آیا مرد هم باید تمکین کند؟

مرد هم باید تمکین کند؟ در تنظیم روابط عاطفی زن و شوهر اخلاق پیش از قواعد حقوق حکومت دارد.

در این رابطه سخن از عواطف انسانی, عشق و صمیمیت و وفاداری است و حقوق برای حکومت کردن بر آنها ناتوان است.

به زور اجرائیه دادگاه، نه مرد را می‌توان به حسن معاشرت با زن واداشت و نه زن را به اطاعت از شوهر و وفاداری اجبار کرد.

بر این اتحاد معنوی تنها اخلاق حکومت می‌کند و حقوق ناگزیر است که به جای تکیه بر قدرت دولت دست نیاز به سوی اخلاق و عادات اجتماعی دراز کند.

درست است که حقوق نیز برای زن و شوهر تکالیف ویژه‌ای معین کرده ولی مصداق‌های این تکالیف نیز نوعی الزام اخلاقی است.

برای مثال با توجه به دعاوی خانواده مطروحه و به موجب قانون، زن و شوهر مکلف به حسن معاشرت با یکدیگرند و باید در تشیید مبانی خانواده و تربیت اولاد همکاری کنند.

پس بر این اساس می‌توان گفت مرد هم باید برای خانواده، تعهداتی را بر عهده بگیرد یا به عبارت دیگر، مرد هم باید تمکین کند.

با این توضیح بهتر است در ابتدا مفهوم تمکین را بشناسیم و سپس پاسخ دهیم که آیا مرد هم باید تمکین کند یا خیر.

تمکین چیست؟

مفهوم تمکین نیز مانند ریاست شوهر، وابسته به عادات و رسوم اجتماعی و اخلاق عمومی است.

باید گفت تمکین در عرف حقوقی ما دو معنی عام و خاص دارد.

• تمکین عام به معنی محترم شمردن اراده مرد در تربیت فرزندان و اداره مالی و اخلاقی خانواده است.
• نوع خاص تمکین که ناظر به رابطه جنسی زن با شوهر و پاسخ دادن به خواسته‌های مشروع او است.

در تمکین عام معیار تمیز اموری که شوهر می‌تواند از زن انتظار داشته باشد، با عرف است.

داوری باید نوعی باشد.

به عبارت دیگر شوهر سختگیر و باریک بین حق ندارد انتظاری بیش از اندازه متعارف از زن داشته باشد.

در این راه بایستی درجه تمدن، تحصیلات، سن و سایر خصوصیت‌های زن و شوهر را نیز در نظر گرفت.

به بیان دیگر ضابطه تمکین، رفتار انسانی متعارف است که در آن شرایط خاص زندگی می‌کند و از این لحاظ هر دو جنبه نوعی و شخصی را دارد.

مرد هم باید تمکین کند؟

در پاسخ به سوال که آیا مرد هم باید تمکین کند، باید گفت چون که مرد بر اساس قانون مدنی ملزم است تا با زن حسن معاشرت داشته باشد و نیازهای متعارف او را نیز برطرف سازد، پس او ملزم به تمکین یا انجام وظایف خود می‌باشد.

به عبارت دیگر پاسخ به سوال آیا مرد هم باید تمکین کند، مثبت است.

در حقوق ایران، تکالیف زن و مرد یکسان نمی‌باشد.

با این وجود چون مرد هم باید تمکین بکند، پس زن نیز با مراجعه به دادگاه می‌تواند تمکین مرد را به وظایفی چون حسن معاشرت با وی درخواست کند.

در واقع تمکین مرد لازمه ادامه زندگی مشترک اوست.

حتی با وجود اینکه مرد حق ریاست خانواده را دارد، این موضوع او را از تکالیفی که به عنوان تمکین مرد می‌شناسیم، مبرا نخواهد ساخت.

اثبات تمکین مرد چگونه است؟

پس از اینکه به سوال آیا مرد هم باید تمکین کند پاسخ مثبت دادیم، نیاز است بدانیم که اثبات تمکین مرد در دادگاه چگونه خواهد بود.

شایان ذکر است که موارد تمکین مرد مشخص و حصری می‌باشند.

از مهم‌ترین آنان چنین تکالیفی از تمکین مرد را می‌توان نام برد.

• حسن معاشرت یا خوش رفتاری با همسر خود.
• برطرف کردن نیازهای زناشویی همسر.
• پرداخت نفقه زن یا هزینه‌های متعارف زندگی وی.
• همکاری با همسر در تربیت فرزندان.
• فراهم سازی محیطی مناسب برای رشد و تعالی.
• ممانعت از ایجاد شرایط عسر و حرج برای زن.

به عبارت دیگر از موارد تمکین مرد این است که او حق ندارد با رفتارهای آسیب‌زننده، شرایط زندگی زن را دشوار و چه بسا ناممکن سازد.

موارد فوق از تکالیف مربوط به تمکین مرد می‌باشد.

عدم رعایت آنها، نقض مقررات قانون مدنی محسوب می‌گردد.

همسر مرد نیز با طرح این ادعا که مرد هم باید تمکین کند و اثبات عدم تمکین او، در وهله نخست می‌تواند شوهر را به حکم دادگاه، ملزم به انجام وظایف مربوط به تمکین کند.

سپس در صورت تخطی دوباره مرد، اقدام به درخواست طلاق به خاطر عدم تمکین مرد کند.

بررسی نحوه اثبات عدم تمکین مرد

حال که پاسخ سوال آیا مرد باید تمکین کند را می‌دانیم، سوال بعدی آن است که اثبات عدم تمکین مرد چگونه است؟

این امر از این لحاظ مهم است که معمولاً زنان دعوای دیگری در قالب مطالبه نفقه یا اثبات عسر و حرج و زندگی دشوار را در دادگاه مطرح می‌کنند و کمتر از دعوای عدم تمکین مرد سود می‌برند.

با توجه به اینکه مرد حق ندارد مقررات قانون مدنی را نقض کند، زن نیز می‌تواند با اثبات این موضوع، او را به رعایت قانون الزام نماید.

در این صورت او می‌تواند از دعوای الزام مرد به تمکین در دادگاه خانواده استفاده نماید.

البته باید توجه کنیم که از نظر عده‌ای، تمکین مرد به صراحت در قانون مدنی مطرح نشده است.

به همین خاطر، تنها اختصاص به زنان دارد.

ممکن است چنین دعوایی توسط بعضی از قضات رد شود.

با این وجود لازمه زندگی خانوادگی، وجود تمکین مرد به تکالیفی چون تامین مسکن مناسب و … می‌باشد.

اثبات تمکین مرد با ارسال اظهارنامه

با توجه به اینکه مرد هم باید تمکین کند، زن باید تکالیف او را در دادگاه مطرح کرده و اثبات کند که تمکین مرد به این تکالیف، واقع نگردیده است.

بهتر است زن در این موقعیت برای اثبات عدم تمکین مرد، اظهارنامه‌ای برای وی ارسال کند تا تمایل خود را برای ادامه زندگی مشترک نشان بدهد.

در عین حال باید در این سند، گوشزد کند که او به وظیفه‌ای مانند حسن معاشرت یا تامین مسکن مناسب عمل ننموده است و تنها در صورت تامین شرایط مناسب است که زن حاضر به ادامه زندگی مشترک با وی خواهد شد.

چگونه با پیامک عدم تمکین مرد را ثابت کنیم؟

باید خاطرنشان کنیم که زن می‌تواند از همه پیام‌های کتبی، حتی داده پیام‌ها، برای اثبات عدم تمکین مرد استفاده نماید.

مثلاً اگر پاسخ سوال آیا مرد هم باید تمکین کند را مثبت بدانیم، می‌توان خوش رفتاری با همسر را نیز از موارد تمکین مرد دانست.

حال زوجه با نشان دادن پیامک‌های توهین آمیز همسر می‌تواند قاضی را آگاه سازد که شوهر از تکلیف به تمکین تخطی نموده است.

اگر با وجود اثبات عدم تمکین مرد، او حکم دادگاه را اطاعت نکرد چه کنیم؟

با وجود اثبات عدم تمکین مرد، اگر مرد با بی‌توجهی به شرایط خانواده، زن را در حالت سختی شدید قرار بدهد، چنین زنی حق خواهد داشت با استناد به قاعده منع عسر و حرج در زندگی خانوادگی، از دادگاه خانواده تقاضای طلاق از شوهر خود را نماید.

البته چنین راهکاری در مرتبه آخر استفاده می‌شود.

نتیجه‌گیری

در این نوشتار به سوال آیا مرد هم باید تمکین کند، پرداخته و پاسخ آن را بر اساس تکالیف مرد به حسن معاشرت با زن و تامین هزینه‌های زندگی او، مثبت دانستیم.

همچنین دانستیم که با توجه به وظایف متفاوت زن و مرد در زندگی خانوادگی، تمکین مرد تفاوت‌هایی با تمکین زن دارد.

سوالات متداول

• آیا مرد هم باید تمکین کند؟

بله؛ از وظایف شوهر، حسن معاشرت با زن و تلاش برای محکم ساختن بنیادهای خانواده می‌باشد و او باید به این تکالیف تمکین کند.

• تمکین مرد چه موضوعاتی را شامل می‌شود؟

موضوعاتی را مانند تعهد به خوش رفتاری با زن، تعهد به تامین مسکن مناسب و تعهد به تربیت اطفال در محیط امن خانواده دربردارد.

• چرا مرد هم باید تمکین کند؟

زیرا لازمه ریاست خانواده توسط مرد، این است که او تکالیفی را بر عهده داشته باشد.

در واقع، ریاست خانواده تکلیف و حق شوهر می‌باشد و او باید به تکالیف خود در قالب تمکین مرد، ‌توجه کند.

اثبات عدم تمکین مرد، نیازمند آگاهی از تکالیف قانونی مرد و شناخت راهکارهای حقوقی اثبات تخطی او از این تکلیف می‌باشد.

در همین راستا مشاوران دادفروز آماده‌اند تا با مشاوره حقوقی، تمامی ابهامات شما را برطرف سازند.