نحوه دفاع از جرم توهین و افترا چگونه است؟ از مهم‌ترین مصادیق جرایم علیه تمامیت معنوی، جرم توهین میباشد.
با توجه به دعاوی کیفری مطروحه مانند هر جرم دیگری، تحقق این جرم منوط به تحقق شرایط و همچنین وقوع عنصر قانونی، معنوی و مادی این جرم میباشد.
بهتر است با این شرایط نخست این جرم را تحلیل نماییم تا بتوانیم نحوه دفاع از جرم توهین را فرا بگیریم.
فهرست مطالب
جرم توهین چیست؟
این جرم در ماده ۶۰۸ قانون مجازات اسلامی تعریف گردیده است.
توهین به افراد از قبیل فحاشی و استعمال الفاظ رکیک چنانچه موجب حد قذف نباشد، مستوجب جزای نقدی درجه ۶ خواهد بود.
حال که معنای جرم توهین را می‌دانیم، بهتر از شرایط وقوع آن را نیز از نظر بگذرانیم.
شرایط وقوع جرم توهین چیست؟
توهین فقط با لفظ محقق نمی‌شود؛ بلکه با انجام فعل نیز محقق میشود.
بنابراین افعالی مانند هل دادن تحقیر آمیز دیگری و پرتاب گوجه فرنگی و تخم مرغ به سمت دیگری می‌تواند توهین باشد.
در واقع نمی‌توانید برای دفاع از خود، ادعا کنید که چون حرف توهین آمیزی نگفته‌اید، جرم توهین را مرتکب نشده‌اید.
توهین جرم مطلق است و نیازی به تحقق نتیجه ندارد.
بنابراین اگر شخص مورد توهین از توهین صورت گرفته ناراحت نشود، باز هم توهین محقق است.
به عبارت دیگر نمی‌توانید برای دفاع از خود، ادعا کنید که دیگری از حرف شما ناراحت نشده یا حتی چون به حرف شما خندیده، توهین محقق نشده است.
شرایط تحقق جرم توهین
برای اینکه عملی توهین محسوب شود چند شرط لازم است.
موهن بودن رفتار
رفتاری که صرفاً خلاف ادب باشد را نمی‌توان توهین دانست.
مثلاً خشونت در کلام توهین نیست؛ زیرا رفتاری صرفاً خلاف ادب است.
وجود مخاطب معین
به این معنی که توهین به فرد مشخص دیگری شده باشد.
بنابراین اگر کسی به خودش توهین کند مرتکب جرم نشده است.
علاوه بر این، حتی اگر مخاطب توهین مشخص نباشد، جرم توهین محقق نشده است.
زیرا اصولاً شخص بی‌گناه فرض میشود و بر عهده بزه دیده است تا ثابت کند که دیگری، دقیقاً او را مخاطب فحش و توهین خود قرار داده است.
مصادیق توهین باید مشخص باشند
اگر شخص به یک گروه کلی، بدون تعیین مصادیق توهین کند، مانند اینکه همه قضات را به کم کاری یا بیسوادی متهم کند، توهین نیست.
البته این امر به معنی آن نیست که توهین باید فقط به یک نفر باشد.
بلکه اگر چند نفر قابل تشخیص, مانند دانشجویان یک کلاس یا حقوق دانان شورای نگهبان را مورد توهین قرار دهد، جرم توهین محقق شده است.
شخص حقیقی بودن مخاطب توهین لازم است.
گفتن ناسزا به اشخاص حقوقی، مانند یک اداره یا یک سازمان، مصداق جرم توهین نیست.
البته اگر منظور گوینده از توهین به شخص حقوقی، شخص حقیقی که عضو آن شخص حقوقی است باشد، جرم توهین نسبت به شخص حقیقی به وقوع پیوسته است.
حال که مهم‌ترین شرایط وقوع جرم توهین را دانستیم، بهتر است نحوه دفاع از جرم توهین را اکنون بررسی نماییم.
نحوه دفاع از جرم توهین، باید به نحوی صورت بگیرد که قاضی قانع شود یکی از عناصر جرم توهین، محقق نشده‌اند.
در این صورت، ایشان رای به برائت شخص خواهند داد.
نحوه دفاع از جرم توهین چگونه است؟
ثابت کنید توهین شما، مخاطب معینی نداشته است.
ممکن است اشخاص بسیاری از گفته شما ناراحت شوند اما بر اساس قانون و نظریات حقوقدانان، جرم توهین تنها علیه شخص یا اشخاص مشخصی مطرح می‌گردد.
پس اگر شما از عصبانیت یا ناراحتی، بدون مخاطب خاص ناسزایی را بر زبان رانده باشید، جرم توهین را مرتکب نشده‌اید.
ثابت نمایید توهین در محیط حضوری یا علنی واقع نشده است
وجود هر یک از این دو شرط، یعنی وقوع توهین در محیط حضوری یا محیط علنی، برای تحقق توهین کافی است.
منظور از حضوری بودن این است که شخص مورد توهین، کلمات توهین آمیز را بشنود یا حرکات توهین آمیز را ببیند.
بنابراین نیازی نیست توهین حتما با حضور فیزیکی شخص باشد.
همین که شخص مورد توهین مثلاً از طریق تلفن، الفاظ موهن را بشنود یا از طریق دوربین مدار بسته، پیامک، ایمیل، حرکات یا نوشته‌های توهین آمیز را ببیند، توهین حضوری محسوب میشود.
در غیر این صورت او باید ثابت کند که توهین را حضورا شنیده است.
منظور از علنی بودن این است که توهین یا در حضور یک شخص ثالث باشد یا محل ارتکاب جرم آماده برای حضور اشخاص باشد.
بنابراین توهین در خیابان، علنی محسوب میشود.
زیرا خیابان محلی است که آماده برای حضور اشخاص است.
هر چند که در آن لحظه هیچ کس در آنجا حاضر نباشد.
با این وجود، اگر ثابت کنید توهین در محیط خصوصی بدون حضور شخص مورد توهین صورت گرفته، در این حال جرم توهین محقق نشده است.
به عبارت دیگر برای دانستن نحوه دفاع از جرم توهین، باید بدانیم که اگر اثبات کنیم جرم در محیط حضوری و علنی اتفاق نیفتاده، از جرم توهین مبرا می‌شویم.
مثلاً دیگری نمی‌تواند ادعا کند که شنیده است شما در خانه خود به وی توهین نموده‌اید.
اثبات صریح نبودن توهین
توهین باید صریح باشد و عامه مردم آن را ناشایست و قبیح بدانند.
مثلا عبارت “فلانی گیج می‌زند” را در نظر بگیرید.
این عبارت توسط همه مردم، توهین صریح در نظر گرفته نمی‌شود.
با اثبات این موضوع، حکم به برائت شما از جرم توهین میشود.
پاسخ توهین‌آمیز به یک توهین با این وجود باعث نمی‌شود که حکم به برائت شخص داده شود.
مثلاً اگر الف به شما توهین کند و شما نیز در جواب به وی توهین نمایید، هر دو محکوم به جرم توهین خواهید شد.
طبیعتاً برگرداندن توهین با الفاظی مثل “خودتی!” مشمول جرم توهین نیستند.
ثابت کنید که رفتار شما صرفا بی‌ادبی بوده است و نه توهین
همانطور که قانون تصریح نموده، توهین شخص باید رکیک و شدید باشد تا جرم محسوب شود.
پس اگر بتوانید ثابت کنید که رفتار شما صرفاً اسائه ادب و بی‌ادبی بوده، می‌توانید بی‌گناهی خود از جرم توهین را اثبات کنید.
مثلاً یک مثال از موارد نحوه دفاع از جرم توهین، این است که بیان کنید بالا بردن صدا در مقابل اشخاص مسن، گرچه بی ادبی محسوب میشود و مورد نکوهش است، اما نمی‌تواند مصداق توهین رکیک و شدید باشد.
نتیجه‌گیری
در این مطلب، تلاش کردیم تا مهم‌ترین عناصر جرم توهین مثل موهن بودن رفتار، وجود مخاطب معین و شخص حقیقی بودن مخاطب توهین را بررسی کرده و توضیح دهیم تا بتوانیم به بهترین شکل، نحوه دفاع از جرم توهین را مختصراً بیان کنیم.
در این خصوص، اقداماتی مثل اثبات اینکه رفتار شخص صرفا بی ادبی بوده یا اینکه رفتار در محیط حضوری یا علنی واقع نشده می‌تواند از مصادیق موارد نحوه دفاع از جرم توهین باشد.
سوالات متداول
- جرم توهین چیست؟
این جرم شامل فحاشی و استفاده از الفاظ رکیک به تشخیص عرف میباشد که البته رفتارهای رکیک را هم شامل میشود.
- شرایط وقوع جرم توهین چیست؟
از شرایط مهم وقوع این جرم، میتوان تحقق آن با لفظ و با رفتار، مطلق بودن جرم و لزوم موهن بودن رفتار یا لفظ را نام برد.
- نحوه دفاع از جرم توهین چگونه است؟
برای دفاع از خود در مقابل اتهام توهین، باید ثابت کنید عناصر این جرم مثل علنی و حضوری بودن، صریح بودن، رکیک بودن رفتار و موهن بودن آن واقع نشده‌اند.
دفاع از توهین، مستلزم این است که از شرایط و عناصر آن به دقت مطلع باشید.
به همین خاطر، مشاورین ما در دادفروز آماده‌اند تا با ارائه راهنمایی دقیق حقوقی، شما را در نوشتن بهترین لایحه دفاعیه یاری دهند.
بدون دیدگاه