نحوه تبدیل مهریه عندالاستطاعه به عندالمطالبه

نحوه تبدیل مهریه عندالاستطاعه به عندالمطالبه چگونه است؟

یکی از حقوق مالی زنان و مهم‌ترین دعاوی خانواده که در فقه و قانون پیش بینی شده، مهریه است.

زن به محض وقوع عقد نكاح دائم یا موقت مالک مهریه شده و می‌تواند آن را مطالبه کند یا دعوی مهریه را مطرح نماید.

در صورتی که مرد از پرداخت آن استنکاف کند، با تبعاتی همچون حکم جلب توقیف اموال یا بسته شدن یک چهارم با یک سوم فیش حقوقی روبرو می‌گردد.

هر چیزی که ارزش اقتصادی و مالی داشته باشد می‌تواند با توافق طرفین ازدواج (اعم از موقت یا دائم) به عنوان مهریه قرار گیرد.

امروزه بنا بر مصالحی از جمله کاهش ارزش وجه در طول زمان، رایج شده است که سکه بهار آزادی به عنوان مهریه قرار گیرد.

اما هر چه زوجین به عنوان مهریه انتخاب کنند می‌توان برای پرداخت آن مدت قرار داد.

مثلا اگر مهریه ۲۰۰ سکه تمام بهار آزادی در عقدنامه مندرج شود، طرفین در همان عقدنامه یا توافق مکتوب دیگری می‌توانند مقرر کنند تا ۳ سال اول زندگی مشترک زوجه حق مطالبه آن را نداشته باشد.

ذیلا به بررسی مفاهیم مهريه عند‌الاستطاعه و عندالمطالبه، تفاوت بین آنها، نحوه تبدیل مهریه عندالاستطاعه به عندالمطالبه و مدارک لازم و هزینه تبديل آن خواهیم پرداخت.

مهريه عند‌الاستطاعه

مهريه عند الاستطاعه یکی از انواع مهریه است که در آن پرداخت مهریه صرفا منوط به اثبات توان مالی مرد یا معرفی مالی جهت تامین مهریه از ناحیه آن می‌باشد.

نپرداختن مهریه عند الاستطاعه در صورت عدم توان مالی مرد از مزایای این نوع مهریه برای مردان و معایب آن برای زنان خواهد بود.

شرایط وصول مهريه عند الاستطاعه

بر اساس مقررات قانون مدنی به محض اینکه عقد ازدواج میان دو نفر جاری شد زن مالک مهریه می‌شود و می‌تواند آن را مطالبه کند.

مرد، ملزم به پرداخت آن است و در صورت عدم پرداخت با تبعات حقوقی این استنکاف روبرو خواهد شد.

اما در مهریه عند الاستطاعه الزام به پرداخت مهریه تابع شرایط و قوانین مخصوص به خود است و در برخی موارد در صورت وجود شرایطی می‌توان از پرداخت مهریه خودداری کرد.

بدیهی است که اگر مهریه عند الاستطاعه باشد زن در صورتی می‌تواند مهریه را دریافت کند که مالی به غیر از مستثنیات دین به دادگاه یا اجرای ثبت برای توقیف معرفی کند.

البته این مال می‌تواند منقول(خودرو، وجه نقد در حساب بانکی) یا غیر منقول (ملک) باشد.

اگر زوج کارمند باشد توقیف ۱.۴ یا ۱.۲ حقوق با توجه به فرزند داشتن او امکان پذیر است.

آنچه در مهریه عند الاستطاعه اهمیت دارد این که اعمال ماده ۲ قانون محکومیت‌های مالی جلب زوج وجود ندارد و دادخواست اعسار از پرداخت مهریه نیز در این جا معنایی ندارد.

زوجین با توافق حتی بعد از عقد هم می‌توانند مهریه را از عند المطالبه به عند الاستطاعه و یا بالعکس تبدیل کنند.

رویه عملی مهريه عند الاستطاعه

زوجه یا وکیل او باید به دفتر رسمی ثبت ازدواج مراجعه کند.

 ممکن است که زوجین در هر شهری عقد کرده باشند ولی بعدا محل زندگی عوض شده باشد.

اما نکته اینجا است که شروع کار یعنی درخواست صدور اجراییه با دفتر رسمی ازدواج محل وقوع عقد است.

بعد از صدور اجراییه به نشانی اعلامی زوج در عقدنامه، برای ادامه کار بایستی به واحد مهریه اداره ثبت اسناد شهر محل صدور اجراییه مراجعه کرد.

اگر مالی در آن شهر باشد که معرفی می‌شود و توقیف می‌گردد.

و حتی می‌توان درخواست ممنوع الخروجی کرد.

اگر اموال در شهر دیگری است باید تقاضای نیابت از اداره ثبت اسناد آن شهر تقاضا کرد.

مهريه عند الاستطاعه مطلقا جلب ندارد.

اگر مالی توقیف شود و از مستثنیات دین نباشد مال کارشناسی می‌شود و به مزایده گذاشته خواهد شد.

اگر مالی نباشد و با استعلام چیزی به دست نیاید گواهی برای مراجعه به دادگاه به تقاضای زوجه یا وکیل صادر خواهد شد.

مهريه عندالمطالبه

اگر مهریه زوجه به صورت عند المطالبه تعیین شود، هر زمان که زوجه مطالبه کند شوهر مکلف به پرداخت مهریه به زوجه می‌باشد.

در قانون مدنی برای زوجه نسبت به مهریه عند المطالبه حق حبس پیش بینی شده است.

یعنی زوجه می‌تواند تا زمانی که شوهر مهریه را به او پرداخت نکرده است از برقراری ارتباط زناشویی با وی خودداری کند.

دریافت مهریه زمانی که توسط مطالبه کننده انجام شود ساده تر بوده و زن می‌تواند با مراجعه به مراجع قانونی مهریه خود را از زوج دریافت نماید. علاوه بر این برای مطالبه مهریه، زوجه می‌تواند به شورای حل اختلاف یا دادگاه خانواده نیز مراجعه نماید.

چنانچه زوج از پرداخت مهریه خودداری کند زوجه می‌تواند از مقامات قانونی بازداشت شوهر را تقاضا کند.

دریافت مهریه به وسیله طرح دادخواست می‌تواند آسان‌تر باشد.

در مواقعی که زن توانایی مالی نداشته باشد می‌تواند به مراجع صلاحیت‌دار مراجعه کرده و دادخواست مهریه را ثبت کند.

همچنین در خصوص تعیین مهریه و نحوه پرداخت آن ممکن است شرط داوری تعیین شود.

یعنی یک داور که مرضى‌الطرفين و مورد انتخاب و توافق طرفین است، در این باره حکم صادر کند.

علاوه بر این زوجه می‌تواند به شورای حل اختلاف یا دادگاه خانواده مراجعه کند.

در صورتی که شوهر از پرداخت مهریه خودداری کند ممکن است به درخواست زوجه راهی زندان شود.

تفاوت مهريه عند الاستطاعه و عند المطالبه

پس همانطور که اشاره شد به طور کلی مهریه بر اساس روش پرداخت به دو نوع مهريه عند الاستطاعه و مهريه عند المطالبه تقسیم می‌شود.

تعیین این مسئله که پرداخت مهریه به صورت عند الاستطاعه يا عند المطالبه باشد با توافق زوجین، پیش از عقد و بعد از آن قابل مذاکره است.

عند الاستطاعه يا عند المطالبه بودن مهریه در سند ازدواج به صورت شرط ضمن عقد درج می‌گردد و به امضای طرفین می‌رسد.

همچنین می‌توان قسمتی از مهریه، عند الاستطاعه و قسمت دیگر عند المطالبه باشد.

از دیگر تفاوت‌های مهریه عند المطالبه و عند الاستطاعه می‌توان به مبحث حکم جلب اشاره نمود.

در مهریه عند المطالبه چنانچه زوج مهریه را پرداخت ننماید، در جلسات دادگاه خانواده حضور نیابد یا نماینده‌ای نفرستد، زوجه قادر به دریافت حکم جلب زوج می‌باشد.

ولی در مهريه عند الاستطاعه زوجه چنین حقی ندارد.

در موضوع طلاق و جدایی طرفین فرقی نمی‌کند که درخواست طلاق از سوی زوجه یا زوج مطرح شده است.

موضوعاتی مانند عدم تمکین و ناشزه بودن زن تاثیری در پرداخت مهریه ندارد لیکن در شرایطی طرفین تصمیم می‌گیرند که به صورت توافقی و بدون دریافت مهریه از یکدیگر جدا شوند.

نحوه تبدیل مهریه عندالاستطاعه به عندالمطالبه

زوجین می‌توانند در صورت توافق و داشتن اهلیت قانونی نسبت به تغییر شیوه پرداخت مهریه از عند الاستطاعه به عندالمطالبه اقدام نمایند.

منع قانونی در خصوص تغییر شیوه پرداخت مهریه وجود ندارد.

نحوه تبدیل مهریه عندالاستطاعه به عندالمطالبه بدین صورت می‌باشد که زوجین باید با در دست داشتن مدارک لازم برای انجام این امر به دفترخانه اسناد رسمی مراجعه کرده و اراده و تقاضای خود را بر تبدیل مهریه اظهار دارند.

دفترخانه اسناد رسمی پس از بررسی شرایط و مدارک آنها و با احراز اینکه آنها از اهلیت قانونی برای انجام این امر برخوردار هستند، با تنظیم یک اقرارنامه نسبت به تبدیل مهریه اقدام می‌نماید.

در این خصوص نیاز به حضور هیچ یک از والدین زوجین نیست مگر اینکه محجور باشند و از اهلیت قانونی برخوردار نباشند.

مدارک لازم برای تبدیل مهریه از عند الاستطاعه به عندالمطالبه

حال که با نحوه تبدیل مهریه عندالاستطاعه به عندالمطالبه آشنا شدیم باید بدانیم علاوه بر اینکه برای تبدیل مهریه از عند الاستطاعه به عند المطالبه وجود شرایط آن ضرورت دارد، داشتن مدارک مورد نیاز انجام این امر نیز لازم و ضرروی می‌باشد.

بدون وجود این مدارک و ارائه آنها به دفترخانه اسناد رسمی تبدیل مهریه صورت نخواهد گرفت. مدارک لازم برای تبدیل مهریه عند الاستطاعه به عند المطالبه به شرح زیر هستند.

• مدارک هویتی زوج شامل شناسنامه و کارت ملی.
• مدارک هویتی زوجه.
• سند نکاحیه یا عقدنامه.

هزینه تبدیل مهریه از عند الاستطاعه به عند المطالبه

در نحوه تبدیل مهریه عندالاستطاعه به عندالمطالبه، هزینه‌های آن نیز باید در نظر گرفته شوند.

همانند سایر خدماتی که دفترخانه‌ها ارائه می‌دهند تبدیل شیوه پرداخت مهریه نیز نیازمند پرداخت هزینه است.

اساسا دفترخانه اسناد رسمی، مبلغ ۱۰۰ هزار تومان را از این بابت از زوجین دریافت می‌نماید که نرخ آن هر ساله تغییر می‌کند. قانون‌گذار در خصوص این موضوع که مسئول پرداخت هزینه تبدیل مهریه از عند الاستطاعه به عند المطالبه کیست تعیین تکلیف نکرده است.

زوجین نیز می‌توانند با یکدیگر توافق کنند و در این خصوص تصمیم بگیرند و تفاوتی نیست که کدام یک هزینه را بپردازد.

اما به طور معمول زن این هزینه را بابت تبدیل مهریه خواهد پرداخت.

در صورت وقوع هرگونه مشکل در خصوص نحوه وصول مهریه یا تبدیل آن به عندالمطالبه می‌توانید روند حقوقی پرونده‌های خود را با اطمینان خاطر به وکلای با تجربه موسسه دادفروز بسپارید.