.
- عدم تسلیم صورت‌حساب دارایی و دفاتر تجارتی به دادگاه.
- وجود نقص، بی‌نظمی در دفاتر او.
- عدم تعیین قروض و مطالبات به صورت صحیح.
منظور از ورشکستگی به تقلب چیست؟
همانطور که دانستیم، مجازات ورشکستگی به تقصیر و تقلب در مواردی با یکدیگر تفاوت دارند.
زیرا ممکن است اعمال مجازات ورشکستگی به تقصیر در اختیار دادگاه باشد.
در حالی که مجازات ورشکستگی به تقلب حتما باید اعمال شود.
این جرم، عمدی محسوب میشود و چهار عمل زیر را در بر می‌گیرد.
- مفقود نمودن دفاتر تجارتی.
- مخفی نمودن تمام یا قسمتی از دارایی.
- از بین بردن اموال با معامله و مواضعه صوری.
- تقلب در اسناد و صورت دارایی برای اعلام دیون.
مجازات ورشکستگی به تقصیر و تقلب چیست؟
بر اساس ماده ۶۷۰ قانون مجازات اسلامی، کسانی که به عنوان ورشکستگی به تقلب محکوم می‌شوند، به مجازات حبس از یک تا ۵ سال محکوم خواهند شد.
همچنین ماده ۶٧١ همین قانون مقرر کرده که مجازات ورشکسته به تقصیر از ۶ ماه تا ۲ سال حبس است.
نتیجه‌گیری
در این مطلب دانستیم که مجازات ورشکستگی به تقلب و تقصیر ممکن است متفاوت باشد.
زیرا در مواردی دادگاه اختیار دارد که حکم به ورشکستگی به تقصیر ندهد.
همچنین مجازات ورشکستگی به تقصیر به دلیل عمدی بودن و وجود سوءنیت سنگین‌تر می‌باشد.
سوالات متداول
- ورشکستگی به تقصیر چیست؟
اگر تاجر در انجام تکالیف تجارتی خود سهلانگاری یا افراط داشته باشد و از حدود متعارف خارج شود، به مجازات این جرم محکوم میشود.
مثل اینکه مبالغ زیادی از مال خویش را شرطبندی کند یا سرمایهگذاری کلان و نامتعارفی داشته باشد.
- منظور از ورشکستگی به تقلب چیست؟
هرگونه تلاش عمدی تاجر برای نابود کردن اموال و مخفی نبودن آن، تقلب در اسناد و مفقود نمودن دفاتر تجارتی خود، مشمول این جرم میشود.
- مجازات ورشکستگی به تقصیر و تقلب چیست؟
ورشکستگی به تقصیر، ۶ ماه تا ۲ سال حبس و ورشکستگی به تقلب، یک تا ۵ سال حبس دارد.
اگر در مورد تفاوت این دو نوع از ورشکستگی و نحوه احراز شرایط آنان سوالی دارید، کارشناسان ما در دادفروز آماده راهنمایی شما بزرگواران هستند.
بدون دیدگاه