نحوه محاسبه هزینه دادرسی

نحوه محاسبه هزینه دادرسی چگونه است؟ هزینه دادرسی به عنوان مبلغی که شاکی یا خواهان برای پیگیری دعوا در محاکم قضایی باید پرداخت کند، شناخته می‌شود.

این هزینه با توجه به نوع دعوا، مالی یا غیرمالی بودن آن و مرحله‌ای که پرونده در آن قرار دارد، از جمله واخواهی و تجدیدنظرخواهی، محاسبه می‌شود.

برای تسهیل در این فرآیند، سامانه عدل ایران قوه قضاییه امکان محاسبه آنلاین هزینه دادرسی را برای کاربران فراهم کرده است.

هر سال، نرخ هزینه دادرسی به‌روزرسانی و در ابلاغیه‌های مربوطه منتشر می‌شود تا افراد با تعرفه‌های جدید آشنا شوند.

در این مطلب، در دادفروز به بررسی جزئیات هزینه دادرسی، روش‌های محاسبه آن به صورت دستی و آنلاین، و فرمول‌های مرتبط خواهیم پرداخت.

با ما همراه باشید تا اطلاعات دقیقی در این زمینه کسب کنید.

آشنایی با هزینه دادرسی

هزینه دادرسی به مجموعه هزینه‌هایی اطلاق می‌شود که برای اقامه دعوی و طرح شکایت در محاکم دادگستری لازم است پرداخت شود.

این هزینه‌ها علاوه بر تعرفه خدمات الکترونیک قضایی شامل هزینه برگه‌های دادخواست، احکام و قرارهای صادره از سوی دادگاه‌ها نیز می‌شود.

بر اساس قانون آیین دادرسی مدنی، هزینه دادرسی به عنوان هزینه‌های مرتبط با مستندات حقوقی تلقی می‌شود.

هر ساله توسط قوه قضاییه نرخ‌های جدید برای آن اعلام می‌گردد.

همچنین، قانون وصول برخی از درآمدهای دولت، روش‌های محاسبه هزینه دادرسی را برای دعاوی مالی و غیرمالی مشخص کرده است.

به این ترتیب، شاکیان باید با توجه به نوع و میزان دعوی خود، هزینه‌های مربوطه را محاسبه و پرداخت کنند.

نحوه محاسبه هزینه دادرسی

محاسبه هزینه دادرسی به نوع دعوا و مرحله‌ای که پرونده در آن قرار دارد، بستگی دارد.

در دعاوی مالی، این هزینه بر اساس بهای خواسته تعیین می‌شود و به‌طور متغیر محاسبه می‌گردد.

در حالی که هزینه در دعاوی غیرمالی همواره ثابت است.

همچنین، هزینه دادرسی در مراحل مختلفی چون بدوی، تجدیدنظر، واخواهی و فرجام‌خواهی متفاوت است.

هر مرحله درصد خاصی را به خود اختصاص می‌دهد.

برای محاسبه دقیق این هزینه، مراجعه به جدول تعرفه‌های دفاتر خدمات الکترونیک قضایی ضروری است.

متقاضی باید با در نظر گرفتن نوع دعوا، میزان خواسته در دعاوی مالی و تعداد اوراق دادخواست یا شکواییه، هزینه دادرسی خود را به درستی برآورد کند.

این فرآیند به فرد کمک می‌کند تا بتواند بهتر از حقوق خود دفاع کند و از هزینه‌های غیرضروری جلوگیری نماید.

محاسبه هزینه دادرسی در امور حقوقی

نحوه محاسبه هزینه دادرسی در نظام قضایی ایران فرآیندی دقیق و بر اساس نوع دعوی و مبلغ خواسته انجام می‌شود.

برای دعاوی مالی در مرحله بدوی، اگر ارزش خواسته تا ۲۰۰ میلیون ریال باشد، هزینه دادرسی ۲.۵ درصد از ارزش خواسته تعیین می‌گردد.

این رقم برای خواسته‌های بالاتر از ۲۰ میلیون ریال به ۳.۵ درصد افزایش می‌یابد.

در مراحل تجدیدنظر و فرجام‌خواهی، هزینه‌ها به ترتیب به ۴.۵ و ۵.۵ درصد محکوم به می‌رسد.

اگر قیمت خواسته مشخص نباشد، مبلغ ثابت ۱.۵ میلیون ریال لحاظ می‌شود.

در دعاوی غیرمالی، هزینه‌ها به نوع دعوی بستگی دارد و می‌تواند بین ۴۰۰ تا ۱.۸ میلیون ریال متغیر باشد.

سایر هزینه‌ها شامل ابلاغ اظهارنامه، هزینه صدور گواهی و تطبیق اوراق با اصل نیز به ترتیب ۱۰۰ هزار ریال، ۵۰ هزار ریال و ۳۰۰ هزار ریال تعیین شده است.

این ساختار پیچیده مالی، نیازمند دقت و شفافیت در محاسبات و مستندات مربوطه است تا حقوق افراد به درستی تأمین گردد.

نحوه محاسبه هزینه دادرسی در امور کیفری

در فرآیند دادرسی کیفری، هزینه‌ها به عنوان یکی از موانع مهم می‌توانند تأثیر بسزایی بر تصمیم‌گیری افراد داشته باشند.

هزینه تقدیم شکایت کیفری به میزان ۱۰۰ هزار ریال تعیین شده که می‌تواند نقطه شروعی برای پیگیری حقوق فردی باشد.

در مرحله تجدیدنظرخواهی از احکام، این هزینه به ۳۰۰ هزار ریال افزایش می‌یابد، که نشان‌دهنده پیچیدگی‌های بیشتر در این مرحله است.

اعتراض به قرارهای قابل اعتراض دادسرا، ۲۰۰ هزار ریال هزینه در بر دارد.

برای اعاده دادرسی کیفری در دیوان عالی کشور، متقاضی باید ۵۰۰ هزار ریال پرداخت کند.

درخواست اجرای ماده ۴۷۷ قانون آیین دادرسی کیفری نیز مستلزم هزینه‌ای برابر با ۳۰۰ هزار ریال است.

به علاوه، تقدیم شکایت به دادسرای انتظامی قضات نیز ۳۰۰ هزار ریال هزینه‌بر است.

در مجموع، این هزینه‌ها می‌توانند به عنوان فاکتورهای مهمی در تصمیم‌گیری افراد در مسیر حقوقی خود مطرح شوند.

محاسبه هزینه دادرسی در شورای حل اختلاف

در شورای حل اختلاف، هزینه‌های دادرسی به صورت متفاوتی تعیین شده است.

برای دعاوی مالی معادل ۵ درصد هزینه دادرسی در محاکم دادگستری است.

دعاوی کیفری و غیرمالی هزینه‌ای برابر با هزینه دادرسی محاکم دادگستری را به همراه دارند.

از سوی دیگر، فرآیند صلح و سازش با توافق طرفین به صورت کاملاً رایگان ارائه می‌شود.

این امر می‌تواند به کاهش تنش‌ها و تسهیل حل اختلافات کمک کند.

در صورت تجدیدنظرخواهی از آرای شورای حل اختلاف، هزینه معادل هزینه دادرسی مرجع تجدیدنظر اعمال خواهد شد.

شایان ذکر است که این اطلاعات مربوط به سال گذشته است و به محض اعلام تغییرات برای سال ۱۴۰۳، به‌روزرسانی خواهد شد.

چطور هزینه دادرسی را به صورت آنلاین محاسبه کنیم؟

برای محاسبه آنلاین هزینه دادرسی، کاربران نیاز دارند که به اینترنت متصل شوند و به سامانه adliran.ir قوه قضائیه مراجعه کنند.

این پلتفرم علاوه بر امکان محاسبه هزینه دادرسی، خدمات متنوعی نظیر مشاهده ابلاغیه‌ها و پیگیری وضعیت پرونده‌های قضایی را نیز ارائه می‌دهد.

ابتدا، کاربران باید آدرس وب‌سایت را در مرورگر خود وارد کرده و به صفحه مربوطه دسترسی پیدا کنند.

در این مرحله، با انتخاب گزینه مربوط به محاسبه هزینه دادرسی، باید نوع هزینه را از میان گزینه‌های موجود انتخاب نمایند.

سپس تعداد صفحات و مبلغ خواسته را وارد کنند.

پس از انجام این مراحل، با کلیک بر روی گزینه محاسبه، نتیجه به سرعت نمایش داده خواهد شد.

سخن پایانی

در نظام حقوقی ایران، هنگام اقامه دعوا، خواهان ملزم به پرداخت هزینه دادرسی است.

این مبلغ به عنوان بخشی از فرآیند قضایی تلقی می‌شود.

با این حال، اگر نتیجه حکم به نفع خواهان باشد و وی در دادخواست خود هزینه‌های دادرسی را به عنوان یکی از خواسته‌ها مطرح کرده باشد، این امکان برای او فراهم است که مبلغ پرداخت‌شده را از خوانده مطالبه کند.

این سیاست به‌نوعی به حمایت از حقوق خواهان کمک می‌کند و انگیزه‌ای برای پیگیری دعاوی به وجود می‌آورد.

چرا که در صورت پیروزی، هزینه‌های مربوط به دادرسی به او بازگردانده می‌شود.

این رویکرد نه تنها عدالت را در فرایند قضایی تقویت می‌کند، بلکه به تسهیل دسترسی به عدالت برای مراجعان نیز می‌انجامد.